بیرجند - ۶۵۰ رشته قنات خشکیده خراسان جنوبی پس از سال‌ها با بارندگی‌های ۲ سال اخیر جان دوباره گرفته و خوشحالی کشاورزان و دامداران منطقه را در پی داشته است.
به گزارش اکودام، میانگین بارندگی‌ها در خراسان جنوبی از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه ۹۸) تاکنون ۱۴۷ میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۲ درصد و نسبت به بلند مدت ۴۹ درصد افزایش داشته است.
این بارندگی‌های مناسب باعث جوشش دوباره و افزایش قابل توجه میزان آبدهی قنوات و چشمه سارهای این استان شده است و کشاورزان زحمتکش که بابت این نعمت‌های خداوندی خوشحال و سپاسگزارند، سطح زیرکشت محصولات آبی و دیم خود را افزایش داده‌اند.
همچنین با آبدهی قنوات، اهالی برخی روستاها که در سال‌های گذشته به شهرها مهاجرت کرده بودند، دوباره به روستاها بازگشته‌اند تا کشاورزی روستاها در مسیر توسعه قرار گیرد.
در سال جاری اعتبارات مرمت قنوات با پیگیری استاندار خراسان جنوبی افزایش سه برابری داشته است که با این اعتبار مرمت ۳۰۰ رشته قنات در دستور کار جهاد کشاورزی قرار گرفت که تاکنون عملیات مرمت ۲۳۰ رشته به اتمام رسیده و مرمت ۷۰ رشته در حال انجام است و به گفته کارشناسان به صورت متوسط هر کیلومتر مرمت قنات، ۲ لیتر بر ثانیه افزایش دبی آب را دارد.
البته در این چند سال اخیر شاهد اجرای پروژه‌های آبخیزداری توسط منابع طبیعی با همکاری و همراهی مردم روستاها هستیم طوری که با اجرای این پروژه‌ها در بالادست قنات‌ها، زمینه جوشش دوباره این منابع آبادانی فراهم و رغبت روستاییان نیز به اجرای این گونه طرح‌ها دوچندان شده است.
در مجموع بارندگی‌های خوب در ۲ سال اخیر، مرمت قنوات و اجرای طرح‌های آبخیزداری در بالا دست قنوات همه باعث جان گرفتن دوباره و افزایش دبی آب قنوات سرزمین کویر شده و خرسندی مرتع‌داران و دامداران این منطقه را در پی داشته که این موضوع خود جان تازه‌ای به دامداری و اراضی کشاورزی خراسان جنوبی خواهد بخشید.
دهیار روستای سرچاه تازیان بیرجند که بر اثر بارندگی‌های خوب ۲ رشته قنات خشکیده این روستا دچار آبدهی دوباره شده است به خبرنگار ایرنا گفت: در این روستا سه رشته قنات داریم که ۲ رشته قنات در گذشته بر اثر خشکسالی به صورت کامل خشک شده بود و به دلیل بارندگی‌های مناسب جانی دوباره گرفته است.
فاطمه واعظی در بیان کرد: یک رشته قنات در مرکز روستا هم وجود دارد که بر اثر بارندگی‌های مناسب دبی آب این قنات هم افزایش یافته است.
وی اظهار داشت: کشاورزان و دامداران از بارندگی‌های مناسب در سال جاری که رونق کشاورزی و دامداری روستا را در پی دارد، بسیار خوشحال هستند، البته وقوع تگرگ خسارت‌های زیادی به محصولات سردرختی روستا وارد کرده است.
یکی از کشاورزان روستای آسو از دهستان القورات بخش مرکزی بیرجند هم گفت: در این روستای در مجموع ۱۶ رشته قنات وجود دارد که تعداد پنج رشته قنات که در چهار الی پنج ساله گذشته به صورت کامل بر اثر خشکسالی خشک شده بود، دوباره آب در آن جاری شده است.
یحیی نظرپور افزود: بر اثر بارندگی‌های مناسب در ۲ سال اخیر میزان آبدهی سایر قنات این روستا نیز افزایش خوبی داشته و باعث خوشحالی کشاورزان این روستا شده است.
وی عنوان کرد: بر اثر بارندگی‌ها در چند هفته گذشته ۲ رشته قنات روستا نیز بر اثر وقوع سیل مسدود شده که نیازمند مرمت است.
نظرپور افزود: با افزایش آبدهی قنوات کشاورزی روستا رونق بیشتری یافته و کشاورزان دلگرم‌تر از سال‌های گذشته نسبت به کشت و کار اقدام می‌کنند.
وی گفت: در صورت ادامه بارندگی‌ها در سال‌های آتی، خشکسالی کم‌کم رخت برخواهد بست و شاهد رونق و آبادانی دوباره روستاها خواهیم بود که این آبادانی باعث خودکفا شدن روستاها همانند گذشته خواهد شد.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: بارندگی مناسب در سال آبی جاری و گذشته باعث جاری شدن آب در ۶۵۰ قنات خشکیده استان شد.
محمدحسن غلامی افزود: در اثر بارندگی‌های مناسب در ۲ سال اخیر ۱۰ درصد قنوات استان که کاملا خشک شده بود، جان دوباره گرفت که باعث رونق کشاورزی در روستاهای خراسان جنوبی خواهد شد.
وی یادآور شد: بارندگی‌های مناسب در سال آبی گذشته و جاری همچنین سبب افزایش آبدهی در ۳۰ درصد قنوات استان یعنی حدود یک هزار و ۸۰۰ رشته قنات شد که با این افزایش آبدهی، در مجموع دبی میانگین آبدهی قنوات استان حدود ۲۰ درصد افزایش یافت.
غلامی با اشاره به وجود ۶ هزار و ۲۵۲ رشته قنات در خراسان جنوبی گفت: آب استحصالی از قنوات استان ۲۶۷ میلیون مترمکعب است که یک چهارم آب مورد نیاز بخش کشاورزی خراسان جنوبی را تامین می‌کند.
وی با بیان اینکه سال گذشته ۳۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار برای مرمت قنوات به استان اختصاص یافته است، اضافه کرد: با این اعتبار عملیات احیا و مرمت ۳۰۰ رشته قنات را در استان شروع کردیم که مرمت ۲۳۰ رشته قنات به اتمام رسید و عملیات اجرایی ۷۰ رشته در دست اجراست.
وی بیان کرد: به صورت متوسط در هر کیلومتر مرمت قنات، ۲ لیتر بر ثانیه افزایش دبی آب را داریم.
مدیر آب و خاک امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: یکسری قنات که بیشتر در مناطق کوهپایه‌ای هستند، هوابین هستند که این قنات بیشتر تحت تاثیر خشکسالی و ترسالی قرار می‌گیرند و قنواتی که در دشت‌ها احداث شده آب ماندگارتری دارند.
وی با اشاره به وجود ۶ هزار و ۲۵۲ رشته قنات در خراسان جنوبی گفت: تاکنون شناسنامه تعداد یک‌هزار و ۲۰۰ رشته قنات تهیه و ثبت سامانه شده است که در این شناسنامه مواردی از جمله حریم، دبی آب، اراضی پایین دست، شرکاء، کیفیت سازه و آب و راه دسترسی به قنات، میزان عملکرد و طول قنات ثبت می‌شود.
وی بیان کرد: با پیگیری‌های استاندار خراسان جنوبی و در جریان سفر دکتر نوبخت به استان در سال ۹۸ اعتبارات احیا و مرمت قنوات استان رشد سه برابری داشته است.
معاون جهاد کشاورزی بیرجند هم گفت: بر اثر بارندگی‌های مناسب شاهد افزایش بیش از ۳۰ درصدی حجم آبدهی قنوات شهرستان بوده‌ایم، همچنین گزارش‌های خوبی از روستاها مبنی بر آبدهی دوباره برخی قنوات بعد از سال‌ها خشکسالی داشته‌ایم.
ابراهیم براتی ادامه داد: به عنوان مثال در روستای میرزگ شهرستان یک رشته قنات بعد از ۹ سال خشکسالی دوباره دچار آبدهی شده است و یا بر اثر بارندگی‌های خوب حجم آبدهی برخی قنات ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.
وی با اشاره به وجود یک‌هزار و ۷۷۱ رشته قنات در شهرستان بیرجند گفت: از محل اعتبارات سال گذشته ۲۶ رشته قنات با اعتبار حدود سه ملیارد تومان احیا و مرمت شده که باعث افزایش دبی آب این قنوات شده است.
۶ هزار و ۲۵۲ رشته قنات در خراسان جنوبی وجود دارد و قنات بلده فردوس یکی از چهار اثر این استان است که در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
