پیش‌نیازهای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی

«در گذشته برای ایجاد یک واحد صنعتی مدرن حدود۱۰ میلیون دلار هزینه صورت می‌گرفت که اگر معادل ارزشی‌اش را امروز محاسبه کنیم متوجه می‌شویم که هزینه ایجاد یک واحد مدرن صنعتی ۵ برابر شده است، در حالی‌که در مصوبه‌های بانکی که باید از این واحدها حمایت کند، هیچ‌گونه تغییری مشاهده نمی‌شود و عملاً هرگونه سرمایه‌گذاری جدید سخت‌ شده است.»

آنچه خواندید بخش‌هایی از صحبت‌های مهندس کاوه زرگران، رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران بود که مشروح آن در ادامه می‌آید:

با توجه به استقرار دولت سیزدهم به اعتقاد جنابعالی مهمترین موانعی که امروز پیش‌روی تولیدکنندگان صنایع غذایی وجود چیست؟

متأسفانه در ماه‌های گذشته علاوه بر مشکلاتی که در طول سال‌های گذشته همواره پیش‌روی تولیدکنندگان وجود داشته، معضلات جدیدی هم اضافه شده و پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آتی بر حجم مشکلات افزوده شود.
سیاست دولت، امروز به‌درستی بر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تأکید دارد و طبیعی است که به‌دنبال این اتفاق شاهد افزایش قیمت تولیدات محصولاتی خواهیم بود که از این مواد اولیه استفاده می‌کنند و این فرآیند به‌صورت اتوماتیک به صنایع پایین‌دستی نیز منتقل خواهد شد، در نتیجه سرمایه در گردش واحدها افزایش ۴ تا ۵ برابری خواهد داشت و در این شرایط بسیاری از واحدهای تولیدی برای تأمین مواد اولیه دچار مشکلات متعددی خواهند شد.
امروز شبکه بانکی کشور محدودیت‌ها و سقف‌های اعتباری‌ مختلفی دارد و در مرحله اول دولت باید جوانب امر را بررسی کند و به بانک‌ها مأموریت دهد تا نقدینگی موردنیاز واحدهای صنایع غذایی را تأمین کنند تا واحدهای تولیدی دچار مشکل نشوند. در کنار این مسایل با توجه به سیاست‌های دولت در سال‌های گذشته که مبتنی بر رونق تولید و سیاست‌های توسعه‌ای بود، اما امروز شاهد رکود هستیم و در عمل توان خرید اقشار مختلف جامعه کم شده است.
اگر بخواهیم به رشد تولیدات دست پیدا کنیم، نخستین اصل توجه به بازار است و در این رابطه باید بررسی کنیم که آیا بازار ما پتانسیل رشد را دارد. آن چیزی که در برنامه‌های وزیر جهاد کشاورزی درخصوص افزایش سهم بخش کشاورزی در اقتصاد است، باید آنالیز شود که چه بازارهایی را برای نیل به این آرمان هدف گرفته ‌است.
آیا نگاه دولت به بازارهای صادراتی بوده، یا بازارهای داخلی هدفگذاری شده است.
با توجه به شرایط بین‌المللی کنونی و در نظر گرفتن این‌که یکی از بازارهای هدف ما افغانستان بوده که هم‌اکنون در وضعیت بلاتکلیف قرار دارد، شاید خیلی نتوان امروز به توسعه بازارهای صادراتی خوشبین بود. بازار داخلی هم که برای توسعه باید با رونق اقتصادی توام شود و با توجه به شرایط فعلی رکود در جامعه و کاهش قدرت خرید مردم، طبیعی است که برای توسعه با موانع و دشواری‌های بسیاری روبه‌رو خواهد بود.

اتاق بازرگانی به‌عنوان پارلمان بخش خصوصی که همواره به عنوان یک بازوی مشاوره‌ای مؤثر مطرح بوده، در مقطع فعلی چه برنامه‌هایی برای انتقال وضع موجود به دولتمردان دارد؟

تمام مطالبی که اعلام کردم در واقع صورتجلسه‌هایی بوده که در طول چند ماه گذشته در کمیسیون‌ کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران مورد بررسی قرار گرفته است. در این رابطه نظریات متخصصان و کارشناسان جمع‌آوری شده و آن چیزی که به نظر می‌رسد به صلاح کشور است به‌صورت مکاتبه به مسؤولان مربوطه ارجاع داده شده و امیدوار هستیم که این مشاوره‌ها و هشدارها مورد بررسی قرار بگیرد.

در طول مدت کوتاهی که برای بار دوم به‌عنوان رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران فعالیت می‌کنید، بفرمایید که چه عملکردی این کمیسیون داشته است؟

در طول این مدت پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی که جزو وظایف کمیسیون است را انجام داده‌ایم. تقریباً روی اکثر مسایل و معضلات تولیدکنندگان در جلسات مختلف بحث و بررسی کردیم، اما با توجه به شرایط شیوع کرونا و به تبع آن برگزاری جلسات به‌صورت غیرحضوری، طبیعی است که جلسات کمیسیون تأثیرگذاری دوره‌های قبل را نداشته است. البته امیدواریم که با فروکش کردن «کرونا» بتوانیم جلسات حضوری منظم کمیسیون را مانند دوره قبل برگزار کنیم. البته با توجه به این‌که دولت سیزدهم هم هنوز نمایندگان خود را در کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران معرفی نکرده، طبیعی است که پس از معرفی ۵ معاون وزیر جهادکشاورزی به کمیسیون، مانند دوره‌های گذشته بتوانیم جلسات مؤثرتری را برگزار کنیم.

در حالی‌که پس از ظهور کرونا در سال ۱۳۹۹ در بسیاری از صنوف صنعت غذا شاهد رونق بودیم، اما امسال به نظر می‌رسد از این رونق تا سطح چشمگیری کاسته شده است، چرا؟

به‌هرحال اقتصاد ما امروز در شرایط خاصی قرار گرفته و متأسفانه در تعداد محدودی از واحدهای صنایع غذایی شاهد اجرای طرح‌های توسعه‌ای هستیم. در گذشته همه واحدهای صنایع غذایی به‌دنبال توسعه همه جانبه بودند، اما امسال فشارهای اقتصادی باعث شده که اجرای طرح‌های توسعه‌ای تا حد بسیاری با مشکل روبه‌رو شود.
باوجود آنکه واحدهایی که از تکنولوژی وارداتی بهره می‌برند، حجم سرمایه‌گذاری خود را افزایش داده‌اند، اما بازهم دچار مشکلات عدیده‌ای هستیم و متأسفانه هیچ‌گونه حمایت اثرگذاری هم از سوی دولت برای این واحدها تعریف نشده است.
در گذشته برای ایجاد یک واحد صنعتی مدرن حدود ۱۰ میلیون دلار هزینه صورت می‌گرفت که اگر معادل ارزشی‌اش را امروز محاسبه کنیم متوجه می‌شویم که هزینه ایجاد یک واحد مدرن صنعتی حداقل ۵ برابر شده است، در حالی که در مصوبه‌های بانکی که باید از این واحدها حمایت گردد، هیچ‌گونه تغییری رخ نداده است و عملاً هرگونه سرمایه‌گذاری جدید سخت شده و توسعه واحدها هم در نقاطی که نیاز به ماشین‌آلات وارداتی دارند، محدود شده است.

بدون شک افغانستان یکی از مقاصد صادراتی اصلی صنایع غذایی کشور بوده است، با توجه به فعل و انفعالات چند ماه اخیر این کشور، آینده صادرات صنایع غذایی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ما فعال اقتصادی هستیم و طبیعی است که سررشته خاصی از سیاست نداشته باشیم، اما آن‌چیزی که از ظاهر امر پیداست، این‌که پول و درآمد همیشه در جایی حاضر می‌شود که فضای سیاسی مناسب و امنیت وجود داشته باشد، این‌که دولت ما با دولت جدید افغانستان به چه تفاهمی دست پیدا کند بسیار حایز اهمیت است تا به‌دنبال آن تولیدکنندگان و صادرکنندگان بتوانند از آن بازار بهره‌مند شوند.

برگزاری همزمان سه نمایشگاه تخصصی بزرگ و مهم صنایع غذایی یعنی «ایران اگروفود»، «شیرینی و شکلات» و «صنعت نان» را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

نمایشگاه‌‌های «ایران اگروفود» و «شیرینی و شکلات» به‌خصوص، جزو برندهای صنعت غذا هستند و در دوران دبیرکلی کانون انجمن‌‌های صنفی صنایع غذایی همواره حضور مؤثری در این نمایشگاه‌ها داشته‌ام و البته نمایشگاه «صنعت نان» هم صنعت اولیه ماست.
برگزاری همزمان این نمایشگاه‌ها با هم نشاندهنده آن است که به‌هرحال کرونا روی هر سه نمایشگاه تأثیر منفی داشته است.
البته این رویکرد تنها معطوف به کشور ایران نیست و اکثر نمایشگاه‌های دنیا نیز از شرایط کرونا متأثر شده‌اند. امیدواریم که امسال این سه نمایشگاه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به خوبی برگزار شود و وظیفه همه اهالی صنعت غذاست که از برگزاری این نمایشگاه حمایت کنند.