تبریز - آذربایجان شرقی با داشتن یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار اراضی مستعد کشاورزی و تولید سالانه پنج میلیون تن محصولات کشاورزی یکی از اصلی‌ترین قطب‌های کشاورزی ایران به شمار می‌رود.
آذربایجان شرقی از مناطق حاصلخیز کشور است که اراضی، ظرفیت‌ها و امکانات توسعه کشاورزی و تراکم نسبی جمعیت آن از اغلب استان‌های کشور بیشتر بوده و روستاها و زمین‌های زراعی آن آبادتر است.
این استان از نظر میزان سطح کشت محصولات دیمی و باغی یکی از برترین‌های کشور بوده و طبق آمار به دست آمده آذربایجان شرقی همواره در زمینه کشاورزی در کشور پیشتاز بوده است.
کل اراضی کشاورزی آذربایجان شرقی حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار است که ۲۵۰ هزار هکتار جزو اراضی آبی بوده و ۷۴ هکتار آن به باغ‌ها اختصاص دارد.
در آذربایجان شرقی سالانه نزدیک به پنج میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می‌شود که نشان از وجود ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالای این منطقه دارد.
بخش کشاورزی ۲۱ درصد اشتغال، ۱۶ درصد تولید ناخالص ملی، ۸۵ درصد تولید مواد اولیه صنایع غذایی و ۱۳ درصد صادرات محصولات غیرنفتی را در آذربایجان شرقی به خود اختصاص داده است.
۶۷ درصد از کل صادرات بخش کشاورزی آذربایجان شرقی محصولات باغی بوده و ۱۴ درصد محصولات صادراتی کشاورزی استان نیز فرآورده‌های دامی از جمله لبنیات است.
رتبه برتر آذربایجان شرقی در تولید محصولات کشاورزی و باغی
هر ساله بیش از یک چهارم پیاز تولیدی کشور در استان آذربایجان شرقی تولید می‌شود. علاوه بر این مرغوب ترین نوع سیب زمینی مربوط به استان آذربایجان شرقی و شهر سراب است.
قسمت اعظم کشت فندق در آذربایجان شرقی انجام می‌شود و این استان از نظر تولید محصولات عمده باغی در تولید میوه‌های هسته‌ای رتبه دوم کشوری را به خود اختصاص داده است.
آذربایجان شرقی از نظر میزان تولید حبوبات همواره جزو پنج استان برتر کشور بوده و شهر «تیمورلو» قطب تولید سیر شمال غرب کشور در این استان قرار دارد.
از نظر میزان تولید سیب استان آذربایجان شرقی رتبه سوم کشوری را به خود اختصاص داده و عمده اقلام صادراتی استان شامل کشمش، لبنیات، رب گوجه فرنگی، آب سیب، پیاز، خیار، کاهو و کلم است.
عمده محصولاتی که صادرات آنها در سال ۹۸ نسبت به سال قبل افزایش داشته است شامل محصولات گلخانه‌ای نظیر گوجه فرنگی، قارچ و گل‌های زینتی است.
کشت گندم در ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی
سالانه در حدود ۴۰۰ هزار هکتار از وسعت یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتاری مزارع آذربایجان شرقی زیر کشت گندم می‌رود.
دو هزار و ۶۰۰ هکتار از اراضی شهرستان تبریز به کشت محصول کلزا اختصاص دارد و تبریز قطب تولید کلزا در این استان است.
در شهرستان تبریز حدود ۴۴ هزار هکتار اراضی زراعی وجود دارد که ۲۲ هزار هکتار آن دیمی و ۲۲ هزار هکتار آن آبی است. با کشت حدود هشت هزار و ۵۰۰ هکتار گندم آبی و کشت چهار هزار هکتار گندم دیمی، در مجموع ۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار گندم کشت شده است.
رتبه نخست جذب اعتبار مکانیزاسیون کشاورزی، اجرای طرح پهنه بندی مروجین کشاورزی و افزایش تولید گندم از دیگر دستاوردهای بخش کشاورزی آذربایجان شرقی در سال‌های اخیر است.
افزایش ۴۰۰ هزار تنی تولید محصولات کشاورزی در آذربایجان شرقی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی در این خصوص گفت: در سال ۹۸ تولید محصولات کشاورزی از ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن در سال ۹۷ با افزایش ۴۰۰ هزار تنی به ۵ میلیون تن رسید.
اکبر فتحی با بیان اینکه تولید محصولات کشاورزی آذربایجان شرقی به ۵ میلیون تن رسید، گفت: سال ۱۳۹۸ با وجود تمام محدودیت‌های این بخش که متأثر از تحریم اقتصادی کشور و حوادث غیرمترقبه‌ای نظیر سیل، زلزله و سرمازدگی شد، نسبت به بخش کشاورزی سالی خوب و توأم با موفقیت و افزایش تولید بود.
۳۰۰ هزار تن افزایش تولید در زیر بخش‌های دام و طیور، باغبانی و زراعت داشتیم
وی ادامه داد: در سال ۹۸ تلاش مضاعف کشاورزان و بهره‌برداران بخش کشاورزی موجب شد که ما در تولید انواع محصولات کشاورزی نسبت به سال زراعی ۹۷ با افزایش تولید خوبی مواجه باشیم، به طوری که ۳۰۰ هزار تن افزایش تولید در زیر بخش‌های دام و طیور، باغبانی و زراعت داشتیم.
وی عنوان کرد: یکی دیگر از فعالیت‌های شاخص سازمان جهاد کشاورزی استان که در سال ۹۸ اتفاق افتاد، افزایش و توسعه شبکه‌های نوین آبیاری در زمین‌های کشاورزی استان بود، در طول سال ۹۸ بالغ بر سه هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی زراعی استان به شبکه‌های نوین آبیاری مجهز شد و هفت هزار هکتار دیگر نیز در دست اجرا قرار دارد.
بخش کشاورزی موتور محرک برای صنایع غذایی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تصریح کرد: توسعه گلخانه‌های استان از دیگر فعالیت‌های موفقیت‌آمیز جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در سال ۹۸ بود و تا پایان سال ۹۶ کل گلخانه‌های استان نزدیک به ۶۰ هکتار بود که خوشبختانه این رقم در سال ۹۸ به ۲۲۰ هکتار رسیده است.
فتحی اظهار کرد: بخش کشاورزی موتور محرک برای صنایع غذایی محسوب می‌شود و ۹۰ درصد تولیدات کشاورزی در سایر صنایع از جمله صنایع غذایی مانند تولید ماکارونی و صنعت شکلات سازی استفاده می‌شود.
وی، اظهار کرد: نوسانات ارزی در دو سال اخیر که در سطح کشور اتفاق افتاد، اعتماد به نفس مضاعفی به بخش کشاورزی استان و کشور بخشید به طوری که میزان سرمایه گذاری‌های انجام شده در بخش کشاورزی و افزایش تولیدات کشاورزی موید این مهم است که بخش کشاورزی به خوبی توانسته سرپا بایستد و به فعالیت‌های خود ادامه دهد.
تولید سه میلیون تنی محصولات زراعی در آذربایجان شرقی
معاون سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار از تولید سه میلیون تنی محصولات زراعی در این استان طی سال ۹۸ خبر داد و گفت: آذربایجان شرقی ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالای کشاورزی دارد.
سیدعلی مختاری با بیان اینکه همچنین محصولات باغی به میزان یک میلیون تن تولید شده است، ادامه داد: میزان تولید محصولات دامی نیز به یک میلیون تن در سال ۹۸ رسید.
وی با اشاره به محصول استراتژیک گندم اشاره کرد و گفت: در آذربایجان شرقی نگاه ویژه ای به کشت گندم داریم تا جایی که با تولید ۷۰۰ هزار تن گندم از سطح مزارع در سال ۹۸، رکورد استان در این خصوص شکسته شد.
مختاری با تاکید بر اینکه پیش بینی می‌شود در سال جاری بیش از ۸۰۰ هزار تن گندم از مزارع استان برداشت و تولید شود، افزود: این میزان برداشت مازاد بر نیاز مصرف استان است.
تلاش برای تحقق جهش تولید در بخش کشاورزی آذربایجان شرقی
معاون سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی از تلاش برای تحقق جهش تولید در بخش کشاورزی این استان خبر داد و ابراز داشت: تحقق شعار سال در بخش کشاورزی با افزایش بهره وری و عملکرد تولید در واحد سطح محقق می‌شود.
مختاری با بیان اینکه برای تحقق اهداف توسعه‌ای بخش کشاورزی استان تلاش می‌کنیم، گفت: سیستم‌های نوین و علمی در افزایش تولید محصولات کشاورزی مهم است و با استفاده از روش‌های نوین کشاورزی می‌توانیم شاهد جهش تولید باشیم.
وی با تاکید بر اینکه برای رسیدن به تولید پایدار و ارتقا تولید باید روش‌های نوین را به بهره برداران بخش کشاورزی انتقال داد، ادامه داد: میزان و ضریب نفوذ دانش در عرصه‌های مختلف تولیدی کشاورزی باید افزایش پیدا کند.
مختاری بر ضرورت بهبود عملکرد تولید با استفاده از دانش روز و روش‌های نوین کشت و آبیاری تاکید کرد و گفت: با توجه به وضعیت اقلیمی کشور باید در جهت مصرف آب کمتر و افزایش تولید در واحد سطح تلاش کنیم.
محصولات کشاورزی رتبه دوم صادرات آذربایجان شرقی
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، در این خصوص گفت: محصولات کشاورزی استان ۱۳ درصد صادرات غیرنفتی استان را تشکیل می‌دهد و بعد از کالاهای صنعتی رتبه دوم صادرات از نظر گروه کالایی مربوط به بخش کشاورزی است.
داود بهبودی با تاکید بر اینکه ۲۰ درصد شاغلان استان در بخش کشاورزی است، ادامه داد: در سال گذشته سه هزار هکتار از اراضی استان به آبیاری تحت فشار مجهز شدند که موجب افزایش محصولات، بازدهی کشاورزی و درآمد کشاورزان می‌شود.
وی از اجرای ۳۰۰۰ میلیارد تومانی پروژه‌های بخش کشاورزی در آذربایجان شرقی خبر داد و افزود: صادرات محصولات کشاورزی که فرآوری نشده است کاملاً غیر اقتصادی بوده و خام فروشی محسوب می‌شود و در آذربایجان شرقی نگاه ویژه ای به توسعه صنایع تبدیلی داریم.
وی ابراز امیدواری کرد که در سال جاری و با برنامه ریزی و تشویق سرمایه گذاران این بخش، بتوان شاهد جهش تولید محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی و غذایی بود.
البته در این بین ذکر این نکته ضروری است که افزایش صادرات نیازمند توسعه صنایع تبدیلی، بهبود بسته بندی و تقویت حمل و نقل است و با افزایش صادرات و حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی شاهد شکوفایی و رونق بیشتر تولید در بخش کشاورزی خواهیم بود تا شاهد تحقق شعار جهش تولید در آذربایجان شرقی باشیم.
