پتانسیل منحصربفرد یکانات مرند در پرورش گوسفند نژاد ماکویی
گوسفند زنده از نظر خصوصیات تولیدی و ظاهری، با توجه به محیط و زیست بومی که در آن پرورش یافته و از آن تغذیه می کند، تفاوت هایی با سایر گوسفندانی که در یک نوع دیگر از آب و هوا و زیست بوم پرورش می یابند، دارد.
گوسفندان نژاد ماکویی جزو بهترین نژادهای گوسفندان ایرانی محسوب می شوند که زیست گاه اصلی آن ها در استان آذربایجان شرقی، منطقه یکانات یامچی شهرستان مرند است؛ پشم و گوشت این نژاد مرغوب است، این نوع گوسفندان از نظر چندقلویی زایی نیز بازدهی بهتر و ارزش افزوده بالاتری نسبت به دیگر نژادها دارند.
گفتنی است، به دلیل بالا بودن میزان تولیدات گوشتی این حیوان، زمینه پرورش چنین گوسفندانی در شهرستان مرند افزایش یافته است، از آن جا که این شهرستان دارای موقعیت جغرافیایی کوهستانی و همچنین دارای آب و هوای معتدل و مرطوب می باشد، برای زیست بوم گوسفندان ماکویی مفید است و امکان پرورش گوسفندان ماکویی در این شهرستان بسیار بیشتر از پرورش دیگر نژادهای گوسفند زنده است.
پرورش ۷۰ هزار رأس نژاد ماکویی در مرند
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مرند، در گفتگو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوایی خاصی که در این منطقه وجود دارد و سازگاری بیشتری با این شرایط دارد و در طول زمان اختصاصی نژاد ماکویی پرورش داده می شود.
منوچهر رحمانی با اشاره به وجود ۷۰ هزار رأس نژاد گوسفند ماکویی در منطقه یکانات این شهرستان اظهار داشت: پشم این نژاد، با توجه به ظرافت، بلندی، سفیدی و یک دست بودن تارهای آن از کیفیت بالایی برخوردار است.
وی افزود: شهرستان مرند دارای ۲۳۰هزار رأس گوسفند و بره بوده که بیش از۱۰۰هزار رأس آن در بخش یامچی و همچنین ۷۰ هزار رأس نژاد گوسفند ماکویی در منطقه یکانات پرورش داده می شود.
به گفته مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مرند، منطقه یکانات مرند بیش از ۲۹۶ تن پشم گوسفند تولید می‌کند که ۱۰درصد تولید پشم استان را شامل می شود.
رحمانی از پرورش این نژاد در منطقه یکانات و در روستاهای امیرآباد و یکان سعدی مرند خبر داد و اذعان داشت: مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مرند از دهه ۷۰، طرح هایی جهت اصلاح نژادی در ۴ گله با مشارکت بهره برداران اجرا کرده که بهترین نژاد پرورش داده شده نژاد ماکویی بوده است.
وی در پایان گفت: برداشت پشم گوسفند در منطقه یکانات شهرستان مرند همه ساله از نیمه های اردیبهشت ماه آغاز و تا آوایل خرداد ماه ادامه پیدا می کند.
خصوصیات گوسفند ماکویی
گوسفند ماکویی اغلب به رنگ سفید دیده می شود که قسمت های پوزه گوسفند، قسمت انتهایی دست و پا و هم چنین اطراف چشم گوسفند دارای لکه هایی به رنگی مشکی است، از آن جا که پشم بدن این نوع از گوسفند زنده سفید بوده و دارای مرغوبیت الیاف بالایی است و تارهای بلندی دارد، دارای طرفداران زیادی دربازار پشم و پوست می باشد و از آن در انواع مصارف فرش بافی، ریسندگی و همچنین در تولید البسه مرغوب استفاده می شود.
پشم این گوسفند زنده دارای قدرت رنگ پذیری بالایی است و به دلیل داشتن رنگ سفید، رنگ های دیگر را به خوبی در خود نشان می دهد، میزان تولیدات پشمی این نژاد به طور متوسط برای قوچ بالغ حدود ۳ تا ۵٫۲ کیلوگرم و نیز برای بره های نژاد ماکویی حدود ۸۵۰ تا ۱۱۰۰ گرم تخمین زده شده است.
گوسفند ماکویی از نظر قد و جثه مقداری از سایر نسل های دیگر گوسفند زنده بالا تر است، این گوسفند زنده دارای راندمان بالایی در زمینه تولید گوشت بوده و از این رو گوسفند ماکویی، جزء نژادهای پشمی و گوشتی گوسفندان زنده قرار دارد.
این گوسفندان بنا بر این که دارای سهم بالایی در تولیدات گوشتی دارند دارای وزن بیشتری هم نسبت به سایر گوسفندان نسل های دیگر هستند. به طوری که وزن گوسفند زنده مربوط به قوچ های نژاد ماکویی که دارای سن چهار الی پنج سال هستند حدود ۱۴۰ کیلوگرم می باشد و وزن لاشه ی گوسفند تا ۷۵ کیلو گرم هم می رسد.
بره های نر این نژاد نیز که برای پرواربندی استفاده می شوند در یک سالگی حدود وزنی برابر ۱۰۰ کیلوگرم دارند که این میزان وزن گوسفند زنده در بره های کمتر نژادی وجود دارد؛ میزان رأس های گوسفند ماکویی که در روستاهای شهرستان مرند مانند روستای امیرآباد پرورش داده می شود، حدود ۱۵ هزار رأس است که به دلیل به وجود آمدن خشکسالی در این نواحی این میزان از پرورش گوسفندان ماکویی در چنین مناطقی کمتر شده است.
با توجه به تخمین هایی که زده شده گوسفند ماکویی پرواربندی شده سالیانه می تواند میزان ۳۰۰ هزار کیلوگرم تولیدات گوشت قرمز داشته باشد.
وعده‌های توخالی برای افتتاح بزرگترین شهرک دامپروری کشور در یامچی
آنچه ناگفته پیداست، بخش یامچی شهرستان مرند، مستعد توسعه صنعت دامپروری است اما تجربه نشان داده با اصلاح نژاد گوسفندان می توان در شرایط مشابه بهره وری را چندین برابر کرد.
شهرستان مرند نیز به سبب ویژگی های خاص جغرافیایی، به عنوان کانون ارزشمند دامپروری در سطح استان آذربایجان شرقی به شمار می آید، با توجه به سیاست های وزارت جهاد کشاورزی برای تامین نیاز روزافزون جمعیت ایران به فرآوردهای لبنی و حفظ و حراست از زمین های زراعی، انتقال دامداری های داخل محدوده شهری به خارج از شهر و استقرار دامداری های پراکنده در محل مناسب، با امکانات زیر بنایی و در اختیار گذاشتن امکانات به سرمایه گذاران و علاقه مندان، بخش یامچی شهرستان مرند اقدام به ایجاد شهرک دامپروری کرده است.
نکته جالب اینکه، علیرغم وچود چنین پتانسیل هایی در این منطقه، بزرگترین شهرک دامپروری کشور در یامچی با ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی با گذشت ۱۵ سال همچنان بلاتکلیف است و مسئولان همچنان برای افتتاح آن وعده می‌دهند.
این شهرک دامپروری در زمینی به مساحت ۱۵۷ هکتار در اراضی ملی واقع در حومه روستاهای مرکید، گله بان و بخش یامچی به فاصله ۹۰ کیلومتری مرکز استان آذربایجان شرقی و ۲۰ کیلومتری شمال غرب شهرستان مرند با هدف فراهم ساختن اشتغال سالم برای ۵۵۰ نفر به طور مستقیم و هزار و ۴۰۰ نفر غیرمستقیم به تعداد ۱۵۰ واحد دامداری احداث خواهد شد.
