نماینده دائم ایران در فائو با اشاره به انتقال عضویت ایران از دفتر قاهره به دفتر بانکوک از ابتدای سال جاری میلادی گفت: با اینکار، فصل تازه مناسبات بین‌المللی کشاورزی ایران آغاز شد و ایران به جمع بزرگان آسیا در زمینه کشاورزی پیوست.
به گزارش ایرنا از خبرگزاری کشاورزی ایران، افتتاحیه سی و پنجمین کنفرانس آسیا و اقیانوسیه فائو به میزبانی کشور بوتان و نخستین حضور ایران به عنوان کشور عضو در این کنفرانس منطقه‌ای برگزار شد.
«محمدحسین عمادی» نماینده دائم ایران در فائو و رئیس کمیته فنی و نایب رئیس کمیته برنامه ریزی فائو در این مراسم که به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد نمایندگی ایران رابر عهده داشت و آن گونه که اعلام کرده، «کاظم خاوازی» وزیر جهاد کشاورزی نیز در روز سوم کنفرانس و روز نخست نوبت اظهارات وزیران عضو (پنج شنبه ۱۳ شهریور ۹۹) به عنوان چهاردهمین وزیر سخنران، نخستین سخنرانی یک وزیر ایرانی در نشست منطقه ای آسیا و اقیانوسیه و در حضور بزرگان کشاورزی آسیا همچون چین، استرالیا، هند و ژاپن و … را انجام خواهد داد.
با توجه به اهمیت این حضور گفتگویی با وی انجام شده است که در ادامه می‌خوانید.
آقای عمادی، یکی از نقاط قابل‌توجه در کنفرانس منطقه آسیا و اقیانوسیه که در حال برگزاری است، حضور جمهوری اسلامی ایران برای نخستین مرتبه در آن است. از آنجا که این اتفاق با پیگیری و هماهنگی شما به عنوان نماینده دائمی ایران در فائو رخ داده است؛ در این گفتگو می‌خواستیم بدانیم چه انگیزه‌ای باعث زمینه انتقال عضویت ایران از دفتر قاهره به دفتر بانکوک شده است؟
عمادی: شاید زمینه این تصمیم به تجربه مشابه و موفق در زمان حضور در افغانستان برگردد و این کشور را از زیر نظر دفتر فائو در قاهره مصر به بانکوک در تایلند انتقال دادم. اتفاقی که موجب شد تا کشور افغانستان پاسخ مثبتی از این انتقال بگیرد.
و چه فرایندی طی شد که این تصمیم را برای کشور خودمان هم اجرایی کردید؟
عمادی: فرایندی که شاید طی کردن آن بر اساس روال رایج و پس از ارائه درخواست به مدت ۳ سال به درازا می‌کشید، در ظرف زمانی ۹ ماه محقق و عضویت ایران از دفتر فائو در قاهره به عضویت دفتر آن در بانکوک منتقل شد.
از شیوه عملکرد فائو در برگزاری این نوع نشست‌های منطقه‌ای و مکانیسم تصمیم‌گیری و اجرایی آن توصیفی مختصر داشته باشید.
عمادی: فائو یک نظام پارلمانی دارد که نمایندگان دائمی کشورهای عضو به عنوان نماینده کشورها در آن حاضر هستند و سمت و سوی حرکت آن را تبیین می‌کنند. در این میان فائو در تمام جهان ابزاری به نام دفاتر منطقه ای یا مانند دفتر فائو در کشورهای عضو دارد که کار اجرایی می‌کنند. در نشست‌های جغرافیایی از جمله همین نشست منطقه‌ای فائو برای آسیا و پاسیفیک( APRC ) کل کشورهای عضو آسیا و اقیانوسیه جمع می‌شوند و مشکلات، اولویت‌ها و نیازهای مهم کشاورزی و زیست محیطی و … را اعلام و مطرح می‌کنند. به طور مثال موضوع نخست بحث آب باشد یا کووید ۱۹ و یا موارد دیگر. البته در این میان فائو هم گزارشی در خصوص آنچه انجام شده و انجام نشده و باید به آن عمل کرد را ارائه می‌دهد و کارشناسان مستقل و کشورهای شرکت کننده هم نظرات کارشناسی خود را در خصوص آن عنوان می‌کنند. در این میان فائو برای اینکه نظرات ۱۹۴ کشور عضو را به دست آورد، با روش پارلمانی که در ۲ فرمت نظرات نمایندگان دائمی کشورهای عضو در ارکان فائو و دیگری هم آرای وزیران کشاورزی کشورهای عضو که هر ۲ سال یکبار در نشست جغرافیایی دور هم جمع می‌شوند، به تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری نهایی مبادرت می کند.
آخرین نشست چه زمانی برگزار شد؟
عمادی: ۲ سال پیش قرار بود در لبنان برگزار شود که به دلیل شرایط خاص منطقه امکان برگزاری آن مقدور نشد؛ لذا به مقر فائو در رم منتقل شد. الان هم که قرار بود این نشست منطقه ای آسیا و اقیانوسیه در کشور بوتان برگزار شود، اما به دلیل شیوع کرونا مقدور نشد، در نهایت با هماهنگی صورت گرفته این میزبانی به صورت ویدیوکنفرانس در حال برگزاری است.
به طور نمونه در مورد مباحث روز نخست در محور تاثیرات منفی کووید -۱۹ بر کشاورزی کشورهای عضو و همچنین بررسی راهکارها و تجربیات کشورها در خصوص رفع آسیب‌های ناشی از این نوع بیماری‌های اپیدمیک بر کشاورزی و امنیت غذایی مردم آنها و سایر کشورها صحبت شد. پس از اینکه یک کشور در منطقه میزبان شد و از جمله در همین نشست که در کشور بوتان در حال برگزاری است، ریاست آن در روز نخست بر عهده معاون وزیر کشاورزی این کشور خواهد بود. در این کنفرانس ها، دیدگاه همه کارشناسان و در نهایت وزیران کشاورزی و اولویت‌های عنوان شده جمع بندی و به دفتر مرکزی فائو ارسال می‌شود تا سازمان‌ها و کمیته‌های فنی فائو آنها را عملیاتی کنند. در واقع هدف نشست جفرافیایی منطقه، این است که کشورهای منطقه اولویت و نیازها را به دفتر منطقه ای و سپس دفتر مرکزی فائو در رم انتقال دهند تا اجرایی شود.
روزهای سوم (امروز پنجشنبه) و چهارم به سخنرانی وزیران کشاورزی اختصاص داده شده است. با توجه به اینکه ایران در این کنفرانس برای نخستین بار شرکت می‌کند، آیا امکان سخنرانی برای وزیر جهاد کشاورزی کشورمان فراهم شده است؟
عمادی: بله. سخنرانی کاظم خاوازی امروز پنجشنبه به عنوان چهاردهمین وزیر کشاورزی حاضر در این کنفرانس انجام خواهد شد.
همانطور که در ابتدای مصاحبه اشاره کردید، تجربه موفق شما در دوران بازسازی کشاورزی افغانستان و عضو کردن این کشور در دفتر بانکوک تایلند، منجر به انگیزه مضاعف از انتقال این تجربه برای کشورمان شد. اتفاقی که به طور قطع ریشه در یک باور تاثیرگذار یا تعیین کننده برای ایران دارد. این دید ناشی از چه بوده است؟
عمادی: هدف از این ابتکار عمل، اضافه شدن ایران در جمع کشورهای منطقه آسیا بود که به لحاظ تشابه موقعیت کشاورزی و زیست محیطی و همچنین دانش تخصصی کشورهای قدرتمند عضو دفتر بانکوک، امکان اضافه‌کردن دارایی فنی و تجربی برای ایران و همچنین در نقطه مقابل آن از سوی ایران برای آنها وجود دارد.
به مصادیقی از این تمایز دانش کشاورزی و همچنین موقعیت اقلیمی و زیست‌محیطی مناسب اشاره می‌کنید؟
عمادی: به طور نمونه در حوزه تخصصی جنگل می توان اشاره کرد. در شمال آفریقا جنگلی وجود ندارد. یا در موضوع استفاده بهینه از آب، تجربیات موفق کشورهای قدرتمند کشاورزی در آسیا مانند استرالیا، چین، هند و … برای ایران کمک کننده خواهد بود.
همچنین در مسائل ژنتیک کشاورزی و … نقاط قوت زیادی برای تبادل تجربیات و همچنین انتقال دانش کشاورزی از این کشورها به ایران و همچنین محققان ایرانی به آنها وجود دارد.
آشکار است که این اتفاق نقطه قوتی برای کشاورزی ایران در حوزه مناسبات بین‌الملل خواهد شد. اما در خصوص همکاری با کشورهای منطقه در سایر زمینه‌ها مانند مساله ریزگردها و نظایر آن راه همکاری با کشورهای عضو دفتر قاهره چگونه خواهد بود؟
عمادی: نقطه مثبت پیش‌بینی شده در این زمینه این است که در مورد مشکلاتی مانند حمله ملخ‌ها به اراضی کشاورزی، شیوع خشکی یا بروز ریزگردها کماکان با منطقه دفتر فائو در قاهره و کشورهای عضو آن امکان همکاری، اتخاذ تصمیم‌گیری‌های مشترک و قدرت رای برای ما وجود دارد؛ هر چند که تحت‌پوشش منطقه آسیا و اقیانوسیه هستیم. شاید باید این را هم بگویم که با تعامل و دیدارهایی که پیش از این صورت گرفته و حتی تعدادی از مسئولان جهادکشاورزی با برخی مسئولان فائو در دفتر بانکوک داشتند، آنها پتانسیل‌های ایران را به طور ویژه پذیرفته‌اند و معتقدند ایران می‌تواند و باید در رویه جدید کشاورزی خود نیز تحولات مثبتی ایجاد کند.
آیا در همین مدت عضویت که گویا از ژانویه سال گذشته میلادی هم محقق شده تا امروز که ایران برای نخستین‌بار به عنوان عضو در آن حضور یافته است، همکاری‌هایی با کشورهای عضو رخ داده است؟
عمادی: با توجه به تجربه چین در خصوص بیابان‌زدایی، به دنبال هماهنگی جهت استفاده از تجارب بیابان‌زدایی این کشور در حاصلخیز کردن خاک کویر، پرورش کرم ابریشم، صرفه‌جویی در آب و کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک هستیم. که البته از طریق همکاری جنوب – جنوب و همکاری مشترک بین ۲ کشور نیز در حال پیگیری است. به ویژه که در بحث دیجیتال با هند و چین می‌توانیم روی پروژه‌های «کشاورزی هوشمند» اقداماتی را شروع کنیم. در خصوص دیگر مزایای این انتقال از دفتر قاهره به بانکوک این نکته نیز حائز اهمیت است که دریافت ویزا یا فرایند تدارک و انجام ماموریت، هزینه پرواز و … مساعد است.
چرا ما نباید با این قدمت تاریخی هنوز یک دفتر منطقه‌ای در کشور خودمان ایجاد کرده باشیم؟
عمادی: این یکی از آرزوهای دیگر و مهم من در این ماموریت بود که البته به دلیل شرایط اقتصادی سال‌های اخیر و تشدید تحریم‌ها محقق نشد و از آنجا که به دلیل رسیدن به اواخر دوران ماموریتم در مقر فائو به عنوان نماینده دائمی ایران، چنین فرصتی دیگر برای اینجانب فراهم نیست، اما امیدوارم با حل مسائل مالی و سایر موانع در دوران حضور نماینده دائمی بعدی کشورمان در رم، به این مهم جامه عمل پوشانده شود. در واقع آنچه مورد نظر من بود، ایجاد یک دفتر منطقه‌ای در ایران بود تا کشورهای فارسی‌زبان منطقه مانند پاکستان، افغانستان و تاجیکستان تحت‌پوشش آن باشند. کما اینکه خود ترکیه هم تمام کشورهای ترک‌زبان را زیر نظر دفتر خودش در ترکیه آورده و در حال تعامل هدفمند و نزدیک‌تر با این کشورهاست. یا وقتی امارات متحده عربی در دوبی اقدام به ایجاد دفتر منطقه‌ای می‌کند و با مشارکت فائو اقدام به تحت پوشش گرفتن چند کشور منطقه در آن دفتر می‌کند، در واقع دایره نفوذ خود را نیز بیشتر در کشورهای عضو این دفتر و حتی متعاقب آن خود فائو افزایش می‌دهد. البته آنچه من مدنظر داشتم دفتر منطقه‌ای فارسی‌زبان‌ها بعلاوه کشورهایی مانند لبنان و سوریه بوده است که به هر حال رابطه دوستانه و نزدیک با آنها داریم و چه بهتر که از این طریق به تعامل با یکدیگر نیز بپردازیم
