ویرهی، تنها بانک بذر آسیاست که هند در مسیر انقلاب سبز خود آن را ایجاد کرد و اکنون با استفاده از یک هزار و ۴۳۰ نوع دانه برنج ذخیره شده و هزاران نوع بذر دیگر در آن بازوی قدرتمند دولت این کشور برای رقابت با سایر کشورها در منطقه و جهان در عرصه صادرات محصولات کشاورزی به ویژه برنج محسوب می شود.
به گزارش روز دوشنبه ایرنا، تارنمای اقتصادی دیلی رکوردز هند را در زمره دومین کشور تولید برنج در جهان پس از چین معرفی کرده است. طبق این گزارش هند از نظر وسعت مناطقی که تحت کشت برنج قرار دارند، بزرگترین تولید کننده برنج به شمار می‌رود. تولید برنج در هند بیش از ۴۰ درصد از کل تولیدات غذایی این کشور را تشکیل می‌دهد. با توجه به اینکه این محصول یکی از کالاهای غذایی اساسی در هند به شمار می‌رود این کشور مصرف کننده بزرگ برنج نیز هست اما در تولید مازاد برتری دارد که به آن دست برتری در بازارهای جهانی صادارت این محصول داده است. برآورد می‌شود که زراعت برنج در هند برای بیش از ۵۰ میلیون خانوار اشتغال ایجاد کرده و تاثیر بزرگی در کل اقتصاد کشور دارد. مجموع تولید برنج در هند در سال گذشته ۱۴۸.۲۶ میلیون تن برآورد شده که در مزارعی به وسعت بیش از ۴۴.۱ میلیون هکتار کشت می‌شود.
طبق گزارش اکونومیک نیوز هند همچنین در فهرست ۵ کشور اصلی صادر کننده برنج در جهان قرار دارد و سالانه ۴ میلیون تن برنج به کشورهای مختلف صادر می‌کند که از این میان، ایران، عربستان، کویت، امارات، آمریکا و انگلیس بزرگترین مشتریان این محصول هند هستند.
اما سوال مهم دراین زمینه این است که هند چگونه به چنین عرصه ای از توان رقابتی در بازارهای جهانی برنج دست یافته است؟
“دبال دب” یک دانشمند هندی برای حفظ هزاران گونه بذر که قرنها در زمین‌های کشاورزی به صورت سنتی کشت شده‌اند و اکنون در معرض نابودی قرار دارند، اقدام کرده است.
برنج یک غذای اصلی در آسیا محسوب می‌شود. “دب” در جست و جوی خود به گونه‌های جدیدی از برنج برخورد کرده است که توسط کشاورزان هندی به صورت سنتی کشت می‌شوند. سپس وی اقدام به جمع آوری این گونه‌های برنج کرده است.
وی در مورد فعالیت خود به رسانه های هندی گفت: اگر دانه‌های هیبریدی مورد استفاده قرار گیرند، کشاورز مجبور است هر سال برای کاشت برنج به شرکت‌ها مراجعه کند. اما اگر دانه‌های سنتی در اختیار کشاورزان قرار گیرد، آن‌ها می‌توانند قرنها این بذرها را کشت کنند. هدف من قرار دادن قدرت در دستان کشاورزان است تا آن‌ها بتوانند بدون پول به رد و بدل بذر مورد نیاز خود بپردازند.
در واقع دانه‌های برنج هیبریدی و مدرن که در آزمایشگاه‌ها توسعه یافته‌اند، در میان برنج کاران هندی محبوب هستند. اما این بذرها طوری طراحی شده‌اند که محصول بیشتری بدهند. در همین حال امکان کاشت دوباره آن‌ها وجود ندارد.
بانک بذر موسوم به “ویرهی” اینگونه در هند ایجاد شد. در این مرکز کشاورزان می‌توانند بذر مورد نیاز خود را تهیه کنند. نکته حائز اهمیت این است که در این مرکز بذر صرفا در مقابل بذر رد و بدل می‌شود.
این مرکز تنها بانک بذر در آسیا است که بیش از یک هزار و ۴۳۰ نوع دانه برنج در آن ذخیره شده است. این بانک در ایالت اوریسا هند قرار دارد. در سال‌های اخیر کشاورزان با تغییرات اقلیمی مواجه شده‌اند که بر محصولات کشاورزی از جمله برنج تاثیر قابل توجهی می‌گذارند.
دبال دب توضیح داد: ما دارای انواعی از بذرهای برنج هستیم که در مقابل خشکسالی مقاوم هستند. ما همچنین توانسته‌ایم ۲۷ گونه از دانه برنج را جمع آوری کنیم که می‌توانند در عمق ۳ متری آب رشد کنند. همچنین صدها نوع دیگر از بذرهای برنج وجود دارند که در مقابل انواع آفت‌ها و بیماری‌ها مقاوم هستند. این بانک بذر به کشاورزان این قدرت را می‌دهد تا خودکفا باشند و به شرکت‌های سود جو وابسته نباشند.
احیای بذر سنتی: یک انقلاب ساکت در ایالت‌های کشت کننده برنج در هند
به گزارش نشریه “نیوز مینت” ؛ پویش “برنج ما را حفظ کنید” که از سال ۲۰۰۴ در هند آغاز شده است، تاکنون توانسته بیش از یک هزار و ۵۰۰ گونه برنج را در مناطق مختلف این کشور احیا کند.
این پویش در پاسخ به انقلاب سبز هند ایجاد شد. در این انقلاب، افزایش محصول در کشاورزی هدف اصلی بود. این انقلاب همچنین با استفاده گسترده از کودهای شیمیایی و همچنین آفت کش‌های شیمیایی همراه بود. بسیاری از این مواد متهم به مسموم کردن اکو سیستم‌های غذایی انسان هستند و در کشورهای مختلف استفاده از آن‌ها ممنوع است.
انقلاب سبز هند بدون شک بهره وری از محصولات کشاورزی را افزایش داد اما این انقلاب باعث برداشت بی‌رویه از آب‌های زیر زمینی، کاهش کیفیت خاک، کاهش بازده محصولات کشاورزی به دلیل هزینه بالاتر کشت شد و بر سلامت محصولات کشاورزی تاثیر منفی گذاشت.
انتقادهایی نیز از مسیر در پیش گرفته شده در انقلاب سبز هند مطرح شده است که از جمله می توان به مشکلات معیشتی و اقتصادی کشاورزان هندی در اثر وام های سنگین بانکی اشاره کرد. برخی کارشناسان هندی نیز می گویند پیش از آغاز انقلاب سبز در هند، این کشور دارای بیش از یکصد و ۵۰ هزار نوع بذر بوده است و اکنون این تنوع به چندین هزار نوع بذر کاهش یافته است. بنابراین حفظ گونه‌های اصیل و سنتی بذر محصولات کشاورزی به خصوص برنج در هند اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
دولت هند به خودکفا شدن کشاورزان کمک می‌کند
دولت هند اعلام کرده است که به منظور کمک به کشاورزان در خود کفا شدن، بانک‌های بذر در بیش از ۶۵۰ نقطه این کشور ایجاد خواهد شد تا کشاورزان بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
در حال حاضر کشاورزان هندی برای تهیه بذرهای خود وابسته به بازار و همچنین دولت جهت خرید بذرهای ارزان هستند. اما این بذرها اکثرا درای کیفیت خوبی نیستند که به کاهش برداشت محصولات کشاورزی منجر می‌شود.
یک مقام وزارت کشاورزی هند گفت: ایجاد بانک‌های بذر به کشاورزان کمک می‌کند تا بذرهای با کیفیت و ارزان تهیه کنند. این طرح همچنین به کشاورزان کمک می‌کند تا محصول بیشتری برداشت کرده و درآمد خود را افزایش دهند.
هندوستان از تولید کنندگان و صادر کنندگان بزرگ محصولات کشاورزی در سطح جهان است. با وجود کاهش مداوم سهم این بخش در تولیدات ناخالص داخلی هند، کشاورزی کماکان بزرگترین بخش اقتصادی هند است و نقشی بسیار مهم در توسعهِ اجتماعی-اقتصادی این کشور دارد. طبق گزارش های منتشره ، زندگی ۶۰ درصد از مردم هند به طور مستقیم یا غیرمستقیم به کشاورزی ربط پیدا می‌کند.
