کمتر از یک ماه دیگر معروفترین برند انار کشور یعنی ساوه وارد چرخه مصرف می شود و این سرخ زیبا به روی هر عابری لبخند خواهد زد اما سئوال اینجاست که آیا باغداران از فروش محصول خود می توانند ضمن جبران هزینه ها، سفره خانواده های خود را بیارایند و لبخند رضایت بر لبانشان بنشیند؟
پس از آنکه در پنج سال پیش موجی از سرما باعث شد بخش اعظم باغات انار ساوه کف بر شوند و چند سال تولید این محصول را در شهرستان به پایین ترین حد خود رساند، از سال گذشته همه سطوح باغی به چرخه تولید بازگشتند و آنگونه که رئیس جهاد کشاورزی این شهرستان می گوید، امسال حدود ۱۵۰ هزار تن محصول برداشت خواهد شد.
به طور سنتی در چنین ایامی واسطه ها باز هم وارد میدان می شوند و با خرید محصول سردرختی به قیمتی اندک از باغداران مستاصل که زیر بار هرینه های جاری و قرض و قسط قرار دارند، بیشترین سود را از حاصل دسترنج آنها می برند و از طریق خرده فروشان و یا در تعاملی که با کارخانه های فرآوری دارند به چند برابر قیمت بازفروش می کنند؛ اینجاست که متضرر اصلی باغدارانی است که یک فصل با دستان پینه بسته بیل زده اند اما در موسم برداشت چندان منتفع نمی شوند.
البته برخی از باغداران ساوه که سطوح بالایی در اختیار دارند، خود اقدام به فروش محصول یا تحویل آن به کارخانه های فرآوری می کنند ولی این مساله در مورد همه باغداران صادق نیست و همیشه فضایی برای مانور دلالان وجود دارد.
در حالی که هنوز برداشت محصول از باغات انار ساوه آغاز نشده، شاهد آن هستیم که در برخی بلوارهای خروجی این شهر از جمله سیدجمال الدین اسدآبادی و خیابان آزادی جعبه های انار از سوی دستفروشان در معرض دید رهگذران سواره و پیاده قرار گرفته است تا این محصول که از سایر شهرها به خصوص مناطق گرمسیری منتقل شده را به نام انار ساوه به مشتریان عمدتا غیربومی بفروشند!
پیش بینی برداشت ۱۵۰ هزار تن انار در ساوه
رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان ساوه در این خصوص به ایرنا، گفت: بازار انار رقابتی است و همه کارخانه ها و خریداران بر اساس توانی که دارند اقدام به خرید محصول می کنند.
«حسن شریفی» افزود: همه کارخانه های فرآوری تمایل دارند از انار ساوه به دلیل اینکه کیفیت و ماندگاری فوق العاده بالایی دارد و میزان کنستانتره یا آب آن نیز بسیار مطلوب است، استفاده کنند.
به گفته او، برخی افراد سودجو با سوءاستفاده از نام و آوازه انار ساوه، محصول کم کیفیت سایر نقاط کشور را به نام انار ساوه در این شهرستان به فروش می رسانند و چون قانونی برای منع و جلوگیری از این مساله وجود ندارد به طور طبیعی امسال نیز شاهد چنین اقداماتی خواهیم بود.
رئیس اداره جهاد کشاورزی ساوه اظهار داشت: ۷۵ درصد از انار تولیدی ساوه مصرف تازه خوری دارد و فقط ۲۵ درصد در کارخانه ها، کارگاه های کوچک و خانگی به فرآورده هایی از قبیل شربت، رب انار و… تبدیل می شود.
وی گفت: بعد از اینکه در سالهای گذشته به دلیل سرمازدگی بسیاری از باغات ساوه کف بر شدند، این سطوح از پارسال با بارش های مطلوب احیاء و در مدار تولید قرار گرفته اند و پیش بینی می کنیم امسال به میانگین تولید قبل از سرمازدگی یعنی ۱۵ تن در هر هکتار برسیم.
وی با بیان اینکه ۱۰ هزار هکتار از باغات شهرستان ساوه مثمر است و سالانه حدود ۵۰۰ هکتار سالانه به این حجم اضافه می شود، بیان کرد:
پیش بینی می شود که امسال ۱۵۰ هزار تن انار از باغات این شهرستان برداشت شود.
شریفی گفت: امسال به دلیل اعمال تحریم های ظالمانه و مشکلاتی که شیوع ویروس کرونا ایجاد کرد، زمینه صادرات انار ساوه با تنگناهایی مواجه شده ولی در سالهای اخیر بیشترین حجم انار صادراتی شهرستان ساوه به کشور کره جنوبی صادر شد و پس از آن هم کشورهای اروپایی و آسیای میانه در رده های بعدی قرار داشتند.
وی گفت: به دلیل اینکه ثبت اظهارنامه محمولههای صادراتی انار در گمرک این شهرستان و همچنین انتقال این محصول به سردخانه هایی در سایر شهرستان ها از جمله کرج، آمار دقیقی از میزان صادرات انار ساوه در دست جهاد کشاورزی قرار ندارد و صادرکنندگان اغلب با گمرک در ارتباط هستند.
وی در مورد قیمت امسال انار، گفت: هنوز قیمت مشخص نشده است و معمولا در فصل برداشت که از ۱۵ تا بیستم مهر آغاز می شود نرخ ها هم مشخص خواهد شد ضمن اینکه پارسال قیمت هر کیلوگرم محصول روی درخت حدود ۲۵ هزار ریال بود.
شریفی اظهار کرد: به دلایلی از قبیل نداشتن کارگر، شرایط بسته بندی، نبود انبار و سردخانه و همچنین نیاز مالی برخی از باغداران ساوه ممکن است با واسطه ها وارد تعامل شوند و به طور طبیعی محصول را روی درخت ارزان تر از آنها خریداری می کنند و می توان گفت که واسطه ها اکنون جزو حلقه خرید انار قرار گرفته اند.
به گفته این مسئول در باغات شهرستان ساوه حدود پنج هزار نفر به عنوان بهره بردار و شاغل فعالیت می کنند.
وی در مورد رویه جهاد کشاورزی برای توسعه باغات انار ساوه، گفت: انار از برنامه های توسعه کشت خارج شده و کشور در شرایط کنونی به محصولات دیگری مانند دانه های روغنی و گندم نیاز بیشتری دارد بنابراین در شرایط فعلی حفظ باغات انار موجود در دستور کار این سازمان قرار دارد.
مسئولان دست دلالان را از انار ساوه کوتاه کنند
یکی از باغداران ساوجی در این خصوص به ایرنا، گفت: هنوز فرایند خرید انار از سوی مراکز صنعتی و فرآوری به صورت جدی آغاز نشده و در مواردی برخی واحدهای تولید رب انار اقدام به خرید کرده اند که قیمت پیشنهادی آنها به حدی ناچیز است که برای باغداران چندان مقرون به صرفه نیست.
«احمد بهرامی» افزود: کارخانه های فرآوری انار و آبمیوه مستقر در شهر صنعتی کاوه نیز از طریق عوامل خرید و برخی واسطه ها با باغداران در ارتباط هستند و خودشان به صورت مستقیم تعاملی ندارند.
وی اظهار داشت: از کارخانه ها انتظار داریم با نگاه حمایتی انار را از باغداران خریداری کنند و با توجه به هزینه‌های جاری و حقوق کارگران، قیمت ها به گونه ای باشد که زحمات ما را در طول سال جبران کند.
وی گفت: در سالهای اخیر رویه غلطی وجود داشت و واسطه‌ها انار خریداری شده از باغداران با قیمت اندک را با سودهای کلان به کارخانه‌ها تحویل می‌دادند و انتظار داریم مسئولان در این خصوص وارد عمل شوند و از باغداران که تنها منبع درآمدی و امرار معاش خانواده شان از باغات تامین می شود حمایت کنند.
بهرامی اظهار داشت: میزان کنستانتره و آب انار ساوه در مقایسه با محصول سایر مناطق کشور قابل قیاس نیست اما متاسفانه شاهد هستیم که دلالان و سودجویان در چنین ایامی انار سایر مناطق کشور که کیفیت لازم را ندارد به نام برند ساوه به فروش می رسانند و این مساله باعث تخریب وجهه انار ساوه و سرازیر شدن سودهای هنگفت به جیب واسطه ها می شود؛ از این رو خواسته ما این است که متولیان امر نسبت به کوتاه کردن دست دلالان اقدام جدی انجام دهند.
کارخانه فرآوری ساوه آماده خرید انار باغداران شهرستان
مدیر واحد صنایع تبدیلی نارایران ساوه نیز در این خصوص به ایرنا، گفت: امسال برنامه های مناسبی برای خرید انار داریم و نسبت به پارسال کارکرد بیشتری در دستور کار است به طوری که علاوه بر فرآوری در کارخانه، بنا داریم طبق قراردادی که با سه واحد تولیدی آبمیوه منعقد شده، محصولات تولیدی را به آنها بفروشیم.
«عزیز جوادی» افزود: امسال می توانیم تا سقف ۲۰ هزار تن انار از باغداران ساوجی خریداری کنیم و برای این منظور با شرکت های مختلفی قرارداد بستیم تا انار مورد نیاز را از باغداران برای این مجموعه فرآوری و تولیدی خریداری کنند و اگر این میزان محصول در ساوه موجود نباشد از سایر مناطق کشور اقدام به تهیه آن خواهند کرد.
وی اظهار داشت: در صورتی که انار به اندازه کافی موجود باشد تصمیم گرفتیم که کارخانه به صورت ۲ شیفت ۱۲ ساعته فعالیت کند که در این صورت شمار نیروهای شاغل از ۲۰ نفر در شرایط معمولی به حدود ۸۰ نفر مستقیم و ۱۵۰ نفر با احتساب مساغل جانبی افزایش می یابد.
مدیر واحد صنایع تبدیلی نارایران گفت: تحویل انار از سوی باغداران ساوجی به این کارخانه به دلیل مسافت کم و پایین بودن هزینه های حمل و نقل مقرون به صرفه تر از ارسال آن به سایر شهرهای دارای کارخانه در دوردست است و اولویت ما با خرید انار از شهرستان ساوه است.
وی گفت: انار ساوه را از طریق سه شرکت پیمانکار طرف قرارداد خریداری می کنیم و از باب پرداخت پول به باغداران هم مشکلی وجود ندارد.
جوادی گفت: انار ساوه توان آبدهی ۴۲ درصدی دارد در حالی که انار جنوب کشور ۲۵ درصد کنستانتره دارد و می‌توان از هر ۲ کیلو و ۵۰۰ گرم انار ساوه یک کیلوگرم عصاره به دست آورد.
وی در مورد صادرات محصولات این کارخانه به خارج از کشور، گفت: در سال گذشته به برخی از کشورها صادرات داشتیم اما امسال کرونا یک مانع بازدارنده بر سر راه صدور فرآورده های انار این شرکت محسوب می شود.
به گفته او در سال گذشته محصولات فرآوری شده این کارخانه به کشورهای ژاپن، کره جنوبی، روسیه و ارمنستان صادر شد و امسال با شرایط پیش آمده و محدودیت های صادراتی به دلیل تحریم ها و شیوع ویروس کرونا تلاش می کنیم تا محصولات را به شرکت های فعال داخلی در زمینه تولید آبمیوه عرضه کنیم.
مدیر واحد صنایع تبدیلی نارایران اظهار کرد: اولویت این کارخانه خرید انارهای خطی (انارهای باز شده و شکسته) و فرآوری آنها با هدف جلوگیری از وارد شدن خسارت به باغداران است و محدودیتی برای خرید انارهای سالم هم وجود ندارد.
جوادی تاکید کرد: رویه این کارخانه حمایت از باغداران شهرستان ساوه است و محدودیتی در پذیرش و خرید محصول نداریم و باغداران می توانند به صورت مستقیم و بدون واسطه محصول خود را به کارخانه تحویل دهند.
شهرستان ساوه دارای ۱۲ هزار هکتار باغ انار است که پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۱۵۰ هزار تن محصول از این سطوح برداشت شود.
