آرزو دهقانی متخصص سلامت در بلایا و فوریت‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با عنوان این مطلب که در دهه‌های گذشته مخاطرات طبیعی خسارات اقتصادی و تلفات جانی زیادی به کشور تحمیل کرده است، گفت: طبق گزارش دفتر سازمان ملل متحد و بر اساس پیش بینی‌های فعلی آب و هوا تا سال ۲۰۳۰، جهان با حدود ۵۶۰ مخاطره در سال مواجهه خواهد شد که به دلیل تأثیرات تغییرات آب و هوایی و بلایای طبیعی به افرادی که در فقر شدید زندگی می‌کنند، ۳۷.۶ میلیون نفر افزوده خواهد شد و در «بدترین سناریو» تا سال ۲۰۳۰ تغییرات اقلیمی و بلایا، ۱۰۰.۷ میلیون نفر را به سمت فقر سوق خواهد داد.
وی افزود: با افزایش فراوانی و شدت خطرات، جوامع و کشورها نیازمند افزایش آمادگی، سیستم‌های هشدار اولیه و تمرکز ویژه بر جمعیت‌های آسیب‌پذیر هستند، به همین دلیل شعار روز جهانی کاهش خطر بلایا، مقابله با نابرابری برای آینده‌ای تاب آور بود.
دهقانی ادامه داد: مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در سال ۱۹۸۹، ۱۳ اکتبر را به عنوان روز جهانی کاهش خطر بلایا به منظور ترویج فرهنگ جهانی، افزایش آمادگی جامعه، آگاهی بخشی عمومی و تشویق و انتشار پیشرفت‌های کشورها در این زمینه تعیین کرد. نابرابری و آسیب پذیری در برابر بلایا چرخه‌ای است که به هم ختم می‌شوند.
این متخصص سلامت در بلایا و فوریت‌ها، گفت: فقر و نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی باعث افزایش آسیب پذیری جوامع در برابر بلایا خواهد شد و از طرف دیگر بلایا منجر به آسیب به محل زندگی و شرایط اقتصادی جامعه می‌گردد. اثرات حوادث و بلایا، نابرابری‌ها را تشدید افرادی کرده و افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند را به سمت فقر سوق می‌دهد.
وی افزود: گزارش ارزیابی جهانی در مورد کاهش خطر بلایا نشان داد که در بین ۲۰ کشور آسیب پذیر، ۹۰ درصد کشورهای با درآمد متوسط و پایین با متوسط نرخ ملی فقر ۳۴ درصد هستند. گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۹، ۹۱ درصد از مرگ و میر ناشی از وقایع آب و هوایی، تغییر اقلیم در کشورهای در حال توسعه و ۸۲ درصد از مرگ و میرهای ناشی از بلایا در کشورهای با درآمد کم و متوسط پایین رخ می‌دهد. افراد دارای درآمد کم بیشتر ساکن مسکن‌های دارای ایمنی پایین هستند و توانایی انجام اقدامات ایمن سازی منازل خود را ندارند.
دهقانی با عنوان این مطلب که فقر منجر به بروز پیامدهای تشدید شده حوادث و بلایا خواهد شد، گفت: فقر هم علت و هم پیامد خطر بلایا است. از سوی دیگر برخی گروه‌های جامعه آسیب پذیر خوانده می‌شوند که شامل زنان باردار، کودکان، سالمندان و معلولین است. این گروه‌های آسیب پذیر در زمان بروز بلایا بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته و از سوی دیگر با توجه به شرایط پیش آمده جدید، سازگاری کمتری خواهند داشت. همچنین در اغلب کشورها درآمد در یک کار مشابه در زنان کمتر از مردان است که این امر خود منجر به فقر و آسیب پذیری بیشتر می‌شود.
وی تاکید کرد: واضح است که پرداختن به نابرابری بخش کلیدی کاهش خطر بلایا و ساختن آینده‌ای تاب آور است.
کاهش خطر بلایا مستلزم مشارکت همه جامعه است. برای این امر باید توانمندسازی و مشارکت فراگیر، خدمات در دسترس و ارائه خدمات بدون تبعیض، توجه ویژه به افرادی که به طور نامتناسبی از بلایا آسیب دیده اند، به ویژه فقیرترین افراد شود.
دهقانی ادامه داد: جنسیت، سن، معلولیت و دیدگاه فرهنگی باید در همه سیاست‌ها و عملکردها ادغام شود و ارائه خدمات زنان و جوانان باید ارتقا یابد. همه افراد جامعه در مدیریت خطر بلایا و تاب آوری موثرند و می‌بایست برای مشارکت جمعی، آموزش دیده و فرهنگ سازی متناسبی صورت گیرد.
وی افزود: در این راستا همزمان با روز جهانی کاهش خطر بلایا، پویش مجازی “پیش به سوی تاب آوری در بلایا” توسط جمعی از دانشجویان و متخصصان سلامت در بلایا و فوریت‌ها در کشور از ۲۱ تا ۲۸ مهرماه در حال برگزاری است.
دهقانی گفت: هدف از پویش مجازی پیش به سوی تاب آوری در بلایا، افزایش آگاهی عمومی در زمینه کاهش خطر بلایا و افزایش تاب آوری، ارتقا مشارکت اجتماعی و جلب مشارکت سیاستگزاران و مجریان سلامت در بلایا و مدیریت بحران (درون و برون بخشی) است.
