قوچان-شهرستان قوچان یکی از قطب‌های محصولات باغی در استان خراسان رضوی است و محصولاتی از جمله انگور و گلابی آن شهره آفاق است اما متأسفانه ورود سامانه بارشی هفته گذشته و برودت هوا در بیستمین روز فروردین ماه امسال لرزه بر اندام اقتصاد باغداران در این شهرستان انداخت.
شرایط جوی و بلایای طبیعی در این شهرستان و در طی سال‌های گذشته همواره دست کشاورزان را در پوست گردو گذاشته است.
واژه خسارت و بلایای طبیعی برای بهره‌برداران حوزه کشاورزی در این شهرستان واژه غریبی نیست زیرا در سال ۹۵ آفت سفیدک انگور بسیاری از تاکستان‌ها را مورد هجوم قرارداد، در سال ۱۳۹۶ به دلیل سرمای ناگهانی در شهرستان قوچان ۷ هزار هکتار از محصولات باغی به خاکستر تبدیل‌شد و بالغ‌بر ۱۱۰ میلیارد تومان به باغداران و کشاورزان خسارت واردشده است.
درست یک سال بعد در سال ۱۳۹۷ سرمای شدید فروردین‌ماه موجب شد تا ۶۰ درصد محصول تولیدی تاکستان‌ها و باغدارها مورد خسارت واقع شود و حال در این روزهایی که کرونا بر زندگی مردم این شهرستان سایه انداخته است باری دیگر بارش برف در بیستمین روز از سال جدید که با کاهش دمای هوا به میزان ۱۱ درجه زیر صفر و یخبندان‌های شبانه همراه شد موجب شد تا خسارت بسیاری به باغات این شهرستان وارد شود.
حمایت چندانی در کار نیست
در این رابطه یکی از باغداران منطقه کلوخی بابیان اینکه خیلی از تولیدکنندگان به‌جز فعالیت در این زمینه، کار و منبع درآمد دیگری ندارند و برخی روستائیان چشمشان به همین محصول انگور است اظهار می‌کند: با توجه به اینکه افزون بر سه سال است که باغات و تاکستان‌ها مورد هجوم غیرمترقبه سرما قرار می‌گیرند لذا باید جهاد کشاورزی راهی پیش روی ما بگذارد.
علی هودانلو بابیان اینکه از بارش تگرگ و برف که بگذریم حتی باد شدید در پائیز نیز همواره بر کیفیت انگور تولیدی و سایر محصولات باغی ازجمله زردآلو، بادام و آلو در این شهرستان تأثیر می‌گذارد اظهار می‌کند: برای مقابله با سرما ضروری است تا جهاد کشاورزی بر روی گونه‌های مقام تحقیق کند و یا حداقل در راستای حمایت صندوق‌های بیمه قدمی بردارد.
وی اظهار می‌کند: هنگام وارد آمدن خسارت هزینه‌های پرداختی صندوق‌های بیمه در حدی است که ارزش دریافت خسارت ندارد و به هیچ وجهه با میزان ضرری که کشاورز دیده همخوانی ندارد.
خسارت ۲۰ تا ۱۰۰ درصدی باغات
مدیر جهاد کشاورزی قوچان در این رابطه بابیان اینکه سرمای چند روز گذشته از ۲۰ تا ۱۰۰ درصد به باغات و محصولات این شهرستان خسارت وارد کرده است در گفت و گو با بازار اظهار کرد: بارش برف و کاهش دمای هوا تا ۱۱ درجه زیر صفر در بیستم فروردین ماه متأسفانه موجب وارد آمدن خسارت ۱۰۰ درصدی به باغات زردآلو، بادام و آلو در این شهرستان شد.
احمد کنعانی در این رابطه اذعان کرد: سرمای غیرمنتظره در بهار موجب شد تا باغ‌های گلابی نیز به میزان ۷۰ درصد و باغ‌های هلو نیز حدود ۸۰ درصد خسارت ببینند.
وی بابیان اینکه باغات سیب نیز به میزان ۴۰ درصد و باغات گردو نیز تا ۵۰ درصد دچار آسیب و سرمازدگی شدند ابراز کرد: تاکستان‌های انگور نیز در این شهرستان از سرمای بهاره بی‌نصیب نمانده و ۲۰ درصد به این تاکستان‌ها خسارت واردشده است.
مدیر جهاد کشاورزی قوچان با بیان اینکه تاکنون به ۱۰ هزار هکتار باغات در سطح شهرستان و به میزان ۱۲۹ میلیارد تومان خسارت وارد شده است افزود: در همین رابطه مقرر شده تا با همراهی کارشناسان بیمه ضمن بازدید از محصولات باغی و زراعی شهرستان، خسارت دیدگان بدون مراجعه به بانک به علت شیوع بیماری کرونا خسارات خود را دریافت کنند.
مدیر جهاد کشاورزی قوچان ادامه داد: هم چنین با همراهی و مساعدت رئیس جهاد کشاورزی خراسان رضوی بحث های فنی باغات شهرستان، جایگزین های مرغوب، میزان خسارات بررسی و نحوه پرداخت و تزریق آن به شهرستان مورد بررسی قرار گرفته است.
کنعانی ضمن توصیه به کشاورزان و باغداران به بیمه کردن محصولات زراعی یادآور شد: اگر چه بخشی از هزینه های تولید به باغداران و کشاورزان داده می شود ولی بحث بیمه باید جدی گرفته شود.
راهکار مقابله با بلایای طبیعی
در همین رابطه رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی روز شنبه در سفر به شهرستان قوچان پس از بازدید از باغ‌های آسیب‌دیده در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان در مقابل این‌گونه بلایای طبیعی تاب‌آوری محصولات و بهره‌برداران را بالا برد به خبرنگار ما گفت: شواهد حاکی از تغییرات اقلیمی است و لذا این موضوع به ما نشان می‌دهد که باید در برابر این تغییرات اقلیمی راه‌های مقابله با بلای طبیعی و هم‌چنین روش‌های نگهداری از محصولات کشاورزی را تغییر دهیم.
محمد رضا اورانی با اشاره به این موضوع که به‌طور مثال کشاورزان می‌توانند برای حفاظت از بارش تگرگ نسبت به نصب دستگاه‌های ضد تگرگ در باغ‌های خود اقدام کنند بیان کرد: امسال یک هزار و ۷۲۰ میلیارد ریال تسهیلات به خراسان رضوی ابلاغ‌شده است که از این ظرفیت می‌توان برای این راهکار بهره جست.
وی با اشاره به یکی از اقدامات باغداران قوچانی برای محافظت از محصولات خود اذعان کرد: بسیاری از بهره‌برداران در این شهرستان برای حفاظت از باغ‌های خود نسبت به ایجاد سایه‌بان اقدام کردند که راهکار مناسبی برای حفظ محصول است.
وی بابیان اینکه احداث سایه‌بان در باغ از سرمازدگی و خسارت ناشی از تگرگ جلوگیری می‌کند افزود: این سایبان‌ها در تابستان نیز از تبخیر جلوگیری کرده و ضمن کاهش دما تا هفت درجه در کیفیت و بهره‌وری محصول نیز نقش بسزایی دارند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم‌چنین در خصوص این موضوع که ارقام پرداختی صندوق بیمه با خسارت کشاورزان همخوانی ندارد نیز بیان کرد: بیمه کشاورزی بیمه هزینه تولید است اما توقع کشاورز بیمه درآمد است و لذا پیشنهاد می‌شود صندوق بیمه محصولات کشاورزی تمهیداتی را مدنظر قرار بدهد که بهره‌بردار متناسب با درآمدی که از محصول به دست می‌آورد و هزینه بیشتری بابت بیمه محصول خود پرداخته از دریافت غرامت بیشتری هم بهره‌مند شود.
وی در خصوص استفاده از گونه‌های مقاوم و اقدام سازمان متبوعش برای این مشکل نیز اظهار کرد: برای ایجاد و یا اصلاح باغ باید دما، رطوبت و موارد فنی طی ۱۰ سال اخیر مطالعه و از ارقام میوه‌ای استفاده شود که نسبت به تنش‌های گرمایی و سرمایی مقاوم باشند.
