بیش از ۲میلیون تن ذرت دامی در انبارهای کشور، ۴۵۵هزار تن در حال تخلیه از کشتی و ۶۰۰هزار تن در لنگرگاه‌های جنوبی کشور وجود دارد، اما توزیع نمی‌شود تا حیات و ممات تولید دامداران و مرغداران به تعیین نرخ مصوب و پایان جدال ارزی بین دولت و واردکننده گره بخورد.
بیش از ۲میلیون تن ذرت دامی در انبارهای کشور، ۴۵۵هزار تن در حال تخلیه از کشتی و ۶۰۰هزار تن در لنگرگاه‌های جنوبی کشور وجود دارد، اما توزیع نمی‌شود تا حیات و ممات تولید دامداران و مرغداران به تعیین نرخ مصوب و پایان جدال ارزی بین دولت و واردکننده گره بخورد.
تمام همت تولیدکننده داخلی برای تأمین خوراک دام در کشور به یک میلیون تن ذرت محدود می‌شود، در حالی که نیاز کشور بیش از ۸میلیون تن برآورد می‌شود. تابستانه بودن محصول ذرت، وقوع خشکسالی‌های مکرر چند سال اخیر، کاهش منابع‌آبی و برداشت مزارع ذرت از دانه‌ای به علوفه‌ای با توجه به آب مصرفی کمتر و امکان فروش‌نقدی آن در بازار علوفه کشور موجب شده تا میزان خوداتکایی ذرت دانه‌ای که پیش از این ۲۸درصد بود، به حدود ۱۷درصد کاهش یابد و بدین ترتیب ما نیازمند واردات هستیم.
واردکنندگان محصول ذرت دامی را در بنادر نگه داشته‌اند، محصولی که در مدت ۴۰روز تحت شرایط رطوبت بالا و گرمای بنادر شمالی و جنوبی دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند و کیفیت مصرف آن کاهش می‌یابد، چرا؟ چون بانک‌مرکزی ارز یوآن به تجار ارائه می‌دهد، واردکنندگان فرایند انتقال و تبدیل این ارز به حساب فروشنده را زمانبر و هزینه‌ساز می‌دانند و معتقدند با نرخ مصوب دولت برایشان صرف نمی‌کند ذرت وارد شده را توزیع کنند. خوب است بدانید این تقاضا برای افزایش نرخ در حالی صورت می‌گیرد که در یک سال اخیر نرخ ذرت دامی نزدیک به ۷۰درصد افزایش یافته است.
مجید موافق‌قدیری، رئیس انجمن خوراک دام است. وی به افزایش قیمت ذرت دامی به کیلویی یک‌هزار و ۶۰۰تومان انتقاد دارد و متولیان تنظیم بازار را به دلیل عدم توزیع این نهاده برای ایجاد تعادل در بازار نکوهش کرده است. به گفته وی این روزها قیمت ذرت دامی، در هر کیلوگرم به طور متوسط نزدیک به ۳۰۰ تومان افزایش یافته و دلیل این افزایش قیمت، کاهش عرضه در بازار است. وی ترخیص نشدن یک‌میلیون تن ذرت دامی را به خاطر عدم تأمین ارز از جانب بانک‌مرکزی می‌داند.
پول واریز شده، اما از ذرت خبری نیست
آرش فرزادنیا، مدیرعامل مؤسسه دامپروری صنعتی رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ما، با گلایه از کمبود این نهاده دامی در بازار در چند ماه اخیر، نبود این خوراک دامی را بزرگ‌ترین مشکل برای دامداران و مرغداران کشور توصیف می‌کند.
وی می‌گوید: گاوداران و مرغداران از آبان ماه و آذر ماه صدها میلیارد تومان ذرت را به طور پیش‌خرید و واریزی از واردکنندگان بزرگ خریداری کرده‌اند، پول‌ها را تمام و کمال از ۳ الی ۴ ماه گذشته به حساب واردکنندگان واریز کرده‌اند، ولی واردکنندگان از تحویل ذرت دانه‌ای امتناع می‌کنند و می‌گویند به دلیل مشکلات تخصیص ارز ۴هزار و ۲۰۰تومانی و جابه‌جایی پول، ارز خود را دریافت نکرده‌اند.
وی وضعیت موجودی ذرت دانه‌ای در واحدهای تولیدی را بسیار بحرانی توصیف کرده و معتقد است: با کمبود این نهاده دامی چشم‌انداز تیره‌ای برای گاوداران و مرغداران در ایام پایان سال ترسیم شده است.
به گفته وی، واردکننده توپ را به میدان دولت می‌اندازد که مشکلات ارزی لازم را برطرف نمی‌کند، دولت می‌گوید ارز را داده‌ایم و آن‌ها نمی‌توانند پول جابه‌جا کنند و در این میان تولیدکننده نیز مستأصل در حالی که دستش به هیچ جا بند نیست و باید گرسنگی دام و مرغ و تلف شدن تولیداتش را نظاره کند.
وی معتقد است: با توجه به تعطیلات پایان سال، کمبود شدید ذرت دانه‌ای به موضوعی نگران‌کننده برای دامداران تبدیل شده و به نظر می‌رسد در صورت بی‌توجهی به حل مشکلات، به زودی در آغاز یک بحران بزرگ در بازار این نهاده استراتژیک در تولید محصولات پروتئینی قرار بگیریم.
به‌زودی توزیع ۱۲هزار تن ذرت
با سعید سلطانی، مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی کشاورزی دامداران ایران و عضو هیئت‌مدیره صندوق حمایت از توسعه دامپروری و تولیدات دامی صحبت می‌کنم.
سلطانی خیلی نگران کمبود ذرت و مشکلات خوراک دام نیست و اطمینان می‌دهد همین دیروز نامه توزیع ۱۲هزار تن ذرت بین اتحادیه‌ها را نوشته‌اند. سلطانی توضیح می‌دهد: درست است در صورت کمبود مرغداری‌ها با مشکل مواجه می‌شوند، اما چون امکان تغییر خوراک در دامداری‌ها وجود دارد، کم‌وکسری در این نهاده دامی مشکل چندانی برای دامپروران به وجود نمی‌آورد. وی تأکید می‌کند: خوراک دام‌ها محدود به ذرت نیست و می‌شود جیره آن‌ها را تغییر داد و با بالا و پایین کردن درصدها مخلوط مورد نیاز برای خوراک دام را به شکل دیگری تنظیم کرد.
وی مشکل تأمین ارز برای خوراک دام را منحصر به این قلم کالا نمی‌داند و یادآوری می‌کند: مشکل ارزی برای همه حوزه‌ها وجود دارد و از اینکه با این تفاسیر اولویت در کشور به نهاده‌های دامی بیش از سایر اقلام هست، ابراز خشنودی می‌کند. وی تأکید می کند: خوشبختانه نرخ مصوب ۱۳هزار و ۵۰تومان برای ذرت دامی نیز تغییر نکرده و به همان نرخ ثبت سفارش شده در حال واردات به کشور است. وی اضافه می‌کند: در صندوق توسعه دامپروری نیز که من آنجاعضو هیئت‌مدیره هستم، تمهیداتی اندشیده شده که مقداری ذرت نیز از آن کانال وارد کشور شود و ان‌شاءالله کمبود بازار که نگران‌کننده هم نیست را جبران کند.
واردات به نرخ مصوب جذاب نیست
با ناصر استاداحمدی، مدیرعامل انجمن تعاونی دامداران مهاد صحبت می‌کنم. احمدی می‌گوید: آنچه باید طبق روال هر ساله برای ثبت سفارش ذرت انجام می‌شد، متأسفانه در دو ماه گذشته انجام نشده که این امر به دو دلیل متفاوت مربوط است.
وی توضیح می‌دهد: اولین دلیل این است که واردکنندگان معتقدند ۱۳هزار و ۵۰تومانی که برای فروشنده به عنوان نرخ فروش ثابت در نظر گرفته شده، کفایت هزینه‌های آن‌ها را نمی‌کند. از دلایل عمده این مطلب هم قیمت ارزی است که به واردکنندگان می‌دهند.
به گفته وی، دولت ارز را براساس یوآن چین به واردکننده می‌دهد و تبدیل آن به قیمت یورو برای واردکننده حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد هزینه دارد که با افزوده شدن این هزینه به قیمت تمام شده، فروش ذرت به نرخ دولتی برای واردکننده مقرون به صرفه نیست. از طرفی چانه‌زنی برای بالا بردن نرخ مصوب به جایی نرسیده و سازمان حمایت از مصرف‌کننده اصرار دارد قیمت همین مقدار باشد و تغییر نکند. بنابراین بسیاری از واردکنندگان از جمله شرکت نهاده‌های دامی جاهد که یکی از واردکنندگان عمده ذرت دامی است، واردات خودش را در زمینه ذرت متوقف و اعلام کرده است که نرخ تمام شده‌اش بیش از این رقم است و این واردات برایش جذابیتی ندارد. برای همین واردات انجام نگرفت و موجودی انبارها هم کفایت آنچنانی نمی‌کرد که دولت بخواهد آن‌ها را برای پاسخگویی به بازار وارد بازار کند. آنچه موجب افزایش قیمت شده است، همین است.
واردکنندگان منتظر افزایش نرخ مصوب
وی تأکید می‌کند: اکنون کشتی‌های حامل ذرت روی آب هستند ولی ثبت سفارشی روی آن انجام نشده و واردکننده به اعتبار خودش آن‌ها را وارد کرده تا بتواند از ارز آن استفاده کند، اما به دلایلی که گفته شد، فعلاً تمایلی به انجام این کار ندارد. اگر نگوییم جلو کار را واردکننده‌ها گرفتند باید بگویم که واردکننده‌ها با کم کردن عرضه، منتظر هستند نرخ مصوب ۱۳هزار و ۵۰تومانی حداقل بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش قیمت پیدا کند.
وی معتقد است: برای حل این معضل باید دستورعمل جدیدی با توجه به هزینه تمام شده تأمین ذرت دامی نوشته شود و افزایش نرخ در این محصول را شاهد باشیم که مورد قبول واردکننده باشد، در عین حال اگر نخواهیم قیمت این نهاده بالا برود، دولت باید آستین بالا بزند و مابه‌التفاوت این رقم را به عهده بگیرد تا قیمت ثابت بماند.
سلطان خوراک دام هم داریم
از او می‌پرسم آیا سلطان خوراک دام در این قضیه دست دارد؟ چرا که چندی پیش یکی از نمایندگان مجلس مدعی شده بود فردی که ۹۰ درصد واردات سویا، ذرت و خوراک دام و طیور را در دست دارد، بر قیمت‌ها تأثیر می‌گذارد. به گفته وی این فرد قیمت‌ها را روزانه تعیین می‌کند به نحوی که بدون آنکه قیمت‌های جهانی تغییر یابد، این نهاده‌ها قیمتشان دو برابر شده است. احمدی پاسخ می‌دهد: در این مورد خاص خیر، البته در این بخش سلطان واردات هم داریم که یکی از واردکنندگان عمده محسوب می‌شود که ۷۰ درصد خوراک دام کشور را انجام می‌دهد، اما چیزی که اتفاق افتاده و سلطان هم در آن دخیل است، دلایل خاص خودش را دارد که توضیح دادم.
وی در عین حال معتقد است افزایش نرخ برای واردکننده به طور قطع منجر به بالا رفتن قیمت محصولات پروتئینی می‌شود و از آنجایی که در حال حاضر بازار کشش افزایش قیمت شیر و گوشت را ندارد، این مرغدار و دامدار است که ضرر می‌کند چون نه می‌تواند مواداولیه خود را ارزان تهیه کند و نه می‌توان تولید خود را گران‌تر به مردم بفروشد.
