وعده وعید‌های مسوولان در مورد کاهش قیمت محصولات کشاورزی عملی نشد. به دنبال گرانی میوه و تره‌بار در هفته‌های اخیر، مسوولان همواره قول ارزانی این محصولات را می‌دهند اگرچه در شرایط فعلی نه تنها کاهش قیمتی حاصل نشده بلکه با افزایش قیمت‌های جدید نیز روبه‌رو شده است.
اقتصاد۲۴– بازار میوه و تره‌بار از جمله بازار‌هایی به شمار می‌رود که طی ماه‌های اخیر با نوسانات زیادی از جمله افزایش قیمت بنزین، بروز سرمای زودرس، افزایش نرخ حمل‌و‌نقل و… روبه‌رو شده به طوری که خرید اقلامی همچون پیاز، خیار، گوجه‌فرنگی و… را برای مردم به امری دشوار تبدیل کرده است، اما با این حال شاهد این هستیم که روند افزایش قیمت محصولات کشاورزی متوقف نمی‌شود. به گفته فعالان بازار میوه و تره‌بار، دخالت دلالان در بازار، افزایش هزینه حمل‌و‌نقل به دلیل گرانی بنزین، بروز سرمای زودرس و… از جمله عواملی است که باعث شده طی ماه‌های اخیر محصولات کشاورزی مورد نیاز مردم با قیمت‌های بالا به دست آن‌ها برسد. این در حالی است که کشاورزان از بابت گران‌فروشی محصولات کشاورزی به مردم هیچ سودی نمی‌برند و محصولات تولیدی خود را سر زمین با قیمت‌های بسیار پایین به دلالان عرضه می‌کنند. در واقع سیستم معیوب توزیع کالا چالشی است که طی سال‌های گذشته همواره مردم را با گرانی مواجه کرده است. اما با این حال مسوولان امر به جای اصلاح وضعیت نابسامان در این حوزه، بسیاری از واقعیت‌های بازار را کتمان می‌کنند یا اینکه وعده‌هایی را به مردم می‌دهند که هیچ گاه عملی نمی‌شود.
سیستم معیوب توزیع
در رابطه با موضوع بنزین نیز اگرچه قرار بود تغییری در قیمت کالاهای اساسی و اقلام اساسی مردم ایجاد نشود، اما در شرایط فعلی شاهد این هستیم که بسیاری از مغازه‌های سطح شهر به دلیل افزایش هزینه‌های حمل‌و‌نقل محصولات کشاورزی، این اقلام را با قیمت‌های بالا که به نظر منطقی می‌رسد به مردم عرضه می‌کنند. در این میان برخی از عرضه‌کنندگان نیز به دلیل افزایش سرمای هوا و تغییرات ایجادشده در حوزه حمل‌و‌نقل، کالاهای خود را به قیمت‌های سرسام‌آور دلخواه خود می‌فروشند. از این رو در شرایط فعلی قیمت میوه و تره‌بار در بازار نامعلوم است به طوری که هر یک از مغازه‌های سطح شهر محصولات مورد نیاز مردم را با قیمت‌های متفاوتی عرضه می‌کنند.
بر این اساس با وجود اینکه مسوولان بر این باورند که بازار میوه و تره‌بار در آرامش به سر می‌برد، اما واقعیت این است که این بازار طی هفته‌های اخیر به طور عجیبی با نوسان قیمت روبه‌رو شده است؛ نوسان قیمتی که بخشی از آن حاصل گرانی بنزین، سرمای هوا و افزایش هزینه حمل‌و‌نقل است، اما مهم‌ترین علت آن به حضور دلالان در این بازار برمی‌گردد. سال‌هاست تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در بازار میوه و تره‌بار چوب سودجویی دلالان را می‌خورند، اما دولت با بی‌توجهی به توانمندی تشکل‌ها و بخش خصوصی اجازه سر و سامان دادن به سیستم معیوب توزیع را نمی‌دهد. از این رو کشاورزان باید محصولات تولیدی خود را با قیمت‌های بسیار پایین به دلالان بفروشند و مصرف‌کنندگان نیز باید محصولات مورد نیاز خود را با احتساب سودجویی‌های حلقه‌های توزیع، تامین کنند.
گرانی موز و پیاز
در حال حاضر قیمت انواع میوه و تره‌بار در بازار غیرمنطقی است و در مناطق مختلف سطح شهر این محصولات با قیمت‌های متفاوتی عرضه می‌شود. این در حالی است که به گفته خود رییس اتحادیه میوه و سبزی، با توجه به نوسان نرخ ارز، قیمت هر کیلو موز با افزایش ۱۰ درصدی نسبت به یک هفته اخیر به ۱۳ هزار تا ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است. همچنین پیاز نیز طی روز‌های اخیر با افزایش قیمت روبه‌رو شده است.
رییس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی با بیان دلایل گرانی پیاز در بازار گفت: با ورود محصول نو به بازار در اواخر بهمن‌ماه، قیمت پیاز کاهش می‌یابد.
کارگر با اشاره به افزایش قیمت پیاز طی روز‌های اخیر، گفت: در حال حاضر پیاز‌ها از زمین‌های کشاورزی جمع‌آوری و به انبار منتقل شده است بنابراین پیاز‌هایی که به بازار عرضه می‌شوند، انباری هستند. ضمن اینکه در روز‌های گذشته، سرما نیز بر روند عرضه این محصول تاثیر داشته و این مسائل موجب گرانی قیمت این محصول شده است. وی با بیان اینکه طی روز‌های گذشته، قیمت پیاز بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان افزایش داشته است، افزود: در حال حاضر قیمت پیاز زرد از ۳۰۰۰ تا ۴۵۰۰ تومان و پیاز قرمز از ۴۰۰۰ تا ۶۵۰۰ تومان است.
کارگر گفت: تا زمانی که پیاز نو وارد بازار نشود، احتمالا شرایط بازار به همین منوال خواهد بود ضمن اینکه پیاز نو اواخر بهمن‌ماه و حدود یک ماه مانده به عید از مناطق جنوبی کشور از جمله دزفول وارد بازار می‌شود.
وی همچنین از کاهش دو هزار تومانی قیمت گوجه‌فرنگی خبر داد و افزود: در مجموع قیمت گوجه‌فرنگی در هفته‌های اخیر، حدود شش هزار تومان کاهش داشته و هم‌اکنون قیمت گوجه انباری ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان و گوجه بوته‌ای بین ۴۰۰۰ تا ۷۰۰۰ تومان است. وی همچنین وضعیت بازار میوه را آرام توصیف کرد و افزود: عرضه این محصولات فراوان است و تغییری در بحث قیمت نداریم.
وی قیمت هر کیلو انار را پنج هزار تا ۹ هزار تومان اعلام کرد و گفت: قیمت هر کیلو انگور بی‌دانه قرمز ۹ هزار تا ۱۵ هزار تومان، انگور بی‌دانه زرد ۵ هزار تا ۱۱ هزار تومان، انگور شاهرودی سه هزار و ۵۰۰ تا شش هزار و ۵۰۰ تومان، پرتقال تامسون شمال دو هزار تا چهار هزار و ۵۰۰ تومان، پرتقال رسمی جنوب چهار هزار تا شش هزار تومان، پرتقال رسمی شمال دو هزار تا چهار هزار تومان، پرتقال ناول جنوب هفت هزار تا ۹ هزار تومان، خرمالو شمال سه هزار تا پنج هزار تومان، خرمالو کرج پنج هزار و ۵۰۰ تا ۹ هزار تومان و خرمالو کن هفت هزار تا ۱۱ هزار تومان است.
کارگر ادامه داد: هم‌اکنون هر کیلو خیار بوته‌ای با نرخ سه هزار تا هفت هزار تومان، خیار گلخانه سه هزار تا پنج و ۵۰۰ تومان، سیب لبنانی زرد سه هزار و ۵۰۰ تا هشت هزار تومان، سیب لبنانی قرمز سه و ۵۰۰ تا هفت هزار و ۵۰۰ تومان، کیوی چهار تا هشت هزار و ۵۰۰ تومان، گریپ‌فروت تو سرخ دو تا چهار هزار تومان، گریپ‌فروت توسفید دو تا سه هزار و ۵۰۰ تومان، لیموشیرین سه تا پنج هزار و ۵۰۰ تومان، نارنگی انشو دو هزار و ۵۰۰ تا ۵ هزار تومان، نارنگی پیچ سه هزار تا پنج هزار و ۵۰۰ تومان، نارنگی تخم ژاپنی سه هزار و ۵۰۰ تا شش هزار تومان و نارنگی یافا دو هزار و ۵۰۰ تا پنج هزار تومان در میدان مرکزی میوه و تره‌بار و با احتساب حداکثر ۳۵ درصد سود در خرده‌فروشی‌ها عرضه می‌شود.
سوءاستفاده دلالان
این گفته‌ها در حالی است که در مغازه‌های سطح شهر این محصولات با قیمت‌های بسیار بالاتری عرضه می‌شود. به عنوان مثال هر کیلو گوجه‌فرنگی بوته‌ای در مناطق مختلف با قیمتی بین ۱۳ تا ۲۰ هزار تومان عرضه می‌شود. اما به گفته مسوولان، قیمت این محصول نسبت به هفته‌های اخیر با کاهش روبه‌رو شده است. از این رو به طور حتم این دلالان هستند که اجازه ورود محصولات مورد نیاز مردم به مراکز عرضه با قیمت پایین را نمی‌دهند و همچنان قصد دارند از نابسامانی‌های موجود در هفته‌های اخیر سود ببرند. در این میان موضوعی که جدیدا در بازار میوه و تره‌بار اتفاق افتاده به سوءاستفاده جدید دلالان در رابطه با میوه شب عید مربوط می‌شود. با وجود آغاز خرید ذخایره میوه شب عید از باغداران، قیمت مصوب آن همچنان بلاتکلیف است و این موضوع موجب سوءاستفاده دلالان و اقدام آن‌ها به خرید دسترنج باغداران با قیمت پایین شده است.
سیب و پرتقال میوه‌هایی هستند که هرساله به عنوان ذخایر میوه شب عید از باغداران خریداری می‌شوند. خرید میوه ذخایر شب عید بر اساس نرخ مصوبی انجام می‌شود که هرساله دولت در ابتدای دی‌ماه تعیین و ابلاغ می‌کند به طوری که سال گذشته نرخ مصوب در نیمه ماه یادشده اعلام شد.
هر چند هنوز تاخیر چندانی در اعلام نرخ مصوب خرید میوه ذخایر شب عید سال جاری از باغداران رخ نداده، اما امسال شرایط اقتصادی نامناسب باغداران و قرارگیری در سال‌آور و فراوانی محصول موجب سوءاستفاده دلالان می‌شود؛ موضوعی که اهمیت تعیین نرخ و ابلاغ سریع‌تر آن را برای سال‌جاری نشان می‌دهد.
عمده پرتقال مورد نیاز ایام نوروز از نوع تامسون است که از باغداران شمال خریداری می‌شود. به گفته باغداران شمال در حال حاضر هر کیلوگرم از محصول‌شان برای ذخایر شب عید در باغ توسط دلالان با قیمت هزار و ۲۰۰ تا هزار و ۴۰۰ تومان خریداری می‌شود که با توجه به قیمت تمام شده تولید منصفانه نیست. به ادعای باغداران بیشتر دلالانی که به باغات مراجعه کرده و اقدام به خرید میوه با قیمت پایین می‌کنند خود را نمایندگان اتحادیه باغداران معرفی می‌کنند.
اما محمدرضا شعبانی، مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران، پیش‌تر ادعای باغداران را رد و حداقل قیمت خرید هر کیلوگرم پرتقال از باغداران را هزار و ۷۰۰ و قیمت پرتقال درجه یک را دو هزار و ۲۰۰ عنوان کرد. وی افزود: البته این قیمت خرید میوه در باغ است و ما هر کیلوگرم پرتقال را سورت شده، در سبد و تحویل درب انبار چهار هزار و ۲۰۰ تومان از باغداران خریداری می‌کنیم. وی زمان دریافت پرتقال از باغداران درب انبار را از ابتدای بهمن‌ماه اعلام کرد.
تاخیر در اعلام قیمت مصوب میوه شب عید
آغاز به خرید پرتقال ذخیره ایام نوروز به قیمت مشخص توسط اتحادیه باغداران در حالی است که هنوز قیمت مصوب این محصول اعلام نشده و تعیین آن به تاخیر افتاده است. بر همین اساس اسدالله کارگر، رییس اتحادیه میوه و سبزی تهران، درباره آخرین وضعیت تعیین قیمت خرید میوه ذخایر ایام نوروز اظهار کرد: قرار بر این بود که چهارشنبه هفته گذشته در جلسه‌ای که با حضور نمایندگان سازمان حمایت، سازمان تعاون روستایی، وزارت جهاد کشاورزی، اتحادیه باغداران و سازمان میادین تشکیل می‌شود قیمت‌ها تعیین و اعلام شود، اما جلسه یادشده تشکیل نشده و به یکشنبه هفته‌جاری موکل شد. اما در جلسه یکشنبه هفته جاری نیز قیمت‌ها نهایی و مصوب نشد.
به گفته کارگر در این جلسه تقریبا در قیمت پرتقال به جمع‌بندی رسیده‌اند، اما قیمت سیب همچنان بلاتکلیف باقی مانده است. وی در پاسخ به این پرسش که چگونه در شرایطی که قیمت مصوب تعیین نشده اتحادیه باغداران اقدام به خرید پرتقال کرده است، اظهار کرد: اتحادیه باغداران براساس برآوردی که خود از قیمت پرتقال داشته است اقدام به خرید کرده و قیمت اعلامی از سوی آن‌ها قیمت مصوب نیست.
براساس آنچه گفته شد، شاید یکی از دلایل حضور دلالان و اقدام به خرید به قیمتی که باغداران آن را غیرمنصفانه می‌دانند تاخیر در اعلام نرخ مصوب خرید حمایتی ذخایر شب عید است که موجب سوءاستفاده از شرایط نامساعد اقتصادی باغداران در سال آور شده است. اما با این حال شاهد این هستیم که دولتمردان به جای اعمال راه‌هایی برای کاهش حضور دلالان در بازار میوه و تره‌بار، ناخواسته فضا را برای سودجویی آن‌ها فراهم می‌کنند.
