زنگ زرد گندم و رخسار زرد کشاورزان

این روزها که در دنیا و کشورمان همه درگیر مبارزه با ویروس منحوس کرونا هستند در منطقه سیستان علاوه بر مبارزه با این ویروس، مردم با آفتی چون زنگ زرد روبرو شده‌اند.

آفت زنگ زرد قارچی به نام puccinia striiformis است که یکی از مهمترین بیماری‌های گندم در دنیا و ایران محسوب می‌شود.

این آفت به صورت جوش یا تاول‌هایی به رنگ زرد مایل به نارنجی روی برگ‌های محصول ظاهر می شود و به سرعت این جوش‌ها به هم پیوسته و نوارهایی در امتداد رگبرگ‌ها در هر دو سطح برگ نمایان می کنند که به دنبال آن کل محصول نابود می شود.

زنگ زرد از جمله بیماری‌های محصول گندم است که در مواقعی که مزرعه دارای رطوبت بالا باشد به سرعت شیوع پیدا می کند.

افزایش بارندگی‌های اخیر، پرآب شدن انهار، چاه نیمه ها و به دنبال آن افزایش رطوبت سبب شیوع این آفت در منطقه سیستان شده است.

قارچی نابودگر که چندان هم با منطقه سیستان نا آشنا نیست و مردم منطقه آن را به نام «زُرچه» می شناسند.

شیوع این آفت به سرعت اتفاق می افتد و تمام محصول را از ساقه تا گل نابود می کند.

سیستان انبار غله سابق ایران، نامیست پر آوازه که نشان از رونق کشاورزی به ویژه کشت گندم در این منطقه دارد.

این منطقه که مهمترین محصول حیات بشری، گندم را تولید می کند از دوران دور تاکنون کشاورزان سیستانی رغبت خاصی به کشت گندم داشته اند بطوریکه حتی در زمان خشکسالی با کمترین آب به کشت این محصول می پردازند.

قهر طبیعت و خشکسالی در چند دهه متوالی سبب شد تا کشاورزی سیستان دیگر آن رونق گذشته را نداشته و سال به سال بر میزان مشکلاتش اضافه می شود.

مهاجرت، بیکاری، طوفان شن و ماسه، بیماری ها و مشکلات متعدد دیگر ما حصل قهر طبیعت با این منطقه بود که حال سیستان را بسیار ناخوش کرد.

خشکسالی ۲ دهه گذشته سیستان را تنها و درمانده کرده بود و آب اندک چاه نیمه‌ها و یا استفاده تعداد محدودی کشاورز از چاه تنها روزنه امید کشاورزی در این منطقه بود.

مردم دارالولایه سیستان با راز و نیاز به درگاه پرودگار خواستار نزول باران در این منطقه شدند تا بتوانند باری دیگر به کشت و زراعت، صید و صیادی، دام و دامپروری بپردازند.

وقوع سیل

سال گذشته بود که بارش باران در سیستان و افغانستان باعث جاری شدن روان آب و دشتمال از طریق رودخانه هیرمند و ورود آب به این منطقه شد.

سیلی که همگان را شُوکه کرد و هیچ کس تصور جاری شدن سیل پس از گذشت چند دهه خشکسالی در این منطقه را نمی کرد نور امید در دل مردم سیستان روشن شد و با وجود تخریب برخی منازل و خسارتی که سیل بر مردم این منطقه وارد کرد اما مردم از آباد شدن دوباره سرزمینشان خوشحال بودند.

مردم این منطقه قدر آب را به درستی می دانند و در این ۲ دهه خشکسالی نیاز بشر به این ماده حیاتی را با جان و دل درک کرده اند.

پر آب شدن چاه نیمه ها، رودها، انهار و تالاب ها نوید سالی آباد پر روزی برای مردم سیستان را می دهد.

سیستان جان تازه ای گرفته و مردم بار دیگر به زمین های خشک و پر خاشاک خود برگشتند و کمر همت برای آبادی سرزمینشان را بسته‌اند.

کشاورزی، دامپروری، صیادی و هر آنچه وابسته به آب بود دوباره رونق گرفته و مردم سجده شکر بجا آورده و از خداوند خود درخواست می کنند که این روند ادامه یابد و چون سرابی زودگذر نباشد.

به لطف خداوند سال جدید با ورود حجم سیلاب غیر قابل مهار از جانب افغانستان و همچنین نزول باران در سیستان ادامه یافته و مردم بسیاری از زمین های کشاورزی خود را به زیر کشت محصولات مختلف به ویژه گندم  و جو برده اند اما آفت زنگ زرد در حال نابودی دسترنج آنان است و از دولت انتظار دارند هر چه سریعتر وارد عمل شده و با این آفت مبارزه کند تا شادی آنان به یاس تبدیل نشود.

افزایش بیشاز ۱۰۰ درصدی کشت گندم در سیستان و بلوچستان

رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان اظهار داشت: ۶۸ هزار و ۱۴۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی این استان به کشت گندم اختصاص دارد که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.

غلام‌حیدر زورقی بیان کرد: پارسال ۳۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی این استان به کشت گندم اختصاص داشته است.

وی گفت: در سال زراعی جاری با توجه به رهاسازی آب از چاه نیمه‌ها و جاری شدن سیلاب در رودخانه هیرمند ۶۸ هزار و ۱۴۰ هکتار از اراضی کشاورزی سیستان و بلوچستان به زیر کشت گندم رفته است.

زورقی ادامه داد: از مجموع رقم یادشده ۴۵ هزار و ۴۰۰ هکتار به اراضی سیستان اختصاص دارد که در مقایسه با سال زراعی گذشته با ۱۰ هزار هکتار به بیش‌از چهار برابر رشد داشته است.

زنگ زرد گندم و رخسار زرد کشاورزان

در حالی امسال مردم این منطقه خرسند از سال زراعی پر رونق هستند که متاسفانه سر و کله آفتی قدیمی به نام زنگ زرد دوباره در این منطقه نمایان شد، آفتی ویرانگر که متاسفانه کام بسیاری از کشاورزان سیستان را تلخ کرده است.

دهیار روستای غلامان از توابع بخش مرکزی شهرستان زابل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بیش از ۸۰ هکتار از زمین های کشاورزی این منطقه به کشت محصول گندم اختصاص یافته که بیش از ۹۰ درصد این زمین ها به آفت زنگ زرد مبتلا شده اند.

احمد ریحانی ادامه داد: آفت زنگ زرد از جمله بیماری‌های محصولات غله است که در مواقع بالا رفتن رطوبت مزرعه ایجاد و شرایط برای گسترش آن مساعد می‌شود.

وی بیان کرد: رطوبت حاصل از بارندگی و ورود آب به انهار، ابرناکی، بارندگی، درجه حرارت متغییر از عوامل مهم در بروز بیماری زنگ زرد است.

دهیار روستای غلامان تصریح کرد: جهاد کشاورزی شهرستان زابل در خصوص کمک به کشاورزان در زمینه تحویل دستگاه سم پاش، سم و آموزش کمک بسیاری کرده و روز گذشته نیز یک عدد دستگاه سم پاش در اختیار کشاورزان این روستا قرار داده است.

محمد سارانی یکی از کشاورزان شهرستان زهک در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: آفت زنگ زرد از دوران قدیم در این منطقه مرسوم بوده و مردم آن را به نام «زُرچه» می شناسند.

وی بیان کرد: زنگ زرد از جمله بیماری‌هایست که در مواقع رطوبت بالا روی محصول منتشر می شود.

سارانی گفت: افزایش بارندگی‌های اخیر، پرآب شدن انهار، چاه نیمه ها، سدها سبب شیوع این آفت در منطقه سیستان شده است.

وی در ادامه تصریح کرد: محلول سم لیتری ۸۰ هزار تومان و دستگاه سم پاش پلاستیکی ۴۰۰ هزار تومان است که تهیه آن برای بسیاری از کشاورزان با توجه به شرایط مالی که دارند سخت است.

سارانی گفت: کمک دستگاه های دولتی به ویژه جهاد کشاورزی در این باره بسیار مهم خواهد بود.

هر فردی که توان خرید سم را ندارد به جهاد کشاورزی منطقه خود مراجعه کند

سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان وبلوچستان گفت: هر فرد کشاورزی که زمین کشاورزی آن در معرض خطر زنگ زرد قرار دارد و توان خرید سم و لوازم سم پاش را ندارد می تواند به جهاد کشاورزی منطقه خود مراجعه کرده و سم به صورت رایگان دریافت کند.

امان الله طوقی اظهار داشت: ۴۰ اکیپ، پنج دستگاه توربو لاینر به همراه پنج مجری معاونت کشاورزی و کارشناس در حال فعالیت در پنج شهرستان منطقه سیستان برای مبارزه با این آفت هستند.

وی بیان کرد: ۴۶ دستگاه سم پاش دولتی و بیش از ۱۷۰ دستگاه سم پاش خصوصی در حال حاضر برای رفع این بیماری در منطقه سیستان در حال فعالیت هستند.

سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان وبلوچستان گفت: بیش از هزار لیتر سم به منطقه سیستان فرستاغدیم و جاهای عمومی سم پاشی و مناطق که خصوصی بوده نیرو و تجهیزات برای کمک فرستادیم.

بیش‌از هشت هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی از آفت زنگ زرد پاکسازی شده اند

طوقی ادامه داد: مبارزه با آفت زنگ زرد غلات از ۱۲ اسفند سال گذشته تاکنون در سطح بیش‌از هشت هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی دشت سیستان انجام شده است.

وی گفت: با وجودی که توسعه، ترویج و بهره‌گیری از ارقام اصلاح شده که دارای مقاومت بیشتری در مقابل این بیماری هستند همواره برای کشت در منطقه تاکید می شود اما کشاورزان نسبت به کشت ارقام محلی اقدام کرده‌اند و همین مساله باعث گسترش این بیماری در منطقه شده است.

سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان وبلوچستان از کشاورزان شمال این استان خواست که برای استفاده از نظرات کارشناسان به مدیریت‌های جهاد کشاورزی شهرستان‌های پنجگانه سیستان مراجعه کنند.

وی افزود: با هدف حمایت و تشویق کشاورزان به منظور تامین بذر موردنیاز برای نخستین بار در سیستان و بلوچستان ۸۵۷ تن بذر از ۶ استان وارد و در اختیار بهره‌برداران قرار گرفته است.

طوقی ادامه داد: کشاورزان سیستان و بلوچستان پارسال ۱۷هزار تن گندم مازاد بر مصرف خود را  تحویل سیلوهای گندم داده‌اند.

وی عمده ارقام کشت شده گندم در سیستان و بلوچستان را شامل ارقام افق، نارین و چمران ۲ عنوان کرد.

به گزارش اکودام سیستان و بلوچستان به سبب نزدیکی به خط استوا و بهره گیری از رطوبت دریا توانمندی زیادی در تولید محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری و بعضا منحصر به فرد از جمله انبه، موز، پاپایا، گواوا، هندوانه آناناسی، نارگیل، زیتون محلی، انار، مرکبات و غیره دارد.
تولید محصولات کشاورزی در سیستان و بلوچستان در طول سال رواج دارد و زمین های برخی مناطق این استان مانند نیکشهر، سرباز، ایرانشهر، کنارک و چابهار در هر سال توان تولید ۲ بار محصول را دارند.