ورود هوش مصنوعی به صنایع مختلف از جمله صنعت کشاورزی جهان از جمله اتفاقات مهمی است که با پیشرفت تکنولوژی رخ داده است و اثرات قابل توجهی نیز در بالا بردن بهره وری و کاهش تلفات و ضایعات داشته است.
اگرچه هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی ایران چندان پررنگ ظاهر نشده است و هنوز هم صاحبان ایده و تفکر به دنبال سرمایه گذارنی هستند که بتوانند ایده های خود را در سایه سرمایه گذاری های اساسی عملیاتی نمایند، اما ورود هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی ما اتفاق اجتناب ناپذیری است که خواه ناخواه مراجع تصمیم گیری و سیاستگذاران بخش کشاورزی در پذیرش آن قرار خواهند گرفت. در این راستا با «عقیل کشیر، مدیر شرکت دانش بنیان ناپادا» که در زمینه اتوماسیون سالنهای مرغداری و اتوماسیون گلخانه» فعالیت میکند، گفتگویی انجام دادیم که در ادامه میخوانید.
شایان ذکر است که عقیل کشیر دانشجوی دکترای برق الکترونیک و نفر برتر جشنواره علمی فرهیختگان کشور در سال ۱۳۹۵ است. از جمله خدماتی که این شرکت دانش بنیان در صنعت کشاورزی ارائه می دهد تولید سنسورهای بی سیم دما و رطوبت و گازهای مختلف است که در صنایع مرغداری و گلخانه هاکاربرد دارد.
کاهش ۱۰۰ درصدی اشتباهات انسانی با استفاده از هوش مصنوعی
عقیل کشیر در خصوص جایگاه هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی کشور می گوید: در زمینه هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی ما به صورت جسته و گریخته کارهایی انجام شده است. اما اینکه به صورتی هوشمند باشد که بتوانیم مزارع را کاملا مکانیزه سازیم و در ادامه آن هدفمندی که از یک کار بزرگ میشود استخراج کرد، نبوده است.
کشیر می افزاید: به عنوان مثال اگر بخواهیم بانک کشاورزی که متولی مالی کشاورزان است را در نظر بگیریم می بینیم که اطلاعات را به صورت دستی و میدانی جمع می کنند. اما اگر بشود سیستم ها شبکه شود و اطلاعات مزارع به صورت شبکه ای بیاید، در لحظه می‌توانند با یک کلیک اطلاعات را داشته باشند. جالب است که در وزارت جهاد کشاورزی هم وضعیت به همین ترتیب است و اطلاعات به صورت دستی جمع آوری میشود و از داشتن یک سیستم مکانیزه و هوشمندی که در مزارع بایدگردآوری شود و بتواند جایگاه خودش را حفظ کند، بهره مند نیستند.
وی در پاسخ به این سوال که بهره گیری از هوش مصنوعی چه مزایایی میتواند برای صنعت کشاورزی داشته باشد، میگوید: هرچه بتوانیم نظارت و کارهایی که میتوان به صورت هوشمند در مزارع انجام داد و حتی به صورت آنلاین کنترل کلی داشته باشیم را افزایش بدهیم و بتوانیم کشاورزی مان را مکانیزه هوشمند کنیم، مزایای آن بیشتر می شود. به عنوان مثال مکانیزانسیون اتوماسیون بحث مرغداری می تواند تا ۱۰۰ درصد جلوی اشتباهات انسانی را بگیرد.
کاهش ۲۰ درصدی میزان مصرف دان و کاهش ۴۰ درصدی تلفات در بخص دام و طیور به مدد به کار گیری هوش مصنوعی
کشیر در خصوص میزان تاثیر بکارگیری هوش مصنوعی بر افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی و کاهش تلفات نیز اظهار می دارد: این کار هزینه ها را بسیار کاهش میدهد به طوری که در بحث دام و طیور میزان مصرف دان را تا ۲۰ درصد و میزان تلفات را نیز تا ۴۰ درصد کاهش می دهد. درواقع این موارد با استفاده از هوش مصنوعی و کاری که روی مزارع انجام میشود، امکان پذیر است.
وی ادامه میدهد: به طور کلی وقتی یک مزرعه هوشمند می شود و یک هوش مصنوعی روی مزرعه کار می کند، از اشتباهات انسانی و اشتباهات تجهیزات جلوگیری میکند. مسلما وقتی این اشتباهات در مزرعه کم اتفاق بیفتد، ضایعات کشاورزی به شدت کاهش می یابد و در مرحله تولید ما اصلا ضایعات نداریم.
کشیر میگوید: اگر این هوش مصنوعی به دست مصرف کننده نهایی برسد و مصرف کننده نهایی بتواند با توجه به اطلاعاتی که روی محصولات است، تشخیص بدهد دوره این محصول چقدر طول کشیده، چقدر هزینه برداشته و چقدر با محصولات مشابه قابل رقابت است این امر صددرصد هم فروش محصول را بالا میبرد و هم اینکه از مرحله پرورش تا فروش باعث کاهش ضایعات می شود.
نفوذ جزئی هوش مصنوعی در صنایع بزرگ
این فعال حوزه هوش مصنوعی در مورد جایگاه ایران در بحث هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی نیز می گوید: در مورد اینکه ایران در این زمینه رتبه چندم است اطلاعات دقیق ندارم اما تا جایی که میدانم کشورهای دیگر از ما جلوتر هستند و در این بحث گامهای مهمی برداشته اند. آنچه مسلم است این است که با توجه به پیشرفت تکنولوژی که از سال ۲۰۰۰ به این طرف شامل شبکه های کامپیوتر، اینترنت، موبایلهای هوشمند و غیره اضافه شده است، اگر بتوانیم در بحث هوش مصنوعی حمایت و جذب سرمایه داشته باشیم ما نیز می توانیم زودتر به رتبه بهتری در رابطه با بکارگیری از هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی دست پیدا کنیم.
کشیر با بیان اینکه هوش مصنوعی در تمام زمینه های کشاورزی قابل استفاده است، می افزاید: استفاده از هوش مصنوعی در کلیه زمینه ها و مراحل همچون کاشت، داشت، برداشت، حمل و نقل، فروش و رسیدن به دست مصرف کننده می تواند قابلیت داشته باشد.
وی خاطرنشان می کند: در حال حاضر متاسفانه فقط صنایع بزرگ ما هستند که کمی از هوشمندی و هوش مصنوعی استفاده می کنند و مزارع ما غالبا به صورت سنتی اداره می شود.
سرمایه گذاری ریسک پذیر جسارت می خواهد/ رقم سرمایه گذاری در بحث هوش مصنوعی بسیار ناچیز است
کشیر در ادامه به بحث سرمایه گذاری در این زمینه می پردازد و میگوید: در بحث هوشمند سازی حداقل خود ما که سه سال است در تلاطم این هستیم که جذب سرمایه داشته باشیم، شرکتهای بین المللی و داخلی علاقمندی زیادی نشان دادند اما جرات و جسارت این کار را نداشتند که وارد این بحث شوند و سرمایه گذاری داشته باشند. حتی در مورد بانک کشاورزی میتوان مشاهده کرد که چون ساختار اداری ما به نحوی است که سیستم کند است، ریسک پذیر نیستند و یکسری قواعد و قوانین خاصی تعریف شده که طبق همان قوانین هم جلومی روند. بنابراین نمی توانند سرمایه گذاری ریسک پذیر باشند و در شرکتهای دانش بنیانی مانند ما سرمایه گذاری کنند. به همین دلیل رقم سرمایه گذاری همچنان در بحث هوش مصنوعی بسیار ناچیز است.
وی در پاسخ به این سوال که جا انداختن فرهنگ به کار گیری هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی مستلزم وجود چه شرایط و زیرساختارهایی است، میگوید: جا انداختن این موضوع به کل سیستم صنعت کشاورزی یعنی بانک کشاورزی، جهاد کشاورزی و غیره برمیگردد. در واقع باید ساختارهایشان طوری طراحی شود که بتوانند یک امر واجب را به صورت شبکه ای و اداری تبلیغ کنند. تا به این ترتیب بتوانند موضوع هوش مصنوعی در کشاورزی را برای کشاورزان جا بیندازند و مزایا و سودی که در این بحث است را برای آنها تشریح سازند.
