این روزها اخبار ضد و نقیضی درباره داروهای موثر بر بیماری کووید-۱۹ منتشر شده است. رمدسیویر شاید جدیترین گزینه برای درمان کرونا باشد. در این گزارش به بررسی تاثیرگذاری این دارو و نتایج تحقیقات و کارآزمایی بالینی آن میپردازیم.
محققان روز چهارشنبه خبرهای خوبی در مورد معالجه احتمالی ویروس کرونا منتشر کردند. شواهد تجربی مبنی بر تجویز داروی رمدسیویر به دست آمده که نشان میدهد ممکن است به بیماران در بهبودی سریعتر از عفونت کووید-۱۹ کمک کند.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا تاکنون هیچ دارویی را برای معالجه ویروس کرونا تایید نکرده است، اما نیویورک تایمز با استناد سخنان یک مقام ارشد دولت آمریکا ادعا کرده است که این سازمان قصد دارد به سرعت مجوز استفاده اضطراری را برای داروی رمدسیویر صادر کند.
سازمان غذا و دارو آمریکا میگوید در حال مذاکره با شرکت داروسازی «گیلیاد ساینسز»، سازنده رمدسیویر در مورد تهیه این دارو و عرضه آن به بیماران است.
این دارو در بیمارستان هایی در سراسر جهان بر روی ۱۰۶۳ نفر آزمایش شد که تعدادی از بیماران مصرف کننده داروی اصلی بودند و گروه دیگری از آنان دارونمای ساختگی رمدسیویر را مصرف میکردند.
این تحقیق که با بودجه دولت آمریکا انجام شده است نشان داد، بیمارانی که رمدسیویر مصرف کرده بودند سریعتر از بیمارانی که دارونما را مصرف کرده بودند بهبود مییابند. البته این نتیجه به هیچ عنوان قطعی نیست، اما مقامات دولت آمریکا مشتاق هستند که بتوانند به هر شکلی که شده روزنه امیدی را برای درمان این بیماری همه گیر که تاکنون بیش از ۱ میلیون آمریکایی را آلوده کرده و حدود ۶۰ هزار نفر از آنها را کشته است، به وجود آورند.
خوش بینی مقامات درمانی آمریکا به تاثیر رمدسیویر
رئیس موسسه ملی بیماریهای واگیردار آمریکا هم نسبت به نتایج این آزمایش خوشبین است. دکتر آنتونی فاوچی در دیدار با دونالد ترامپ گفت: داده ها نشان میدهد که رمدسیویر تاثیری واضح ، قابل توجه و مثبتی در کاهش زمان بهبود مبتلایان دارد.
نتایج حاصل از آزمایشهای اولیه نشان میدهد که این دارو زمان بهبودی برای بیماران مبتلا به ویروس کرونا را از ۱۵ روز به ۱۱ روز کاهش میدهد. تاثیرات رمدسیویر بر روی بیماران کرونایی مشابه تأثیر داروی تمیفلو بر روی مبتلایان به آنفولانزا است. تامیفلو هم بیماران مبتلا به آنفولانزا را به سرعت درمان نمیکند، اما میتواند دوره بیماری را کاهش دهد.
فاوچی در مورد رمدسیویر گفت: اگرچه آمار بهبودی ۳۱ درصدی این دارو به هیچ عنوان به معنای شکست دادن کرونا نیست، اما در صورت اثبات کامل تاثیرگذاری این دارو نتایج مهمی را به دنبال دارد و مهم ترین نتیجه حاصله این است که بالاخره دارویی وجود دارد که میتواند جلوی این ویروس را بگیرد.
این دارو ممکن است که احتمال فوت بیماران مبتلا به کرونا را کاهش دهد. موسسه ملی بیماریهای واگیردار آمریکا میگوید که نتایج این آزمایش پیشرفت خوبی را درباره احتمال بقا نشان میدهد، میزان مرگ و میر در میان مصرف کنندگان دارو۸٪ و برای گروه دریافت کننده دارونما ۱۱.۶٪ بوده است. به طور معمول، دادههای مربوط به کارآیی یک دارو در اوایل آزمایش آن منتشر نمیشود.
فاوچی میگوید: هر وقت شواهد روشنی داشته باشید که یک دارو موثر است، وظیفه اخلاقی حکم میکند تا سریعا به افرادی که به جای دارو از دارونما استفاده میکنند اطلاع دهید تا آنها هم بتوانند به دارو اصلی دسترسی داشته باشند.
سازمان بهداشت جهانی فعلا نظری ندارد
سازمان بهداشت جهانی اما درباره ادعای آمریکا مبنی بر تاثیرگذاری داروی رمدسیویر اعلام کرد: هنوز برای اظهار نظر در مورد نتایج آزمایش این دارو که روز چهارشنبه منتشر شده، خیلی زود است.
سازمان بهداشت جهانی تا زمانی که شواهد و مدارک را از چندین مطالعه جمع آوری کند و آنها را بررسی کند، هیچ دارویی را تایید نمیکند.
دکتر مایک رایان، مدیر اجرایی برنامه فوریت های بهداشتی سازمان بهداشت جهانی هم در این باره میگوید: بعضی اوقات نتایج چندین مقاله می توانند بر روی نظر آنها درباره برای تعیین اثرگذاری نهایی یک دارو تاثیرگذار باشد.
تایید دارو به معنای شکست کرونا نیست
محقق اصلی این کارآزمایی بالینی دارو اعلام کرده است که حتی تایید این دارو برای درمان کرونا به معنای پایان داستان نیست. دکتر آندره کلی میگوید: ما کارهای زیادی برای انجام دادن داریم و به دنبال سایر روشهای درمانی نیز هستیم. این آزمایشات ادامه خواهند داشت.
او میگوید: کوتاه کردن مدت بستری بیمار در بیمارستان بسیار مهم است، زیرا بیمارانی که در بیمارستان هستند بیشتر در معرض خطر قرار دارند، به ویژه اگر این بیماران به دستگاه تنفسی هم نیاز داشته باشند. کارآزمایی بالینی دارو در ۱۸۰ بیمارستان در سراسر جهان از جمله در ایالات متحده، چین، فرانسه، ایتالیا و انگلستان انجام شده است.
مدیر اجرایی شرکت گیلیاد ساینسز، دانیل اودای، اعلام کرده است که تامین داروی فعلی گیلیاد می تواند حداقل در حال حاضر برای دوره درمانی ۱۴۰ هزار بیمار مبتلا به کووید-۱۹ را پوشش دهد. این تخمین شرکت گیلیاد برای دوره درمانی ۱۰ روزه با داروی رمدسیویر در نظر گرفته شده است.
کرونا کماکان هیچ درمان قطعی ندارد
جزئیات کامل نتایج این آزمایش دارویی تاکنون منتشر نشده است و طبق گفته محققان حتی در صورت تایید تاثیر این دارو، نمیتوان از آن انتظار معجزه داشت اما میتواند قدم مهمی برای مقابله ویروس کرونا باشد.
اگر یک داروی موثر برای ویروس کرونا وجود داشته باشد به صورت خود به خود میتواند فشار کاری بر روی کادر درمانی که در خط مقدم مبارزه با این بیماری قرار دارند را کاهش دهد و مدت زمان اشغال تختهای بیمارستانی توسط بیماران نیز کوتاه تر شود تا شاید از این طریق تا حدی مسئله کمبود تخت و امکانات درمانی را کاهش دهد. همچنین تاثیرات روانی آن را نمیتوان بر روی بیماران، کادر درمانی و عموم جامعه را نادیده گرفت.
رمدسیویر یک داروی ضد ویروسی است و به آنزیمهای موجود در سلولهای ما که تکثیر کننده ویروس هستند حمله میکند. این دارو در ابتدا برای مقابله با ویروس ابولا ساخته شده بود و پیش از این یک بار دیگر برای تاثیرگذاری این دارو بر روی ویروس کرونا تلاشها و تحقیقاتی انجام شده بود که با شکست روبهرو شد. شاید تا زمان انتشار جزییات کامل مطالعات بر روی این کارآزمایی بالینی بیماران باید صبر کرد تا بتوان درباره تاثیرگذاری قطعی این دارو نظر داد.
چیزی که باید توجه داشته باشید این است که فعلا اثبات نشده که هیچگونه دارو یا روش درمانی بر کنترل ویروس کرونا موثر است و این بیماری کماکان هیچ درمان قطعی و غیرقطعی موثری ندارد.