قفل کرونا بر کسب و کار

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز کردستان، از هشتم اسفند که اولین مودر مبتلا به کرونا در کردستان ثبت شد تا امروز که این آمار به ۶۳۰ نفر رسیده است، خیلی ها خود را ملزم به رعایت طرح فاصله گذاری اجتماعی دانسته و کسب و کارشان را تعطیل کردند و به امید ریشه کن شدن بیماری، خانه نشین شدند. خیلی ها هم نتوانستند در خانه بمانند، مانند آقا غفور که هرروز در چهارراه سیروس بساط دستفروشی پهن می کند و امیدوار است تا نان شبش را از پیاده رو ها دشت کند.
می گوید: با پنج سر عائله چطور می توانم در خانه بمانم؟ می گویم: از سلامتی خودت که مهمتر نیست، نگاهش را به انتهای خیابان دوخته و جواب می دهد: چه فرقی دارد از گرسنگی بمیریم یا از کرونا.
این تنها نمونه ای از ده ها دستفروش و کارگر فصلی در کردستان است که این روز ها در خانه ماندن برایشان حکم مرگ را دارد، آن ها کوچکترین وسایل محافظتی و بهداشتی هم ندارند و همه امیدشان به دخل روز برای خرج نان شب است که آن را هم کرونا آجر کرده است.
اگرچه دولت بسته های حمایتی برای اقشار آسیب پذیر طراحی و اجرا کرده، اما هنوز بسیاری از همین دستفروشان، رانندگان شخصی، کارگران و بیکاران از آن بی نصیب هستند.
تعداد بیمه شدگان هم خیلی کم است، یعنی آنان امکان بهره مندی از بیمه بیکاری را هم ندارند، اندک کارفرمایان کارگاه ها و بنگاه های اقتصادی در کردستان، که سال های اخیر را با مشکلات سرمایه در گردش و تامین مواد اولیه دست و پمجه نرم می کنند، نتوانسته اند تعداد کارگران خود را افزایش دهند و در بسیاری از مواقع تعدیل نیرو هم داشته اند و همین باعث شده تا آمار افراد فاقد بیمه تامین اجتماعی هم زیاد باشد، آن هایی که به هرکارسختی تن می دهند تا روزگار بگذارند.
اگرچه وزیر کشور گفته بود که اعتبار به صندوق بیمه بیکاری اختصاص یافته، اما جمیل از کارگران یکی از رستوران های سنندج، عقیده دارد اختصاص این اعتبار با وجود کسری که خود بیمه دارد و تعدیل نیرو توسط بسیاری از کارفرمایان و همچنین عدم بیمه بسیاری از کارگران، نمی تواند دردی را از بسیاری از افراد درمان کند.
او می گوید: مشاغلی مانند دستفروشی، پیک موتوری، کارگر ساختمانی، مسافرکش و کارگران شاغل در کارگاه های کوچک و رستوران ها به صورت قراردادی کار می کنند و از آنجا که قرارداد طولانی مدت با آنان بسته نمی شود، حتی از بیمه بیکاری هم بی بهره هستند و همین زندگی آنان را شکننده تر کرده است.
اسعد هم که کارگر فصلی است و هنوز هم هر روز در چهارراه به انتظار می ماند تا صاحبکاری او را برای کارگری روزمزد دعوت کند، از بستن بار و بنه و رفتن به خانه پدری می گوید.
او قبلا در یکی از مناطق حاشیه شهر سنندج مستاجر بود، اما کرونا دست و بالش را تنگ تر کرد و با همسر و ۲ فرزندش به خانه پدری خود در روستا برگشته اند تا در به در نشود.
می دانست که از پس مخارج بر نمی آید و به زودی باید خانه را تخلیه کند، ولی با همه مخالفت های همسرش، باز هم ساکن خانه پدری شد.
او می داند که وضعیت اقتصاد کشور چندان مطلوب نیست و کرونا هم آن را بدتر کرده است، ولی با این حال می خواهد تا تدبیری برای این قشر اندیشیده شود.
کارفرمایان هم این روز ها حال و روز خوشی ندارند و بیشتر مغازه داران چکهایشان برگشت خورده، البته مالکان چند مجتمع بزرگ تجاری در استان از اجاره های اسفند

هفت هزار بیکار ناشی از کرونا

شیوه نامه اجرایی دستورالعمل مشترک معاونت روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی در ۲۷ اسفند سال گذشته برای ۱۰ رسته شغلی ابلاغ شده است.
مراکز تولید و توزیع غذا های آماده، مراکز مربوط به گردشگری، حمل و نقل عمومی مسافر درون شهری و برون شهری، دفاتر خدمات مسافری و گردشگری، تولید و توزیع پوشاک، تولید و توزیع کیف و کفش، مراکز توزیع آجیل خشکبار، قنادی، بستنی و آبمیوه، مراکز و مجتمع های ورزشی و تفریحی، مراکز و مجتمع های فرهنگی و آموزشی و مراکز تولید، توزیع و فروش صنایع دستی جز دسته های شغلی مشمول این دستورالعمل است؛ و حالا مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کردستان می گوید: هفت هزار نفر از بیمه شدگان تامین اجتماعی این استان برای بهره مندی از بیمه بیکاری تعطیلی واحد های تولیدی در اثر شیوع ویروس کرونا ثبت نام کرده اند.
برهان صلواتی اظهار داشت: همه ثبت نام کنندگان در استان مشمول این خدمت نیستند چراکه بیشتر ثبت نام کنندگان کارگران فصلی و ساختمانی هستند و برخورداری مشمولان ثبت نام کننده به زودی از طرف تامین اجتماعی به اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی اعلام می شود.
بیکاران مشمول قانون بیمه بیکاری ناشی از حوادث غیر مترقبه ثبت نام شده در سامانه بیمه بیکاری بر اساس رسته های شغلی مصوب ستاد ملی مبارزه با کرونا می توانند تا سه ماه یعنی اسفند ۹۸، فروردین و اردیبهشت ۹۹ بیمه بیکاری دریافت کنند.

در های بسته و چک های برگشتی

بانه قلب تپنده تجاری کردستان که همه ساله در تعطیلات عید برای خودش برو بیایی داشت، این روز ها سوت و کور است.
آمار های علوم پزشکی ۱۰۰ بیمار مبتلا به کرونا را در این شهرستان به ثبت رسانده و این ویروس درب پاساژ های پرزرق و برق آن را تخته کرده است.
نماینده اصناف کردستان در اتاق اصناف کشور می گوید: این روز ها بیشتر کاسبان بانه ای لوازم خود را از مغازه های استیجاری جمع کرده اند و به خانه هایشان برده اند.
فرهاد عزت پور با بیان اینکه این روز ها انابر های خانگی وسایل الکترونیکی در بانه زیاد شده، اضافه کرد: تنها عده معدودی از کسبه بانه مالک مغازه هستند و بقیه مستاجر هستند که با توجه به وضع خراب بازار آخر سال، می دانند که نمی توانند با این وضعیت دوام بیاورند.
وی به فعالیت ۶۰ هزار واحد صنفی در استان اشاره کرده و می گوید: با پایان کرونا اصناف باید نگران اظهار نامه امور مالیاتی، عوارض سالیانه شهرداری و جریمه های تامین اجتماعی باشند و انتظار داریم تا دولت تدبیری برای این قشر داشته باشد.
عزت پور با انتقاد از اینکه دولت توپ را به زمین مردم انداخته و از خودش هزینه ای نمی کند، ادامه می دهد: اصناف برای پایان سال خرید های زیادی داشته اند و چکهایشان در حال برگشت خوردن است، حداقل به بانک ها ابلاغ شود تا عادی شدن شرایط اقتصادی چک ها برگشت نخورد و سابقه اصناف خوشنام خدشه دار نشود.

کرونا بلای جان تولید

کارگران تنها بخش آسیب پذیر کرونا نیستند و رییس سازمان جهاد کشاورزی استان می گوید: نوسانات پیش آمده به دلیل شیوع ویروس کرونا در عرضه و تقاضای محصولات و عدم تعادل در بازار، تولید کنندگان و بهره برداران بخش را متضرر کرده است.
محمد فرید سپری اضافه کرد: به دلیل شیوع این ویروس و کاهش تقاضا در بازار برای خرید محصولات زود فساد پذیری، چون گوشت قرمز، مرغ، شیر و قارچ خوراکی باعث خسارت جدی و ضرر و زیان به مرغداران، دامداران، تولید کنندگان قارچ، گلخانه داران بخصوص گل های شاخه بریده شده است.
وی یادآور شد: اگر وضعیت موجود مدیریت نشود و تاثیر منفی کرونا بر بازار محصولات کشاورزی ادامه داشته باشد، اختلال جدی در زنجیره های تولید به وجود خواهد آمد و در آینده نزدیک شاهد حذف دام های مولد وعدم جوجه ریزی و کاهش تولید در این بخش خواهیم بود.

بهره گیری از ظرفیت خیرین

اگرچه برخی کارمندان دولت در حرکتی خودجوش در شهر های کوچک حقوق یک روز خود را به کارگران و بیکاران اختصاص دادند و آن را در قالب موسسات خیریه به دست نیازمندان رساندند.
بسیاری از خیرین هم این روز ها دست علوم پزشکی استان را گرفتند و ملزومات و تجهیزات پزشکی تهیه کردند و این یعنی در روز های سخت به فکر هم هستیم.
نماینده ولی فقیه در استان هم با تاکید بر ضرورت استفاده از ظرفیت خیرین برای کمک به کاسبان آسیب دیده از کرونا گفت: با توجه به شیوع کرونا، طولانی شدن و گسترش آن در کشور و همچنین فشار اقتصادی به اقشار آسیب پذیر، نیاز است تدابیری برای فعالیت برخی فعالیت های اقتصادی به ویژه کاسبان و دستفروشان اندیشیده شود.
آیت الله سیدمحمد حسینی شاهرودی اظهار داشت: پیش از آنکه مردم به ویژه اقشار ضعیف بیش از این بخاطر شیوع کرونا و تعطیلی بازار آسیب ببینند، باید زمینه فعالیت برخی اصناف و به ویژه کاسبان و دستفروشان را فراهم کرد.

شرایط سخت اقتصادی را درک می کنیم

دولتی ها هم می گویند به فکر مردم هستند و استاندار کردستان گفته که مشکلات اقتصادی ایجاد شده برای مردم را در شرایط کنونی به خوبی درک می کنیم.
بهمن مردانیا از کار های دولت گفته که قرار است کمک هایی به اقشار آسیب پذیر صورت گیرد تا این افراد و خانواده ها بتوانند نیاز های روزانه خود را تامین کنند.
او تاکید کرده تا دستگاه های مسوول سعی کنند در پلمب کردن معازه ها و جرایم رانندگان حداکثر مدارا را داشته باشند و بجای آن اقدام به قانع سازی افراد کنند.
وی با تاکید بر اینکه دنبال این نیستیم واحد تولیدی تعطیل شود، اضافه کرد: واحد های تولیدی ضمن رعایت موارد بهداشتی به فعالیت خود ادامه دهند، ضمن اینکه دانشگاه علوم پزشکی نیز دائم بر کار این بخش نظارت کنند تا در کنار چرخه تولید سلامت کارگران نیز حفظ شود.

حمایت از بخش های اقتصادی متاثر از کرونا

معاون امور اقتصادی استاندار کردستان هم می گوید: ویروس کرونا آسیب های زیادی به بخش های تولید و اقتصادی استان وارد کرده که توسط دولت حمایت خواهند شد.
خالد جعفری اضافه کرد: برای جبران این آسیب ها از همان روز اول جلساتی با حضور مدیران و مسوولان دستگاه های امور مالیاتی، تامین اجتماعی، صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف و دیگر دستگاه های متولی برگزار شد و در حال جمع بندی اطلاعات بخش صنعت استان هستیم تا بتوانیم تسهیلاتی که پیش بینی شده را به بهترین شیوه در بین آن ها توزیع کنیم.
جعفری خاطرنشان کرد: تسهیلاتی هم در حوزه تامین اجتماعی، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و … برای مشاغل آسیب دیده ناشی از ویروس کرونا در نظر گرفته شده است.
براساس مصوبه هیات وزیران، طرح خرید اعتباری اضطراری ناشی از شیوع بیماری کرونا، پنجم فروردین ماه جاری ابلاغ شده و اقشار آسیب پذیر جامعه را در برمی گیرد.

زمستان سرد بیکاری بر تن کردستان

چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در زمستان ۱۳۹۸ نشان می دهد که نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر، از ۴۳.۵ درصد در زمستان ۹۷ به ۴۲.۴ درصد در زمستان ۹۸ کاهش یافته است.
تعداد جمعیت بیکاران کشور در زمستان پارسال، ۲ میلیون و ۷۸۸ هزار و ۵۸۷ نفر گزارش شده است که این تعداد در مقایسه با زمستان ۱۳۹۷ کاهشی ۴۸۲ هزار و ۷۸۱ نفری را تجربه کرده و با این کاهش جمعیت بیکاران، نرخ بیکاری نیز از ۱۲.۳ درصد در زمستان ۱۳۹۷ به ۱۰.۶ درصد در زمستان ۱۳۹۸ کاهش یافته است.
کمترین نرخ بیکاری در زمستان ۱۳۹۸ مربوط به استان خراسان جنوبی با نرخ بیکاری ۶ درصد بوده و بیشترین نرخ بیکاری در زمستان پارسال نیز به کردستان با نرخ بیکاری ۲۰ درصد تعلق گرفته است.
بیکاری در کردستان به عنوان یکی از مشکلات مهم سال های متمادی است که، چون دردی مزمن داد مردم را درآورده است و حالا کرونا هم به کمک آن آمده است تا دست و بال مرزداران را تنگ تر کند.
شاید اگرنگاه توسعه ای برای کردستان وجود داشت که کشاورزی و دامداری بالاترین ظرفیت های آن برای ایجاد صنایع تبدیلی به شمار می رود، حالا صنایع هرچند با کمترین ظرفیت خود به کار ادامه می دادند و کارگران موقت بیکارتر نمی شدند.
جمعی از استادان و پژوهشگران اقتصاد با توجه به مسئولیت اجتماعی خود اخیرا، برای کاهش انتشار کرونا و تسکین زیان های اقتصادی ناشی از آن، طی یادداشتی مشترک به ارائه راهکار های سیاستی با تاکید بر بکارگیری ابزار های اقتصادی پرداخته اند.
پیشنهاد های ارائه شده جمع بندی مفیدی از نظرات محققین اقتصاد و ترجمه راهکار های کشور های دنیا برای مقابله با آثار زیان بار اقتصادی این ویروس است.
راهکار های ارائه شده در دو دسته کلی تقسیم می شوند: دسته اول به پیشنهاداتی برای کاهش انتشار ویروس کرونا در کشور می پردازد و از آنجایی که مهمترین راهکار کاهش انتشار ویروس، قطع زنجیره انتشار آن و کاهش سفرهاست، ابزار های اقتصادی که مشوق های لازم برای کاهش تعاملات اجتماعی را فراهم کنند در این زمینه می توانند به سیاستگذار کمک کنند.
دسته دوم پیشنهادات که در سه قسمت عنوان شده است، به سیاست های مقابله با آثار زیان بار اقتصادی سمت تقاضا، سمت عرضه و بخش حقیقی اقتصاد اشاره دارد.
روزی کرونا شکست می خورد وباید امیدوار بود مردم به ویژه مردم استان هایی مانند کردستان که رنج بیکاری همراه همیشگی آنان است، بتوانند پس از این بحران کمر راست کنند.