احمد نصیری گفت: گفته میشود که منبع ورود این سم ذرت آلوده است اما افلاتوکسین قبلاً هم که از ذرت آلوده خبری نبود وجود داشت چون یکی از منابع اصلی تغذیه دام نان خشک و کپکزده است.
گسترش نیوز: موضوع آلودگی شیر به سم آفلاتوکسین چند روزی است که توجه افکار عمومی را به خود جلب کرده است. این موضوع فارغ از این که واقعیت داشته باشد یا نه، اهمیت توجه بیشازپیش بهسلامت محصولات لبنی (و در راس آنها شیر) و برطرف کردن ضعفها و کاستیهای احتمالی که در تمام بخشهای مربوط به تولید و فرآوری شیر وجود دارد را یک بار دیگر نشان داد. در همین راستا با یکی از فعالان این حوزه به گفتگو نشستیم.
سازمان ملی استاندارد و نیز بازوی اجرایی وزارت جهاد کشاورزی در حوزه سلامت و بهداشت دام و محصولات گوشتی و لبنی یعنی سازمان دامپزشکی به همراه سازمان غذا و دارو سه سازمانی هستند که طبق قانون وظیفه نظارت بر کارخانجات لبنی را بر عهده دارند. آیا شیر آلوده میتواند از سد این فیلتر چندلایه بگذرد؟ احمد نصیری، عضو کمیته تدوین استاندارد صنایع لبنی در پاسخ این سوال اظهار داشت: «این مسئله سالهاست گریبانگیر صنایع لبنیات ما شده است. دام کشور ما عمدتاً با نان خشک تغذیه میشود. افلاتوکسین نوعی قارچ است که روی ترکیبات غلات و نان خشک و کپکزده رشد میکند.
سم مذبور از این طریق وارد متابولیسم بدن حیوان میشود. افلاتوکسین سمی است که به این راحتیها از بین نمیرود و حتی وارد بدن جنین میشود. گفته میشود که منبع ورود این سم ذرت آلوده است اما قبلاً هم که از ذرت آلوده خبری نبود افلاتوکسین وجود داشت. ورود ذرت آلوده باعث شده است که این معضل بیشتر به چشم بیاید».
تجهیزاتی که نداریم
وی در ادامه افزود: «باید فکری به حال این مشکل شود چون همیشه، کموبیش وجود داشته است. اثر سرطانزایی افلاتوکسین ثابتشده است. متاسفانه اغلب مراکز استاندارد ما توان اندازهگیری افلاتوکسین را ندارند چون تجهیزات اندازهگیری این سم ( اچپیالسی) بسیار گرانقیمت و کمیاب است. ورود ذرت آلوده فقط یک معضل قدیمی را ملموستر و پررنگتر کرده است».
نصیری در پاسخ این سوال که میزان مسئولیت سازمانهای مختلف را چقدر میدانید؟ گفت: «اداره استاندارد مسئول کنترل مواد غذایی ورودی است. سازمان غذا و دارو هم مسئولیت دارد. این مراکز باید وظیفه خود را انجام میدادند. البته باید دید که آیا شدت غفلت به همان اندازهای است که ادعا شده است؟ نمیتوانم به ضرس قاطع به این سوال جواب دهم اما میتوان گفت که نان خشک دام غالباً آلوده به افلاتوکسین است».
وی در ادامه افزود: «سازمان دامپزشکی هم باید نظارت خود بر دامداریها را تشدید کند ولی چون ذرت آلوده، وارداتی است قاعدتاً مبادی ورودی ما باید بیشتر از اینها مراقبت میکردند. در این رابطه سازمان استاندارد و غذا و دارو باید کنترل میکردند. واحدهای پرورش دام توان رصد چنین چیزی را ندارند و اصلاً جز وظایف آنها نیست».
اگر یکی از منابع اصلی سم افلاتوکسین نان خشک و کپکزده است این سوال مهم مطرح میشود که آیا تشخیص نان کپکزده هم به آزمایشات پیچیده و گرانقیمت نیاز دارد؟ شاید نتوان با قاطعیت به این سوال پاسخ داد که فرضیه مطرح شده در تلویزیون تا چه حد صحت دارد اما عقل سلیم ایجاب میکند که باید هر چه سریعتر جلوی تغذیه دام با نان خشک کپکزده گرفته شود.
به دنبال اظهار نظر جنجالی یک کارشناس در برنامه تلویزیونی, دستاندرکاران مختلف صنعت و اقتصاد دام درباره ابعاد مختلف این موضوع سخن گفتند. ازجمله حسین نعمتی، ریس اتحادیه دامداران ایران اظهار داشت که دامداران از علوفه کپکزده برای تغذیه دام استفاده نمیکنند. بااینحال به نظر میرسد که نان خشک که قاعدتا کپکزده است یکی از منابع تغذیه دام است و باید فکری به حال این موضوع شود.