مشهد - ضرورت و اهمیت توسعه کشت دانه‌های روغنی از جمله کلزا در راستای افزایش ضریب خوداتکایی و امنیت غذایی کشور در مناطق روستایی ازاین‌جهت است که کشور به واردات دانه‌های روغنی وابستگی شدید دارد و سالانه نزدیک به چهار میلیارد دلار ارز برای واردات دانه‌های روغنی از کشور خارج می‌شود.
به گزارش اکودام، گسترش کشت کلزا در مناطق روستایی به دلیل جلوگیری از مهاجرت و اشتغال پایدار نقش مهمی در توسعه روستایی دارد. تأمین حدود ۹۰ درصد از دانه‌های روغنی موردنیاز ایران از طریق واردات، اهمیت و ضرورت بررسی عوامل و دلایل توسعه کشت کلزا را دوچندان می‌کند.
طی چند سال گذشته با ترویج و تشویق کشاورزان سعی شده تا سطح زیر کشت کلزا در خراسان رضوی افزایش یابد لذا در حال حاضر اراضی حومه شهرستان مشهد به قطب تولید این محصول تبدیل‌شده است.
مزیت‌های اقتصادی کشت کلزا
در همین راستا سید حسین محمد زاده دانش‌آموخته دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه جمعیت کشاورزی یکی از شاخص‌های ضروری برای پایداری روستا است در تحقیقی پیرامون مزیت‌های کشت کلزا عنوان می‌کند: کشت این گیاه نیاز به نیروی کار زیادی دارد لذا افزایش تعداد افراد در خانواده می‌تواند تمایل به گسترش سطح زیر کشت کلزا را افزایش دهد.
وی می‌گوید: به‌طورکلی نیروی کار کشاورزی یکی از مؤلفه‌های توسعه روستایی است که می‌تواند در کوتاه‌مدت با گسترش تولیدات روستایی سبب کاهش مهاجرت روستا به شهر شود.
محمد زاده با اشاره به این موضوع که می‌توان توسعه سطح زیر کشت این محصول در مناطق روستایی استان خراسان رضوی را با توجه به وجود پتانسیل کشت در آن را به‌عنوان ابزار توسعه محلی، منطقه‌ای و روستایی مطرح کرد، می‌افزاید: بر این اساس برگزاری کلاس‌های آموزشی برای معرفی مزایای کشت کلزا مانند مصرف کم آب، امکان استفاده برای کشت سایر محصولات پس از اتمام کشت کلزا، بهبود باروری خاکی که در آن کلزا کشت‌شده است و درآمد مناسب آن می‌تواند انگیزه و تمایل به توسعه کشت این محصول را افزایش و سبب جلوگیری از مهاجرت روستا به شهر شده و درنهایت به اشتغال پایدار و توسعه روستایی بینجامد.
کمک به قطع وابستگی
وی با اشاره به اینکه تولید روغن خوراکی از منابع داخلی امروزه پاسخگوی تقاضای فزاینده ناشی از رشد جمعیت نیست و تنها کمتر از ۱۰ درصد نیاز مصرفی کشور را تأمین می‌کند می‌افزاید: لذا بخش اعظمی از این محصول از طریق واردات تأمین می‌شود در این راستا جهت جلوگیری از واردات بیشتر توسعه سطح زیر کشت به‌عنوان راهکار تعیین‌کننده در نظر گرفته‌شده و با توجه به این امر بررسی و شناخت عوامل مؤثر بر توسعه کشت و تولید کلزا در مناطق مستعد حائز اهمیت است.
محمد زاده معتقد است: با توجه به خشک‌سالی‌های پی‌درپی و کمبود آب در کشور باید به سمت کشت‌های استراتژیک با آب بری کم برویم لذا یکی از این محصولات کشت دانه‌های روغنی یا کلزا است.
وی ابراز می‌کند: کشت کلزا به تقویت خاک کشاورزی کمک بسیاری می‌کند و باعث می‌شود محصولاتی ازجمله گندم و جو که پس از پایان کشت کلزا کاشته می‌شوند تولید بسیار بهتری داشته باشند این مسئله به پایداری کشاورزی کمک فراوانی می‌کند.
خراسان رضوی مستعد کشت کلزا
مدیر جهاد کشاورزی مشهد بابیان اینکه کم آب طلب بودن این محصول در کنار شرایط اقلیمی مشهد و تداوم دوره خشک‌سالی از مزایای کشت کلزا است به بازار گفت: غنای خاک و امکان بهره‌مندی از شیوه کشت تناوبی، گام برداشتن به سمت تحقق دستور مقام معظم رهبری مبنی بر تلاش به‌منظور ارتقاء امنیت غذایی و عدم نیاز به تأمین واردات روغن و دانه‌های روغنی، وجود کارخانه‌های روغن‌گیری در مشهد و نیشابور ازجمله نکات مهم برای توجه به توسعه کشت این محصول است.
با توجه به خشک‌سالی‌های پی‌درپی و کمبود آب در کشور باید به سمت کشت‌های استراتژیک با آب بری کم برویم لذا یکی از این محصولات کشت دانه‌های روغنی یا کلزا است
امید طهماسبی بابیان اینکه مشهد مقدس رتبه نخست کشت کلزا را دارد، افزود: نتیجه فعالیت‌های ترویجی و تعامل با کشاورزان موجب شده تا در مقایسه با سال گذشته بیش از سه برابر سطح کشت کلزا افزایش یابد.
وی با اشاره به کشت کلزا به‌واسطه اهمیتی که در خودکفایی دانه‌های روغنی برای کشور دارد افزود: از همین رو این موضوع موردتوجه ویژه جهاد کشاورزی قرار داشته تا آنجا که در مقایسه با سال قبل شهرستان مشهد یک هزار و۱۰۰ هکتار افزایش سطح کشت دردانه‌های کلزا داشت.
مدیر جهاد کشاورزی مشهد از اختصاص وام‌های سرمایه در گردش و اعطای سهمیه سوخت اضافی به‌عنوان اهرم‌های تشویقی برای کشت کلزا نام برد و گفت: گیاه کلزا از حیث کشت تناوبی و هم به لحاظ غنایی که به خاک می‌بخشد موردتوجه و توصیه استان قرار دارد.
وی بیان کرد: این گیاه هم‌چنین از جهت تأمین روغن موردنیاز بهترین کیفیت را در بین روغن‌های بازار و مورداستفاده مردم دارد.
خرید تضمینی محصول
مدیر تعاون روستایی خراسان رضوی در همین راستا بابیان اینکه ۱۶ مرکز خرید در سطح استان خراسان رضوی آماده خرید محصول کلزا کشاورزان است بیان کرد: برنامه‌ریزی لازم به‌منظور خرید تضمینی محصول کلزا کشاورزان استان خراسان رضوی انجام‌گرفته است.
ایرج ناصری مقدم در این رابطه گفت: نرخ خرید تضمینی دانه روغنی کلزا برای سال ۹۹ با ۳۵ درصد افزایش هر کیلوگرم ۴۶ هزار و ۶۰۲ ریال اعلام شده است.
وی ادامه داد: کشاورزان خراسان رضوی در سال زراعی ۹۸ بیش از شش هزار تن کلزا به مراکز خرید تضمینی شبکه تعاون روستایی خراسان رضوی تحویل دادند و وجه پرداختی به کلزاکاران در سال زراعی ۹۸ نیز پرداخت شد.
مدیر تعاون روستایی خراسان رضوی گفت: دولت همواره به‌عنوان حامی کشاورزان برای تولید محصولات کشاورزی نظیر گندم و دانه روغنی کلزا، برنامه‌ریزی‌های هدفمند و بلندمدتی را دارد لذا شبکه تعاون روستایی خراسان رضوی به دنبال همین برنامه‌ریزی امسال به‌صورت مباشر در امر خرید تضمینی محصولات مهم و استراتژیکی مانند کلزا و گندم کاملاً آماده بوده و تمام توان خود را برای خرید محصول کشاورزان به کار گرفته است.
