حمل و نقل دریایی از دیرباز یکی از مهمترین ابزار رشد و توسعه اقتصادی جوامع مختلف بوده و هست و براساس آمارها بیش از ۹۰ درصد حمل ونقل دنیای صنعتی از طریق دریا انجام می شود و در همین راستا نیز نقش بندر های بزرگ در هرمزگان در پویایی اقتصاد جوامع نقشی مهم و انکارناپذیر است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی درپیام نوروزی، امسال را با عنوان سال «جهش تولید» نامگذاری کردند و فرمودند ” باید با کار۱۰ برابری، تولید به جایی برسد که در زندگی مردم اثر بگذارد”.
کارشناسان اقتصادی نیز بر این باور هستند که در شرایط تحریم کنونی تنها راه برون رفت از مشکلات در جهش تولید و حفظ اشتغال است که در این میان بندرها می توانند نقشی مهم در جهت تحقق این موضوع داشته باشند؛ در همین راستا نیز امسال ۳۶۰۰ میلیارد تومان از سوی سازمان بنادر و دریانوردی به صنایع دریایی برای ساخت تجهیزات مورد نیاز دریایی و بندری توسط تولیدکنندگان داخلی و در راستای تحقق شعار «جهش تولید» اختصاص خواهد یافت.
طبق آمارهای اعلام شده از سوی سازمان بنادر و دریانوردی، در کشور ما حدود ۹۰ درصد واردات و ۸۵ درصد صادرات از طریق بنادر انجام می شود که نشان از نقش مهم حمل و نقل دریایی در توسعه اقتصادی کشور دارد.
در این میان بندرهای هرمزگان به ویژه بندر شهید رجایی که از آن به عنوان قلب تپنده و دروازه طلایی اقتصاد ایران یاد می شود، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند و به طور یقین می توانند سهم بسزایی در رونق و جهش تولید داشته باشند.
بندرهای شهید باهنر، بندرلنگه، بندرگاهای کیش وقشم ، تیاب،کرگان، کلاهی میناب، سیریک،جاسک، جواد الائمه پارسیان و چارک در شرق وغرب و جنوب هرمزگان هم در رونق و جهش تولید نقش آفرینی دارند.
توسعه زیرساخت های بنادر کوچک هرمزگان زمینه ساز جهش تولید
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در خصوص نقش بنادر این استان جهت تحقق شعار سال، گفت: توسعه زیرساخت های بنادر کوچک از شرق تا غرب استان، زمینه ساز تحولی چشمگیر به منظور جهش تولید، رونق صادرات غیرنفتی و تجارت دریایی با کشورهای منطقه خلیج فارس است.
الله مراد عفیفی پور تقویت بنادر کوچک در شرق و غرب استان با هدف پشتیبانی و تسهیل در امر صادرات محصولات کشاورزی و غیرنفتی ، مبتنی بر سیاستهای ابلاغی سال جهش تولید را چشم انداز مهم و نقشه راه سال جاری عنوان کرد.
وی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات مهم و حائز اهمیت در جهت تحقق جهش تولید، توجه به بنادر کوچک با هدف رونق صادرات محصولات کشاورزی و کالاهای غیرنفتی با برخورداری از مزیت هایی چون مسیر کوتاه دریایی با کشورهای همسایه است.
وی تاکید کرد: تقویت زیرساختها و بهره گیری از قابلیت های ایجاد شده در بنادر کوچک با هدف تسریع در امر صادرات محصولات باغی و زراعی می تواند گامی مهم در جهت تحقق شعار سال (جهش تولید) باشد.
عفیفی پور خاطرنشان کرد: در سالی که استان هرمزگان و استانهای همجوار از بارندگی بسیار مناسبی برخوردار بوده و به اعتقاد تجار، رونق صادرات محصولات کشاورزی دور از انتظار نیست، با تقویت بنادر کوچک و مشارکت دستگاههای مرتبط می توان اقدام مهمی را در ایجاد اشتغال ، توسعه اقتصادی و اجتماعی و به تبع آن بهبود معیشت و زندگی مردم منطقه انجام داد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان بندر جاسک در شرق و شیوء در غرب استان را بیانگر ظرفیت های بالقوه بنادر کوچک استان عنون کرد.
وی ادامه داد: فراهم شدن زیرساخت‌های لازم در بنادر کوچکی همچون جاسک و شیوء و نظایر آن که دراستان هرمزگان کم نیستند مانند بندر در حال ساخت خمیر، سیریک، تیاب و آفتاب مبین این موضوع است که با توسعه همه جانبه می توان این بنادر را به عنوان کانون فعال صادراتی و پایانه‌های جابجایی محصولات تولیدی منطقه و کشور از جمله محصولات کشاورزی معرفی کرد.
این مقام مسئول اظهار داشت: توجه به بنادر کوچک در کنار ایجاد ظرفیت های توسعه ای در بنادر بزرگ، کمک شایانی را در راستای جهش تولید و تسریع در امر صادرات محصولات غیرنفتی دارد.
فرآوری کالا و ایجاد ارزش افزوده ظرفیتی مهم در بنادر هرمزگان
مدیر اداره بنادر و دریانوردی بندر شهید باهنر نیز با اشاره به نقش مهم بنادر هرمزگان در اقتصاد کشور، گفت: یکی از مهمترین ظرفیت های موجود در بنادر استان امکان فرآوری کالا و ایجاد ارزش افزوده است که می تواند در جهت تحقق شعار سال تاثیرگذار باشد.
حمیدرضا محمدحسینی بیان داشت: ارتقا و تقویت حمل و نقل چند وجهی و گسترش سرمایه های متمرکز یکی دیگر از مهمترین مولفه هایی است که درسال جهش تولید در دستور کار بنادر استان قرار دارد.
وی افزود: استفاده از ظرفیت های موجود در حمل و نقل چند وجهی از بروز مشکلاتی همچون تاخیر در امر تخلیه و بارگیری، افزایش هزینه های زائد که در فرایندهای سنتی وجود دارد ، جلوگیری کرده و با بهره برداری حداکثری از سرمایه گذاری ایجاد شده با هزینه های پایین، مزیت عمده ای در بهره برداری از منابع کشور ایجاد کرده و ارزش افزوده قابل توجهی را به همراه خواهد داشت.
محمدحسینی خاطرنشان کرد: امکان انتقال سریع مواد اولیه، کاهش مصرف انرژی، تسریع در امر صادرات کالاهای تولیدی و سهولت در امر حمل و نقل از یک سو، یکسان سازی فعالیتها و آیین نامه های مشترک در سطح بین المللی با تقویت حمل و نقل چند وجهی از سوی دیگر مهمترین مولفه ها و مزیتهایی می باشد که منجر به توسعه بازرگانی بین المللی و جهش تولید در کشور خواهد گردید .
نگاهی کوتاه به بنادر هرمزگان
مجموع بنادر استان هرمزگان سهمی ۵۲ درصدی در تخلیه و بارگیری کالاهای کشور دارند و ۴۱ درصد عملیات نفتی، ۶۰ درصد عملیات غیرنفتی و ۸۲ درصد جابه جایی محموله های کانتینری کل بنادر کشور به استان هرمزگان اختصاص دارد .
هرمزگان با بهره مندی از دو هزار و ۲۳۷ کیلومتر نوار ساحلی و ۱۴ جزیره، دارای ۷۱ بندر بزرگ و کوچک در کرانه خلیج فارس و دریای عمان است و با توجه به نقش مهم و راهبردی آن، دولت تدبیر و امید توجه ویژه به توسعه بنادر آن دارد.
یکی از مهمترین بنادر کشور و استان هرمزگان، بندر مهم و راهبردی شهید رجایی می باشد که در ۲۳ کیلومتری غرب بندرعباس مرکز استان هرمزگان و در شمال جزیره قشم و تنگه هرمز واقع شده است که با داشتن روابط دریایی و مبادله کالا با ۸۰ بندر شاخص بین المللی به عنوان بزرگترین بندرتجاری و کانتینری و همچنین دروازه طلایی اقتصاد ایران مطرح است و سهم ۵۰ درصدی از تجارت ایران را به خود اختصاص داده است.
این منطقه ویژه اقتصادی یکی از مهم ترین کریدورهای ترانزیتی بین المللی در جهان است و در مرکز کریدور ترانزیتی جنوب به شمال قرار دارد.
این کریدور اقیانوس هند و خلیج فارس را از ایران به دریای خزر و سپس از طریق روسیه به سن پترزبورگ و شمال اروپا متصل می کند.
بندر شهید رجایی یکی از ۷۱ فعال و درعین حال بزرگترین بندر تجاری کشور در طول دهه های ۶۰ تاکنون پذیرای میلیاردها تُن کالای ترانزیتی، صادراتی و وارداتی به داخل و خارج از کشور بوده است.
این بندر همچنین با موقعیت ممتاز جغرافیایی، تجهیزات و امکانات پیشرفته در دوران پسا برجام به عنوان کلید طلایی تجارت ایران مطرح بوده و هم اکنون از جایگاه ویژه ای در خاورمیانه و عرصه تجارت جهانی برخوردار است.
بندر شهید رجایی برای گرفتن سهم بیشتر از حمل و نقل دریایی و تجارت بین المللی حرکتی شتابان و رو به جلو را آغاز کرده و دستیابی صاحبان کالا به منطقه آسیای مرکزی و خاورمیانه را از طریق مطمئن ترین، مناسب ترین، ارزان ترین و کوتاه ترین راه میسر ساخته است.
بندر شهید رجایی با فعالیت بیش از ۵۰ پایانه و محوطه نگهداری کالا با راهبری بخش خصوصی، ۷۰ درصد ترانزیت کالا، پشتیبانی بیش از ۵۸ درصد عملیات غیرنفتی، ۴۳ درصد عملیات نفتی و تخلیه و بارگیری حدود ۸۵ درصد از عملیات کانتینری در سطح کل بنادر کشور را انجام می‌دهد.
بنادر شهید باهنر، شهید حقانی، هرمز، تیاب، سیریک و جاسک در زیرمجموعه اداره بنادر و دریانوردی شهید باهنر و بنادر شرق استان هرمزگان قرار دارند که بیشتر فعالیت‌های تجاری از طریق بنادر شهید باهنر، تیاب و جاسک صورت می‌گیرد.
بندر شهید باهنر از بنادر چند منظوره قدیمی استان هرمزگان و سومین بندر ترانزیتی کشور است.
موقعیت ممتاز جغرافیایی در دسترسی به آب های آزاد جهان از طریق خلیج فارس، اتصال به راه های بین المللی، نزدیکی به منطقه آزاد قشم، جزیره ها و بندرهای تجاری خلیج فارس این بندر را به پایگاهی استراتژیک و منحصر به فرد پس از مجتمع بندری شهید رجایی تبدیل کرده است.
ویژگی خاص این بندر، برخورداری از آبخور۱۲ متر در زمان جزر کامل بوده که پس از بندرهای شهید رجایی و امام خمینی (ره)، بالاترین آبخور را در بین بنادر کشور داراست.
