تغییرات جوی و افزایش جمعیت باعث شده است تا تامین غذا به یک چالش جدی برای جهانیان تبدیل شودو دنیا به فکر یافتن راه حل تازه ای باشد. کشاورزی عمودی همان راه حلی است که دنیا برای مواجهه با این بحران به آن دست یافته است.
یکی از چالشهای مهم دنیای امروز تغییرات جوی و تاثیر آن روی زندگی انسانها است. از یک طرف تغییرات جوی و افزایش آلودگی هوا زمینه را برای بیماری در انسانها فراهم می کند و از طرف دیگر باعث ایجاد پدیده های طبیعی مانند سیل و طوفان و خشکسالی می شود که همه آنها بحرانهای زیادی برای کشاورزی دنیا ایجاد می کند. به همین دلیل است که در سالهای اخیر در مورد ضرورت استفاده از روشهای نوین کشاورزی و افزایش بهره وری تولید محصولات کشاورزی بحث شده است.
نشریه اگریکالچر در گزارش اخیر خود نوشت:«تا سال ۲۰۵۰، جمعیت دنیا ۲ میلیارد نفر دیگر افزایش پیدا می کند و تامین غذای این افراد یکی از چالشهای مهم دنیا خواهد بود.به دلیل توسعه صنعتی و توسعه شهر نشینی، ما روزانه بخش زیادی از زمین های قابل کشت خود را از دست می دهیم . مطالعات نشان داده است طی ۴۰ سال گذشته یک سوم از کل زمین های قابل کشت در دنیا از بین رفته است و این مساله باعث تغییرات جدی در نوع تولید محصولات کشاورزی در جهان شده است. مساله مهم تر این است که سرعت از دست رفتن زمین های کشاورزی در دنیا شدت گرفته است و کاهش راندمان تولید با افزایش دمای زمین و تغییرات جوی شدت گرفته است. در این شرایط می توان به درستی دریافت که چالش تامین غذای دنیا هر روز بیشتر خواهد شد و بسیاری از دانشمندان حوزه کشاورزی بر این باور هستند که کشاورزی عمودی راه حلی است که دنیا برای مقابله با این بحران پیش رو دارد.»
کشاورزی عمودی یکی از روشهای نوین تولید محصولات کشاورزی در فضای کنترل شده و بسته است. فضایی که افتی در آن وارد نمی شود و نور مصنوعی به جای نور خورشید، انرژی مورد نیاز گیاه را تامین می کند. در این روش کشاورزی از خاک استفاده نمی شود و این مساله باعث حفظ کیفیت خاک برای تولید محصولاتی می شود که نمی توان در محیط مزرعه عمودی آنها را کشت کرد.
تا سال ۲۰۵۰، جمعیت دنیا ۲ میلیارد نفر دیگر افزایش پیدا می کند و تامین غذای این افراد یکی از چالشهای مهم دنیا خواهد بود.به دلیل توسعه صنعتی و توسعه شهر نشینی، ما روزانه بخش زیادی از زمین های قابل کشت خود را از دست می دهیم
کشاورزی عمودی چیست؟
سوالی که بارها پرسیده شد، این است که کشاورزی عمودی چیست و از چه زمانی این روش کشت به عنوان روش مطلوبی برای کشت محصولات کشاورزی مطرح شد.در پاسخ به سوال اول می توان این طور بیان کرد که اصطلاح کشاورزی عمودی برای اولین بار در سال ۱۹۱۵ در کتابی با همین نام توسط یک دانشمند امریکایی مطرح شد ولی این ایده مورد توجه قرار نگرفت . در سال ۱۹۹۹ یکی از اساتید دانشگاه کلمبیای امریکا رسما ایده کشاورزی عمودی را برای تولید غذا در شهر پر تراکم نیویورک مطرح کر و از آن پس سرمایه گذاری و مطالعه روی آن بیشتر شد. بررسی های جهانی نشان می شود از سال ۲۰۱۵ تمرکز کشورهای دنیا روی این روش کشت بیشتر شده است.
در پاسخ به سوال دوم باید نشریه اگریکالچر نوشت:«کشاورزی عمودی تلاشی برای تولید محصولات کشاورزی روی سطوحی است که به صورت طبقاتی و در فاصله مشخصی از هم قرار گرفته اند. در روش کشاورزی سنتی، محصولات کشاورزی و سبزیجات چه در مزرعه و چه در گلخانه، در یک سطح کاشته می شوند ولی در روش کشاورزی عمودی، ما سینی های کشت محصول را بالای هم قرار می دهیم و گاهی تا ۱۶ طبقه می توان کشت داشت.به همین دلیل است که از اصطلاح آسمان خراش های تولید محصولات کشاورزی برای این نوع کشت نام برده می شود.»
مطالعات نشان داده است کشاورزی عمودی باعث می شود تا مصرف آب۷۰ تا ۹۰ درصد کاهش یابد که در دنیای امروزی مساله مهمی است ولی مصرف برق به دلیل مصنوعی بودن نور مصرفی در مزرعه افزایش پیدا می کند
فائو در این مورد نوشت:«در این روش کشت، از تکنولوژی های کنترل محیطی استفاده می شود. در واقع کشت در محیطی کاملا بسته و با شرایط کنترل شده انجام می شود. کنترل مصنوعی دما،نور، رطوبت و گازهای موجود در محیط باعث افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی و گیاهان دارویی در محیط مزرعه می شود. مزارع عمودی شباهت زیادی به گلخانه دارد و از بازتابنده های فلزی و نورهای مصنوعی به عنوان جایگزینی برای نور طبیعی استفاده می شود. هدف اصلی از کشاورزی عمودی حداکثر کردن تولید محصول در فضای محدود است. از یک ظرف با افزایش طبقات سطح زیر کشت بیشتر می شود و از طرف دیگر با افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی، محصول تولیدی به ازای مساحت ثابتی از مزرعه افزایش پیدا می کند.»
طی ۴۰ سال گذشته یک سوم از کل زمین های قابل کشت در دنیا از بین رفته است و این مساله باعث تغییرات جدی در نوع تولید محصولات کشاورزی در جهان شده است.
کارکرد مزارع عمودی چگونه است؟
به گزارش فائو هدف اصلی از ساخت مزارع عمودی را می توان در چهار بخش خلاصه کرد. اولین هدف تولید محصول کشاورزی بیشتر به ازای هر متر مربع از زمین کشت شده در مزرعه است. برای تحقق این هدف، محصولات کشاورزی به صورت طبقاتی روی برج های تولید محصولات کشاورزی کشت می شوند. در واقع سطح مزرعه به اندازه تعداد طبقات افزایش پیدا می کند و تاثیر زیادی در افزایش حجم تولید دارد.
دومین مساله استفاده بهینه از ترکیبی از نور مصنوعی و طبیعی برای ارتقای کیفی نور دریافتی در مزرعه است. استفاده از تکنولوژی هایی از قبیل بسترهای چرخنده برای ارتقای کیفی نور رسانی نیز انجام می شود.سوم اینکه در مزارع عمودی به جای خاک از روشهای کشت ایروپونیک یا اکواپونیک یا هیدروپونیک استفاده می شود که به معنای استفاده از آب یا برگ های تجزیه شونده و مواد دیگر به جای خاک برای ریشه دواندن گیاه است.در نهایت در کشاورزی عمودی از روش های مختلفی برای جبران هزینه انرژی در صنعت کشاورزی استفاده می شود. مطالعات نشان داده است کشاورزی عمودی باعث می شود تا مصرف آب۷۰ تا ۹۰ درصد کاهش یابد که در دنیای امروزی مساله مهمی است ولی مصرف برق به دلیل مصنوعی بودن نور مصرفی در مزرعه افزایش پیدا می کند که البته برای جبران این هزینه راهکارهایی در نظر گرفته شده است.
