پیشی گرفتن «دسته‌گلهای به آب داده شده» از «گلهای کاشته شده»

سال ها است اولین هفته شهریور ماه به نام هفته دولت نامگذاری شده است. در این راستا خبرنگار خبرگزاری بازار، جویای عملکرد دولت در بخش کشاورزی از نگاه یاهالی این صنعت شده و نقطه نظرات آنها را منعکس کرده است. آنچه در ادامه می خوانید حاصل گفت و گوی ما با چند تن از فعالان بخش کشاورزی، اتحادیه ها و تشکل های مربوطه است.

نرخ گذاری ناعادلانه و عدم سرمایه گذاری زیرساختی در بخش کشاورزی؛ بزرگترین مشکل ما با دولت
علیرضا الوندی، رییس هیات مدیره سازمان مردم نهاد توسعه کشاورزی مردم در بررسی عملکرد دولت در بخش کشاورزی اظهار می دارد: بزرگترین مشکلی که ما با دولت داریم بحث نرخ گذاری ناعادلانه ای است که روی برخی محصولات کشاورزی مثل گندم توسط شورای اقتصاد صورت می گیرد. شاید تصور دولت بر این باشد که دولت با ارزان نگه داشتن غیر واقعی قیمت نان بخواهد کمکی به کشور کند، اما در حقیقت این باعث بی انگیزگی کشاورزان در تولید این محصول استراتژیک می شود و به تبع آن خودکفایی که در این زمینه حاصل شده است، از دست خواهد رفت. در نتیجه مجددا واردکننده گندم خواهیم شد و دود آن به چشم دولت و مردم می رود. چرا که باید در شرایط کمبود منابع ارزی، دولت باید نسبت به تامین آن برای خرید محصولاتی که خودمان می توانیم تولید کنیم اقدام کند واین مساله باعث می شود رشدی که باید در بخش کشاورزی داشته باشیم را نبینیم.

الوندی می افزاید: از سوی دیگر متاسفانه دولت هزینه ها و سرمایه گذاری های زیرساختی برای بخش کشاورزی به آن اندازه که شایسته و بایسته است انجام نداده است؛ یعنی نیامده است زیرساخت های لازم برای کشت محصولات کشاورزی که از خارج وارد می کنیم را بوجود بیاورد. به همین دلیل به عنوان مثال می بینیم که فرار ۲۰ تا ۳۰ میلیارد مترمکعب آب شیرین را به دریای شور داریم بدون اینکه زیرساختی برای استفاده از این منابع عظیم آبهای شیرین قبل از ورود به دریای شور را در کشور داشته باشیم.

وی ادامه می دهد: تحقق این امر نیاز به هزینه کردن دارد اما سازمان برنامه بودجه هیچ توجهی ندارد و دولت نیز انگیزه ای برای ایجاد زیرساختهایی که وابستگی کشور را کاهش دهد، ندارد. به عبارت دیگر سازمان برنامه بودجه هیچ برنامه ای برای این موضوع مهم ندارد و دولت نیز هیچ انگیزه ای برای سرمایه گذاری در بخش کشاورزی که اقتصادی نیز باشد و بتواند وابستگی کشور را نسبت به واردات محصولات کشاورزی پوشش بدهد را ندارد.

وی خاطر نشان می کند: از دیگر ضعف های دولت در مورد بخش کشاورزی در خصوص عدم اصلاح سیستم بانکی است. در هیچ جای دنیا مرسوم نیست که به بخش کشاورزی وام با بهره ۱۸ درصد بدهند چرا که با وجود ریسک های موجود در صنعت کشاورزی، اعطای وام با چنین بهره ای خیانت به بخش کشاورزی است.

الوندی خاطرنشان می کند: متاسفانه سیاستگذار که همان دولت است هیچ لایحه ای برای اصلاح امور به مجلس ارائه نداده است. مجلس نیز با کارشکنی هایی که در سیستم بانکی کشور و عدم توجهی که در بدنه بانک مرکزی می بینیم، رغبتی به انجام این کارها ندارد و این امر مغفول مانده است.

کاهش ۵۰ درصدی محصول در سال زراعی جدید می شود
مسعود گیل آبادی، رئیس هیات مدیره انجمن تولید کنندگان سموم در این خصوص می گوید: نداشتن ارز و تخصیص ندادن ارز به ما تولیدکنندگان از بزرگترین ضعف های دولت در خصوص بخش کشاورزی است.

گیل آبادی می افزاید: متاسفانه علیرغم اینکه ما جزو کالاهای اساسی بودیم، امسال مشمول ارز نیمایی شدیم با این وجود دولت ارز نیمایی را نیز تامین نمی کند و به این ترتیب مواد اولیه تهیه سموم کشاورزی وارد کشور نمی شود. این عدم تامین ارز، کشاورزی را نابود می کند به طوری که در سال زراعی جدید ۵۰ درصد افت محصول خواهیم داشت.

دولت به تکمیل زنجیره ارزشی تولید بهایی نمی دهد، تولید به صورت جزیره ای انجام می شود
مجتبی شادلو، رئیس هیات مدیره اتحادیه باغداران تهران و عضو هیات مدیره باغداران ایران اظهار می دارد: همانطور که می دانید بخش کشاورزی محور اقتصاد ما و جزو مسائل محوری و درجه یک تعریف شده است و بخش کشاورزی با تمام نقطه ضعف هایش عملا ثابت کرد با یک اعتقاد متفاوت و نگاه ویژه از طرف بهره برداران ادامه دار می شود. به طوری که در سالهای اخیر علیرغم اینکه تغییرات جدی در قیمت ارز و طلا داشته ایم، بخش کشاورزی ثابت کرد مسیر خاص خود را دارد و متکی به سایر شاخص های بیگانه نیست.

شادلو خاطرنشان می کند: با این وجود چیزی که در بخش کشاورزی هنوز نتوانسته نمود کند بحث تکمیل زنجیره ارزشی تولید است؛ یعنی تولید به صورت جزیره ای انجام می شود و در ادامه تولید نیز بدون خط و مشی مشخص و بازار مشخص و همچنین بدون قیمت نهایی مشخص کار می کند. در نتیجه کار پرریسک تری برای تولید کننده ها نمود می کند و در همه ادوار زندگی شان همیشه این تردید و این نگرانی هست که چه خواهد شد!

وی تاکید می کند: دولت باید برای تکمیل زنجیره ارزشی تولید، امکاناتی فراهم کند که مردم همه دور این زنجیره جمع شوند و شبکه ای کار کنند. به عبارت دیگر اگر دولت به زنجیره ارزشی تولید بها بدهد و آن را تقویت کند در نهایت شاهد بازاری شفاف و پایدار خواهیم بود.

دولت موفق در بخش زراعت و باغداری و ناموفق در بخش دام و طیور
محمد یوسفی، رئیس هیات مدیره انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی ایران در این خصوص اظهار می دارد: کشاورزی بخش های مختلفی دارد و در هرکدام به نحوی عمل کرده است؛ به طوری که به نظر من در بخش زراعت و باغداری موفق بوده است. البته ناگفته نماند که در این مورد روزگار نیز هم ‌یار دولت بوده است و بارندگی های چند سال اخیر در این موفقیت نقش داشته است. اگرچه باز هم در این بخش در کمک به کشاورزان آسیب دیده از مشکلات قهری مانند سیل و زلزله، چندان نتوانسته پاسخگو باشد.

یوسفی می افزاید: با این وجود همانطور که می دانید بخش دام و طیور حدود ۷۰ درصد به ارز وابستگی دارد اما دولت نتوانسته ارز مورد نیاز صنعت طیور برای تهیه نهاده ها را به موقع تامین کند. به این ترتیب تولیدکننده های بخش مرغ مادر، مرغ گوشتی، جوجه یکروزه و دیگر بخشها با مشکلات روبه رو و دچار ورشکستگی شدند. به عبارت دیگر بانکها نتوانستند کمک کنند تا مرغداران بتوانند سرپا بایستند و بسیاری از تولیدکنندگان از چرخه تولید خارج شدند.

وعده محقق نشده تسهیلات به تولیدکنندگان
اکبر شاهرخی، رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاه تهران در این خصوص می گوید: بزرگترین سهل انگاری دولت در خصوص بخش کشاورزی، عدم اعطای تسهیلات به تولیدکنندگان است به طوری که الان در بخش کود، سم، گاز، انرژی و غیره دولت هیچگونه تسهیلاتی به تولیدکنندگان نمی دهد. این در حالی است که تمام ابزارها، مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز برای تولید گران شده است و به این ترتیب همه ما با نوعی درگیر هستیم.

شاهرخی می افزاید: الان در حالی که ۸۰ تا ۹۰ درصد فروش اعضای ما کم شده است، در بحث هزینه ها، بیمه کارگران، مالیات و مواردی این چنینی نتوانسته ایم کاری برای اعضایمان انجام دهیم.

متاسفانه دولت علیرغم گفته هایش در بحث کرونا نه تنها به ما تولیدکنندگان تسهیلاتی نداده است بلکه در بحث مالیات نیز با ما همکاری نداشته است، این در حالی است که ما گل فروشان از اوایل اسفند تا به امروز عملا فروش نداشته ایم.

ادامه دارد…