خاک و آب دو شاخص مهم برای حیات کره زمین است. صفدر نیازی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در نشست خبری گفت: در کشور در حوزه آب کارهای زیادی انجام شده اما به نوعی خاک مورد بی مهری قرار گرفته در حالی که نعمت بزرگی است که ارزش زیادی در حیات ما دارد.
وی افزود: امروز کشور در حوزه خاک با چالشهای بسیاری مواجه است. سال ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی قانونی را پیگیری کرد و تکالیفی در حوزه خاک به عهده وزارت جهاد کشاورزی گذاشته که بخشی از آن ابلاغ شده و بخشی هم در دولت به لحاظ حقوقی نیاز به اصلاح دارد که به زودی تصویب نهایی شده و به مرحله اجرا میرسد. امید است در دو سال آینده قانون خاک ابلاغ شده و تکالیف اجرایی هر نهاد مشخص شود.
وی بیان کرد: بر اساس این قانون دولت مکلف است نقشه تمام خاکها را اجرایی کرده و موضوع پایش جدی تر دنبال شود.
وی با بیان اینکه این طرح نیاز به ۶ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، ادامه داد: خاکهای کشور در حال شور شدن و از دست دادن مواد آلی خود هستند. در حال حاضر ۳ هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده تا کار آغاز شود.
معاون آب و خاک با بیان نگرانیها موجود در این حوزه یادآور شد: خاک به لحاظ ساختاری نیاز به تقویت دارد که این مهم با روشهای گوناگون باید انجام شود.
نیازی در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به موضوع آب ادامه داد: واژه هدررفت آب نمیتواند کلمه درستی باشد زیرا آب از بین نمیرود به حالتی دیگر تغییر میکند یا تبخیر شده یا با نفوذ در خاک وارد سفرههای زیرزمینی میشود. در حوزه کشاورزی شاید بهتر باشد گفته شود آب مصرفی برای کشت در اختیار تولید قرار نگرفته است.
وی تصریح کرد: آمار تبخیر آب پشت سدها در کشور بالاست و این عدد حدود ۵ میلیارد متر مکعب است. هر جا که ممکن بوده وزارت جهاد کشاورزی سعی در جلوگیری از تبدیل این آب در بخش کشاورزی داشته است. در این راستا ۶ میلیون شبکه آب رسانی ایجاد شده اما به هر حال این شبکه نیز هر یک دهه نیاز به نوسازی دارد.
معاون آب و خاک در بخش دیگر از سخنان خود به آمار دوگانه وزرات نیرو و جهاد کشاورزی در حوزه آب مصرفی کشت در کشور اشاره کرد و گفت: بر اساس آخرین آمار وزارت نیرو ۸۲ میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی مصرف میشود در حالی که بر اساس مطالعات و تحقیقات مصرف آب در این حوزه به این عدد نمیرسد.با توجه به تحقیقاتی که روی آب مصرفی ۳۸ محصول اصلی بخش کشاورزی انجام شده این عدد ۷۰ میلیارد متر مکعب است.
وی اظهار کرد: الگوی کشت در راستای کاهش مصرف آب در حال انجام است. این روش به ما میگوید چه محصولی، کجا و با چه میزان تولید کشت شود. این الگو مکان محور بوده و به بهبود مصرف آب کمک میکند.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در ادامه نشست درباره نصب کنتورهای هوشمند عنوان کرد: اصرار وزارت جهاد کشاورزی نصب کنتور هوشمند روی تمام چاهها کشور بوده اما هر نهادی مسئولیت خاص خود را دارد و پیگیری این موضوع با وزارت نیرو است.
وی ادامه موضوع آب گفت: همچنین چاههای غیرمجاز باید تعیین تکلیف شود. هزاران چاه غیر مجاز وجود دارد که تعیین تکلیف نشدهاند و در حال حاضر تمام فشارها روی چاههای مجاز است.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: وزارت نیرو منابع آبی را از سدها و شبکههای خود در اختیار بخش کشاورزی قرار میدهد و ما برای آن برنامهریزی میکنیم؛ اینکه آبیاری مزارع چگونه انجام شود.
نیازی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه گفته میشود در الگوی کشت ظرفیت آبی مناطق به درستی دیده نشده است و در برخی مناطق بیش از ظرفیت آب مصرف میشود و معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی چه نقشی در این طرح داشته است، گفت: این معاونت در تدوین الگوی کشت نقش داشته و عضو کارگروه آن است. اما باید بپذیرفت الگوی کشت در سال نخست اجرا قرار دارد و به طور قطع نقصهایی داشته که به مرور زمان رفع میشود.