کشتهای گلخانهای و توسعه آن با توجه به مزیتهایی از جمله افزایش چند برابری میزان تولید، اشتغال و درآمد فعالان بخش کشاورزی از مهمترین راهکارها و روشهای میانبر برای تحقق جهش تولید و تامین امنیت غذایی پایدار در استانهای مستعد از جمله گلستان است.
استان گلستان ظرفیت بالایی در بخشهای مختلف ( زراعت، باغبانی، دام و طیور ) کشاورزی دارد و میتواند الگویی مناسب برای تحقق شعار جهش تولید در هر یک از بخشها این حوزه بویژه زراعت و زیرمجموعههای آن باشد.
این استان شمالی با حدود ۶۵۰ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی سالانه حدود ۵ میلیون تن انواع محصول زراعی، باغی و دامی تولید و روانه بازار مصرف داخلی و خارجی میکند.
تنوع اقلیمی گلستان به سبب شرایط جغرافیایی و طبیعی آن، قابل توجه است به طوری که نواحی جنوبی آن دارای آب و هوای کوهستانی، نواحی مرکزی و غربی از آب و هوای معتدل مدیترانه و نواحی شمالی از آب و هوای نیمه خشک و خشک برخوردار است و همین اقلیم متنوع سبب تولید ۸۹ محصول متنوع در گلستان شده است.
به اعتقاد کارشناسان شرایط اقلیمی گلستان و تعداد روزهای آفتابی آن که در مناطق شرقی استان به ۳۰۰ روز در سال نیز میرسد، در کنار اراضی وسیع زراعی و بهرهمندی از منابع آبی تا حدی قابل قبول، شرایط مساعدی برای توسعه کشتهای گلخانهای در این استان شمالی فراهم کرده است.
موقعیت جغرافیایی و هم مرز بودن با کشورهای آسیای میانه و روسیه از طریق خشکی و دریا، بهرهمندی از خط ریلی بین المللی و اتصال به راه آهن شمال به جنوب از دیگر مزایای استان گلستان است که فرصت خوبی برای صادرات بخشی از محصولات گلخانهای فراهم میکند.
افزایش ۸ تا ۱۰ برابری تولید در واحد سطح نسبت به کشت در فضای باز، تولید در تمام فصلها، ایجاد اشتغال پایدار حداقل برای ۱۰ نفر به صورت مستقیم و به همین تعداد به صورت غیرمستقیم در هر هکتار، ارزش افزوده بالا به دلیل تولید بیشتر و ثبات قیمتی آن در بازار و مصرف بهینه منابع آبی و افزایش بهره روی آن از دیگر مزایای توسعه کشت گلخانهای در گلستان است که درصورت توجه جدی به این بخش، جهش تولید مورد تاکید رهبر معظم انقلاب به صورت عملی عینیت و تحقق خواهد یافت.
مدیر جهادکشاورزی گنبدکاووس در این خصوص به ایرنا گفت: توجه به کشتهای گلخانهای در این شهرستان با توجه به شرایط اقلیمی آن از راهبردهای اصلی این مدیریت است زیرا به افزایش تولید، ایجاد اشتغال پایدار و افزایش درآمد برای کشاورزان کمک زیادی میکند.
غلامعلی نورا افزود: به طور میانگین هر هکتار گلخانه میتواند برای ۱۰ تا ۱۱ نفر به صورت مستقیم و به همین میزان به صورت غیر مستقیم شغل پایدار ایجاد کند.
وی اضافه کرد: اگر فقط ۲ هزار هکتار از اراضی گنبدکاووس که ظرفیت و پتانسل لازم برای توسعه کشت گلخانهای دارد به این بخش اختصاص یابد، به تنهایی برای ۲۲ هزار نفر شغل پایدار و معادل کل درآمد ناخالص تولیدات فعلی بخش کشاورزی اعم از “زراعت، باغی و دامی” شهرستان که سالانه حدود یک میلیون تن به ارزش ۳۰ هزار میلیارد ریال است، درآمد برای کشاورزان ایجاد میشود.
مدیرجهادکشاورزی گنبدکاووس ادامه داد: هم اکنون برای ایجاد ۲۸۰ هکتار گلخانه در این شهرستان تقاضا وجود دارد که تاکنون پروانه تاسیس برای ۱۴۱ هکتار صادر شده و از این تعداد ۱۹۵ میلیارد ریال برای احداث ۶.۳ هکتار گلخانه وام به متقاضیان پرداخت شده است.
وی با بیان اینکه درحال حاضر هم حدود ۷ هکتار گلخانه فعال در گنبدکاووس وجود دارد، افزود: دولت تا ۸۰ درصد هزینه احداث گلخانه را به صورت پرداخت تسهیلات بانکی تامین کرده و ۲۰ درصد هم سهم آورده متقاضی خواهد بود.
نورا، به مدیریت مصرف آب و افزایش بهرهوری آن و نیز کاهش مصرف سموم شیمایی در کشتهای گلخانهای اشاره کرد و گفت: در این نوع کشت بهرهوری آب تا ۹۰ درصد افزایش می یابد و به دلیل مدیریت گلخانه (کنترل دما و نور)، مصرف سموم شیمیایی نیز کاهش داشته و محصول تولیدی ارگانیک است.
وی ادامه داد: به طور مثال اگر برای تولید هر کیلوگرم گوجه فرنگی در فضای باز ۳۵۰ تا ۴۰۰ لیتر آب نیاز است این مقدار در کشت گلخانهای به ۳۵ تا ۴۰ لیتر کاهش مییابد و از طرفی باتوجه به افزایش ۱۰ برابر تولید در گلخانه، بهرهوری آب تا ۹۰ درصد بیشتر خواهد شد.
مدیر جهادکشاورزی شهرستان مینودشت درشرق گلستان هم معتقد است که توسعه کشت گلخانهای از نیازهای ضروری کشور برای تامین امنیت غذایی پایدار و ایجاد اشتغال و درامد است ضمن اینکه توجه به این بخش با توجه به افزایش چند برابری تولید در واحد سطح، راهی میانبر و بسیار موثر برای تحقق جهش تولید است.
حبیب الله زارع افزود: برای توسعه کشتهای گلخانهای در مینودشت تلاش می کنیم ۳ واحد گلخانهای با مجموع مساحت ۳ هکتار را که عملیات اجرایی آن در سال گذشته آغاز شده به بهرهبرداری برسانیم.
وی اضافه کرد: توسعه کشتهای گلخانهای نیازمند حمایت همه جانبه از این بخش مهم بویژه پرداخت به موقع تسهیلات، تسهیل و تسریع در صدور مجوز و حمایت از سرمایه گذاران ضروری است.
یک کارشناس حوزه زراعت و تولیدات گیاهی جهادکشاورزی گنبدکاووس هم به ایرنا گفت: توجه به کشتهای گلخانهای باتوجه به مزایا و محاسن زیادی که دارد، گامی موثر برای تحقق جهش تولید است.
احمد محمودی نیا با اشاره به موقعیت جغرافیایی استان گلستان و گنبدکاووس و همسایگی آن با کشورهای آسیای مرکزی و روسیه از طریق دریای خزر و فراهم بودن زیرساختهای حمل و نقل جادهای و ریلی افزود: این شرایط امتیازی بزرگ برای صادرات انواع سبزی و صیفیجات با قیمت مناسب و ارزآوری برای کشور است.
وی با بیان اینکه درحال حاضر هر کیلوگرم کوجه فرنگی حداقل ۱.۵ دلار در کشورهای منطقه قیمت دارد که درصورت صادرات به این کشورها، ارز خوبی عاید کشور میشود، اضافه کرد: کشورهای آسیای میانه و روسیه به کیفیت محصول و بسته بندی آن توجه ویژهای دارند که باید از سوی تولیدکنندگان و بازرگانان ایرانی مورد توجه قرار گیرد.
در همین پیوند رییس سازمان جهادکشاورزی گلستان هم به ایرنا گفت که توسعه کشتهای گلخانهای از برنامههای راهبردی این سازمان و از شاخصهای اصلی در جهش تولید استان است و در نظر داریم امسال ۲۵۰ هکتار گلخانه جدید در گلستان راه اندازی کنیم.
دکتر مختار مهاجر با بیان اینکه گلستان ۱۴۰ هکتار گلخانه فعال و ۱۰۰ هکتار دیگر هم در حال ساخت دارد افزود: افزایش ۱۰ برابری تولید، اشتغال و درآمد در کشتهای گلخانهای و کاهش قابل توجه مصرف آب، سوخت و سموم شیمیایی از مزایای مهم این نوع کشت است.
توسعه کشتهای گلخانهای با توجه به ظرفیت خوب بخش کشاورزی گلستان و شرایط اقلیمی آن یکی از راهکارهای مهم و قابل توجه برای تحقق شعار جهش تولید در این استان شمالی است.
موضوعی که استاندار گلستان هم در روزهای آغازین امسال با اشاره به نامگذاری سال ۹۹ از سوی مقام معظم رهبری به سال جهش تولید گفته بود که با تکیه بر ظرفیتهای موجود بخش کشاورزی استان، تحقق این شعار قابل دسترسی و امکانپذیر است.
هادی حق شناس افزوده بود که ظرفیتهای بخش کشاورزی، یک مزیت استثنایی برای گلستان خلق کردهاست که با همّت مدیران و همراهی کشاورزان منطقه باید با بهره وری حداکثری، تحقق جهش تولید را باورپذیر کرد.
استان گلستان در تولید ۱۵ نوع محصول کشاورزی رتبه های اول تا ششم کشور را دارد که از آن جمله می توان به سویا، خاویار، دانه روغنی کلزا، گندم، گوشت مرغ، جو، آفتابگردان، پنیه، توتون، پیله تر ابریشم، برنج، هلو، آلو، خرمالو و زیتون اشاره کرد.