سرد شدن نسبی هوا در مناطق ییلاقی خراسان شمالی، عشایر این استان را از ورود به چراگاه‌های سردسیری منصرف کرده و واداشت با استقرار در دامداری‌های سنتی، دام خود را تا زمان مساعد شدن شرایط جوی، به صورت دستی تغذیه کنند.
مدیرکل امور عشایر خراسان شمالی روز دوشنبه اظهار داشت: به علت شیوع ویروس کرونا و همچنین سردی هوا، به خصوص در ییلاقات استان، امسال کوچ بهاره نسبت به سال های گذشته دیرتر انجام شد و حال آنکه در این روزها آب و هوای استان گلستان نیز گرم است و عشایر نمی توانند دام های خود را در آن مناطق نگه دارند.
محمدرضا قلی پور افزود: خانوارهای عشایری در چند روز اخیر کوچ را از مناطق قشلاقی به سمت مناطق ییلاقی آغاز کرده اند اما اینکه شرایط آب و هوایی در مناطق ییلاقی آماده نشده و هنور هوا در ارتفاعات سرد است مانع حضور این قشر برای تعلیف دام در عرصه های منابع طبیعی شده است.
وی افزود: برخی از خانوارها در نزدیکی روستاها در محل اسکان های خود، دامداری های سنتی دارند که در این ایام مورد استفاده قرار می گیرد.
وی اظهار داشت: برخی از خانوارهای عشایری نیز که به صورت سنتی کوچ می کنند، در این روزها هنوز در مناطق میانبند به صورت موقت مستقر شده اند و دام های خود را از مراتع این مناطق تغذیه می کنند.
وی طول زمان کوچ سنتی را حدود ۴۵ روز عنوان کرد و افزود: خانوارهای عشایری که به صورت مکانیزه کوچ کرده اند به اجبار باید دام های خود را به صورت دستی تغذیه کنند.
مدیرکل امور عشایر خراسان شمالی گفت: برخی از خانوارهای عشایری استان که فصل سرد سال را در مناطق قشلاقی استان مستقر شده بودند، به علت سرد بودن مناطق ییلاقی، هنوز سامانه ها خود در مناطق گرمسیری را ترک نکرده اند.
قلی پور افزود: این در حالی است که خانوارهای عشایر در سال های گذشته در این زمان در مناطق ییلاقی مستقر شده بودند و برای تعلیف دام های خود از مراتع سرسبز ارتفاعات استفاده می کردند.
وی گفت: عشایر کوچرو خراسان شمالی در چند روز اخیر برای در امان ماندن از آسیب‌های بیماری کرونا، کوچ بهاره خود را به صورت مکانیزه از مراتع قشلاقی به ییلاقات آغاز کرده اند.
عشایر این استان هرساله مسیر مراتع قشلاقی استان گلستان تا چراگاه های ییلاقی خود در خراسان شمالی را به صورت سنتی طی می کردند که امسال ناگزیر از انتقال دام خود با استفاده از کامیون شده اند.
مدیرکل امور عشایر خراسان شمالی اظهار داشت: اگرچه قرار بود عشایر کوچ خود را تا اواخر اردیبهشت ماه به تاخیر بیندازند اما به دلیل شرایط محیطی و مکان استقرار عشایر در استان گلستان، گرم شدن هوا و نامطلوب بودن مراتع، امکان ماندن بیشتر عشایر در مراتع گرمسیری وجود نداشت.
وی اظهار داشت: در زمان کوچ توصیه ها و هشدارهای لازم در خصوص عدم توقف عشایر کوچنده در بین مسیر و روستاهای اطراف، هشدار هواشناسی، آموزش‌هایی برای پیشگیری از کرونا و توزیع اقلام کوچ و بهداشتی در بین خانوارهای کوچنده برای مدیریت کوچ انجام می‌شود تا عشایر به سلامت به مناطق ییلاقی خود برسند.
عشایر کوچرو خراسان شمالی، زمستان را در مناطق گرمسیری مراوه تپه استان گلستان و مناطقی از جاجرم، راز و جرگلان و بجنورد به سر می برند و فصل ییلاق را در دامنه کوه های شاه جهان، گلیل و سرانی شیروان، ارتفاعات فاروج، سالوک و آلاداغ اسفراین و بجنورد می گذرانند.
مدیرکل امور عشایر خراسان شمالی افزود: ایل راه‌های خراسان شمالی از سه ایلراه اصلی تشکیل شده که ایل راه شمالی آن شامل مسیر شمال شهرستان های قوچان، فاروج، شیروان، گیفان، راز و جرگان و مراوه‌تپه است.
قلی پور اظهار داشت: ایل راه جنوبی در مسیر جنوب شهرستان های قوچان، فاروج، شیروان، اسفراین، جنوب بجنورد، قوری‌میدان و مراوه تپه است و ایل راه میانی از قوچان تا مانه و سملقان در اطراف رودخانه اترک و کالیمانی و مراوه‌تپه است.
هم اکنون چهار هزار خانوار عشایری خراسان شمالی برای زمستان گذرانی در مناطق گرمسیری و قشلاقی مستقر هستند.
پنج هزار و ۳۵۰ خانوار عشایری خراسان شمالی بیش از ۷۰۰ هزار رأس دام سبک در اختیار دارند که ۲۵ درصد گوشت استان را تولید می‌کنند.
عشایر خراسان شمالی با جمعیتی بیش از ۳۰ هزار نفر در قالب ۲ ایل زعفرانلو و شادلو و ۳۸ طایفه با شیوه‌های سنتی کوچرو و نیمه کوچرو در این استان کوچروی می‌کنند.
